تقویم تاریخ؛ از عزل میرزا تقی خان امیرکبیر تا آتش بس رسمی میان ایران و عراق
کد خبر: 12949

تقویم تاریخ؛ از عزل میرزا تقی خان امیرکبیر تا آتش بس رسمی میان ایران و عراق

وقوع جنگ اجنادین میان مسلمانان و رومیان

1369 سال پیش در چنین روزی، هجدهم اوت سال 653 میلادی:

جنگ «اجنادین» (Ajnadeen)، در محلی به همین نام در فلسطین - میان مسلمانان و رومیان به وقوع پیوست. در این جنگ نابرابر، نیروهای رومی چندین برابر سپاه اسلام بودند، اما مسلمانان به جهت ایمان و اراده قوی، پیروز شدند. رومیان پس از این شکست سخت، تا حدود دمشق عقب نشینی کردند و بدین ترتیب نواحی وسیعی از متصرفات خود را از دست دادند.

عزل میرزا تقی خان امیرکبیر از صدارت

176 سال پیش در چنین روزی، بیستم محرم سال 1268 هجری قمری:

«میرزا تقی خان امیر کبیر» از صدارت عزل شد. او یکی از بزرگترین رجال سیاسی ایران در دوره قاجار بود و برای مدتی، صدراعظمی ناصرالدین شاه را به عهده داشت. امیرکبیر فردی مستقل، با ایمان، دانش پرور و فرهنگ دوست بود و یکی از بانیان اصلاحات و ترویج اندیشه های مترقی در زمینه های تعلیم و تربیت و فرهنگ در ایران به شمار می رود. او در راه سربلندی مردم ایران تلاش بسیاری کرد و طی دوران صدارت خویش، خدمات و اصلاحات بسیاری انجام داد. امیر کبیر سعی فراوان داشت که از دخالت های بیگانگان در امور کشور جلوگیری کند و به غارت و چپاول اموال و ثروت های ملی توسط اشراف و زورمندان پایان دهد. از مهمترین اقدامات او می توان به تاسیس مدرسه دارالفنون، نشر و ترجمه کتب مفید و انتشار روزنامه های علمی و فرهنگی اشاره کرد. شخصیت مستقل و غیر وابسته امیرکبیر و نیز تلاش او در راه اعتلای ایران، خشم و کینه قدرت های خارجی و عوامل داخلی آنها را برانگیخت و سرانجام فشارها و توطئه های این دشمنان داخلی و خارجی او، شاه قاجار را وادار به عزل، تبعید و در نهایت قتل امیرکبیر کرد.

تولد رینولد نیکلسون، خاورشناس انگلیسی

154 سال پیش، در روز هجدهم اوت سال 1868 میلادی:

«رینولد نیکلسون» (Reynold Nicholson) خاورشناس انگلیسی و مترجم متون کهن اسلامی و ایرانی، متولد شد. وی از کودکی تحت تأثیر پدربزرگش به زبان عربی و تاریخ اسلام علاقه مند بود. بنابراین در دانشگاه نیز به آموختن زبان عربی پرداخت. نیکلسون در دوره دکتری با ادوارد براون ایران شناس معروف آشنا شد و زبان فارسی را فراگرفت، به طوری که پس از فراغت از تحصیل استاد زبان فارسی شد. وی پس از مرگ براون، رئیس کرسی زبان عربی دانشگاه کمبریج لندن شد. مهمترین اثر این خاورشناس پرکار انگلیسی، ترجمه و ویرایش مثنوی اثر بزرگ مولانا جلال الدین، عارف و شاعر نامدار ایرانی است. وی شرحی 8 جلدی نیز بر این دیوان معروف نوشته است. نیکلسون همچنین کتاب تذکرة الاولیاء نوشته عطار نیشابوری دیگر عارف ایرانی را تنقیح و ترجمه کرد. وی برخی دیگر از کتاب های مهم عرفای ایرانی و عرب را به انگلیسی ترجمه کرد. از تألیفات نیکلسون می توان «تاریخ ادبیات عرب»، «مطالعات در باب تصوف اسلامی» و «عرفای اسلام» را نام برد. وی در سال 1945 درگذشت.

درگذشت آخوند ملاعبدالکریم گزی از فقهای بزرگ شیعه

101 سال پیش در چنین روزی برابر با بیست و هفتم مرداد 1300 شمسی:

فقیه بزرگ "آخوند ملاعبدالکریم گزی"درگذشت. آخوند ملا عبدالکریم بن مهدی گزی در حدود سال 1223ش برابر با 1260ق در خاندانی اهل علم در منطقه گز، یکی از توابع اصفهان به دنیا آمد و تحصیلات مقدماتی را در اصفهان سپری نمود. وی در نجف از محضر درس عالم مجاهد، حاج میرزا حسین حاج میرزا خلیل استفاده علمی نمود و پس از طی مدارج عالی علمی و اخلاقی به اصفهان بازگشت. آخوند گزی از آن پس در مدرسه نیم ‏آورد اصفهان سکنی گزید و در طی سالیان طولانی، دانش آموختگان فراوانی از محفل درس او فیض بردند. از ایشان آثار متعددی بر جای مانده که تذکرةالقبور در شرح حال افراد مدفون در اصفهان؛ رساله در اصل دین و رساله در صیغِ‏ العقود از آن جمله ‏اند. آخوند گزی علاوه بر مراتب علمی، گاهی شعر هم می‏ سرود و "مهدوی" تخلّص می‏ نمود. این فقیه اصولی سرانجام در بیست و هفتم مرداد 1300ش برابر با سیزدهم ذی‏حجه 1339ق در هفتاد و هفت سالگی درگذشت.

درگذشت کمال الملک، نقاش برجسته معاصر

82 سال پیش در چنین روزی، بیست و هفتم مرداد سال 1319 هجری شمسی:

«محمد غفاری» ملقب به «کمال الملک»، نقاش برجسته معاصر در نیشابور ـ در شمال شرقی ایران ـ درگذشت. وی در مدرسه دارالفنون تهران به تحصیل پرداخت و در زمینه نقاشی که هنر مورد علاقه اش بود به موفقیت های بزرگی رسید. کمال الملک بعد از مدتی در دربار ناصرالدین شاه قاجار به کار مشغول شد و آثار ارزشمندی خلق کرد. بالغ بر یکصد و هفتاد تابلوی نقاشی زیبا، حاصل این دوره از کارهای کمال الملک است. این هنرمند برجسته ایرانی جهت تکمیل اطلاعات هنری خویش سفرهایی به اروپا کرد. وی پس از بازگشت به ایران، شاگردان هنرمندی پرورش داد. کمال الملک با روی کار آمدن رضا خان به دلیل امتناع از ترسیم چهره او و پسرش، به روستایی در حومه نیشابور، تبعید شد و تا پایان عمر همانجا ماند. پیکر این هنرمند نقاش و استاد ارزنده ایرانی در باغی زیبا در کنار آرامگاه حکیم بزرگ، عطار نیشابوری مدفون است. از آثار مهم کمال الملک می توان به تابلوهای «میدان کربلا»، «تالار آئینه»، «شکارچی»، «باغچه» و «حوض گلستان» اشاره کرد.

دستور امام برای پایان دادن به محاصره پاوه

43 سال پیش، در روز بیست و هفتم مرداد سال 1358 هجری شمسی:

فرمان امام خمینی (ره) به منظور خاتمه دادن به محاصره و اشغال شهر مرزی پاوه در غرب ایران، صادر شد. در پی پیروزی انقلاب اسلامی، برخی گروهک های ضد انقلاب داخلی با حمایت بیگانگان در گوشه و کنار ایران آشوب هایی برپا کردند. این گروهک ها در کردستان فعال تر بودند و حتی قصد تجزیه این قسمت از خاک ایران را داشتند. در روز 23 مرداد 1358 ش، در حالی که حدود شش ماه از پیروزی انقلاب می گذشت، عوامل ضد انقلاب به شهر کردنشین پاوه حمله کردند که با مقاومت نیروهای مردمی و انفلابی روبرو شدند. اما دشمن که از حمایت بیگانگان برخوردار بود، قصد داشت به هر ترتیب این شهر مهم و راهبردی را تصرف کند و با انجام فجایع فراوان تا حدی موفق به این کار شد. اما با صدور فرمان امام خمینی (ره)، مردم و نیروهای نظامی به سرعت عازم شهر پاوه شدند و با اقتدار، این شهر را از لوث عوامل ضد انقلاب و وابسته پاک کردند.

آتش بس رسمی میان ایران و عراق

34 سال پیش در چنین روزی، بیست و هفتم مرداد سال 1367 هجری شمسی:

پس از هشت سال جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، آتش بس رسمی توسط سازمان ملل و براساس یکی از بندهای قطعنامه 598 شورای امنیت سازمان ملل، اعلام شد. شایان ذکر است که با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، قدرت های سلطه طلب که منافع خویش را در خطر می دیدند، برای از بین بردن این کانون آگاهی و بیداری در منطقه خلیج فارس و خاورمیانه، توطئه های مختلفی را طراحی و اجرا کردند. پس از یک سلسله اقدامات تخریبی جهت تضعیف انقلاب اسلامی، سرانجام صدام حسین، دیکتاتور سابق عراق، با تحریک قدرت های بزرگ به ویژه آمریکا، به بهانه های واهی در 31 شهریور سال 1359 هجری شمسی، جنگ همه جانبه ای را علیه جمهوری اسلامی ایران آغاز کرد. در آغاز تجاوز عراق، شورای امنیت سازمان ملل طی قطعنامه ای خواستار آتش بس در جنگ شد. اما در آن قطعنامه کوچکترین اشاره ای به تجاوز آشکار نیروهای عراقی و لزوم عقب نشینی فوری آنها از خاک ایران نشده بود. پس از پیروزی های گسترده نیروهای باایمان و دلاور ایرانی در جبهه های نبرد و عقب راندن متجاوزین عراقی از خاک میهن اسلامی، نقشه های صدام و قدرت های بزرگ حامی وی، خنثی شد و شورای امنیت بالاخره ناگزیر شد با دیدی واقع بینانه تر به بررسی روند رویدادهای جنگ تحمیلی بپردازد. برهمین اساس، این شورا قطعنامه 598 را صادر کرد و سرانجام در چنین روزی براساس یکی از بندهای این قطعنامه، آتش بس به طور رسمی اعلام شد.

دیدگاه تان را بنویسید