تقویم تاریخ؛ از قیام نوزدهم دی تا درگذشت هاشمی رفسنجانی

درگذشت ابن دراج قسطلی، شاعر و کاتب مشهور آندلسی 

1023 سال پیش، در روز شانزدهم جمادی الثانی سال 421 هجری قمری:

بنا بر اقوال تاریخی، «ابن دراج قسطلی» (Ebn-e Darraj Qastalli)، شاعر و کاتب مشهور آندلسی وفات یافت.ابن دراج که در سال 347 هجری قمری متولد شد ، از شعرای بزرگ آندلس - واقع در جنوب اسپانیای امروزی ـ بود و نقش بسزایی در اعتلای شعر عربی در پایان قرن چهارم و آغاز قرن پنجم هجری قمری داشت . او پدید آورنده سبکی نوین در شعر عربی در آندلس بود و اشعارش ، افزون بر ارزش ادبی و هنری ، منبع موثقی درباره حوادت آن زمان اسپانیا محسوب می شود.

 

 

امضای قرارداد صلح میان امپراتوری عثمانی و روسیه 

231 سال پیش در چنین روزی، نهم ژانویه سال 1792 میلادی:

قرارداد صلح میان دو امپراتوری عثمانی و روسیه به امضا رسید. با امضای این قرارداد، جنگ های اروپا در قرن هجدهم میلادی خاتمه یافت. این جنگ ها از اوت سال 1787 میلادی با اعلان جنگ امپراتوری عثمانی به روسیه و اتریش آغاز شد، زیرا این دو کشور، درصدد تجزیه کشور عثمانی بودند. در پایان جنگ، روس ها سرزمین های وسیعی از قلمرو امپراتوری عثمانی از جمله شبه جزیره کریمه را اشغال کردند.

 

 

تولد سیمون دوبوآر، نویسنده مشهور فرانسوی 

115 سال پیش، در روز نهم ژانویه سال 1908 میلادی: 

«سیمون دو بووار» (Simone De Beauvoir) نویسنده زن فرانسوی متولد شد. وی در رشته های ریاضیات و فلسفه در دانشگاه تحصیل کرد و پس از فراغت از تحصیل به تدریس فلسفه پرداخت. دوبووار چپ گرا و فمینیست بود و خواستار رفع تبعیض از جامعه زنان بود. کتاب «جنس دوم» اثر معروف وی در این زمینه است. با این حال وی راهی اشتباه را در پیش گرفت و به جای تأکید بر ظرفیت های فطری بانوان، درپی دستیابی به حقوقی چون آزادی سقط جنین، زندگی بدون ازدواج و هم جنس گرایی برای زنان برآمد که نتایج ناگواری برای آنان به دنبال داشته است. خانم دوبووار خود نیز از سال 1929 با ژان پل سارتر فیلسوف فرانسوی رابطه ای بدون ازدواج را تا زمان مرگ او در سال 1980، برقرار کرد. سیمون دوبووار در سال 1986 درگذشت و در مدت زندگی خود کتاب های متعددی نوشته که «خون دیگران»، «همه می میرند» و «سالخوردگی» از جمله آنها هستند.

 

 

تولد احمد سکوتوره، رهبر استقلال گینه 

101 سال پیش، در روز نهم ژانویه سال 1922 میلادی:

 «احمد سکو توره» (Ahmed Sékou Touré) رهبر استقلال گینه متولد شد. وی از جوانی وارد مبارزات استقلال طلبانه برای رهایی کشورش از استعمار فرانسه شد. سکوتوره در سال 1952 به ریاست حزب دموکراتیک گینه برگزیده شد و به مبارزات مسالمت آمیز خود ادامه داد. سرانجام گینه در سال 1958 به استقلال دست یافت و یک سال بعد، احمد سکوتوره به ریاست جمهوری برگزیده شد و این مقام برای پنج دوره متوالی تا زمان مرگش در سال 1984، تکرار شد. وی یک حزب واحد به ریاست خودش در گینه تأسیس کرد و در سیاست خارجی به کشورهای کمونیستی گرایش داشت. اما در اواخر دهه 1970 سکوتوره سیاست نزدیکی به کشورهای اسلامی را در پیش گرفت. وی سیاست خارجی فعالی را در پیش گرفت و در زمان مرگش ریاست سازمان وحدت آفریقا را بر عهده داشت.

 

 

آغاز ساخت سد بزرگ آسوان روی رود نیل

 63 سال پیش، در روز نهم ژانویه سال 1960 میلادی:

عملیات ساخت سد بزرگ «آسوان» بر روی رود نیل در کشور مصر، آغاز شد. احداث این سد از طرح های مهم اقتصادی مصر بود که جمال عبدالناصر رئیس جمهوری وقت این کشور آن را در سال 1953 اعلام کرد و کشورهای غربی نیز آمادگی خود را برای کمک و مشارکت در ساخت سد آسوان اعلام کردند. اما در پی ملی شدن کانال سوئز توسط عبدالناصر در سال 1956 و حمله مشترک نیروهای فرانسوی، انگلیسی و رژیم صهیونیستی به مصر، دولت های غربی برای تحت فشار گذاشتن عبدالناصر، از کمک به بنای سد آسوان خودداری کردند. در این حال، شوروی با استفاده از فرصت، کمک های مالی و فن آوری برای احداث این سد در اختیار مصر گذاشت و از این زمان، عبدالناصر به شوروی گرایش یافت. سد آسوان در جنوب مصر، 114 متر ارتفاع و 3600 متر طول دارد و 2100 مگاوات برق تولید می کند. این سد، اراضی کشاورزی بسیاری را آبیاری می کند .

 

 

شورش در پاناما علیه آمریکا 

 59 سال پیش در چنین روزی، نهم ژانویه سال 1964 میلادی:

با برافراشته شدن پرچم آمریکا در منطقه کانال پاناما، شورش های شدیدی علیه آمریکا در پاناما رخ داد که منجر به کشته و زخمی شدن عده ای از مردم این کشور توسط نیروهای ارتش آمریکا شد. شایان ذکر است که آمریکا در جریان جنگ جهانی دوم در 134 منطقه پاناما، پایگاه های نظامی مستقر کرد و عملاً این کشور را به اشغال نظامی خود درآورد. در سال 1947 میلادی، مخالفت ها و مبارزات شدید مردم پاناما، دولت این کشور را مجبور به برچیدن پایگاه های نظامی آمریکا کرد. آمریکا سرانجام در پایان سال 1999 میلادی کانال مهم پاناما را که اقیانوس اطلس را به اقیانوس آرام متصل می کند، ترک کرد.

 

 

درگذشت عصار، حکیم و فیلسوف ایرانی 

48 سال پیش، در روز نوزدهم دی سال 1353 هجری شمسی:

 آیت الله «سید محمد کاظم لواسانی» معروف به «عصّار» حکیم و فیلسوف ایرانی درگذشت. وی در سال 1263 ش در کاظمین در عراق متولد شد و سه سال داشت که به همراه پدر عازم تهران ، پایتخت ایران شد. سید محمد کاظم آموزش دروس دینی را از کودکی آغاز کرد و پانزده سال داشت که به فراگیری علوم جدید پرداخت. اما بار دیگر به حوزه بازگشت و بطور جدی به آموختن فلسفه و عرفان پرداخت. او در 29 سالگی به عراق رفت و نزد اساتید بزرگی فقه و فلسفه آموخت. آیت الله عصار، پس از بازگشت به ایران در مراکز معتبر آموزشی جدید و قدیم به تدریس فلسفه، منطق، فقه و ریاضیات پرداخت. وی علاوه بر تربیت شاگردان برجسته، آثار مهمی نیز از خود بر جای گذاشته است که از میان آنها می توان به «علم الحدیث»، «سه رساله در حکمت اسلامی» و «تفسیر سوره حمد» اشاره کرد.

 

 

قیام 19 دی، علیه رژیم شاه 

45 سال پیش در چنین روزی، نوزدهم دی سال 1356 هجری شمسی:

نخستین تظاهرات گسترده و شکوهمند مردم مسلمان ایران علیه رژیم شاه، پس از قیام 15 خرداد سال 1342 هجری شمسی، در شهر مقدس قم، برپا شد. بدین ترتیب پس از 14 سال، مردم ایران مجدداً با روحیه ای انقلابی و مقاوم، ندای «درود بر خمینی» سر دادند. این تظاهرات به دنبال درج مقاله ای توهین آمیز علیه حضرت امام خمینی (ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، در یکی از روزنامه های وابسته به نظام پهلوی، انجام شد. در این روز روحانیون و مردم با تجمع در مسجد بزرگ قم، آشکارا خواستار برکناری حکومت شاه شدند و همین موضوع موجب شد ماموران رژیم به جمعیت تظاهرکننده حمله ور شوند و عده زیادی را شهید و مجروح کنند. پس از این حادثه غم انگیز، بسیاری از علما و روحانیون به شهرهای دیگر تبعید شدند و بدین ترتیب، نوزدهم دی ماه سال 1356 هجری شمسی، سرآغازی بر اوج گیری نهضت اسلامی ایران شد که سرانجام در بهمن 1357 هجری شمسی، به پیروزی رسید.

 

 

آغاز عملیات کربلای پنج

 36 سال پیش، در روز نوزدهم دی ماه سال 1365 هجری شمسی:

عملیات بزرگ رزمندگان ایرانی به نام «کربلای پنج» علیه ارتش رژیم متجاوز صدام، در شرق شهر بصره، دومین شهر مهم عراق آغاز شد. به دلیل اهمیت این منطقه، ارتش رژیم بعثی عراق موانع متعددی در آن ایجاد کرده بود که عبور از آنها غیرممکن می نمود. اما رزمندگان دلاور ایرانی با اتکا به خداوند متعال، موانع مذکور را پشت سر گذاشتند و ضربه مهمی به دشمن تجاوزگر وارد کردند، به طوری که ارتش عراق در عملیات کربلای 5، بیش از 80 فروند هواپیمای جنگی و 700 دستگاه تانک و نفربر از دست داد و هزاران سرباز عراقی کشته، زخمی و یا اسیر شدند. عملیات کربلای 5 به رژیم صدام نشان داد که علیرغم پشتیبانی دولت های غربی و عربی از این رژیم در تجاوز به خاک ایران، در مقابل رزمندگان شجاع و با ایمان ایرانی کاملاً ناتوان و آسیب پذیر است .

 

 

شهات سرلشگر پاسدار احمد کاظمی، از فرماندهان ارشد سپاه 

17 سال پیش در چنین روزی، برابر با 19 دی 1384 شمسی:

 سرلشکر پاسدار احمد کاظمی، از سرداران غیور ایران زمین، به شهادت رسید. پاسدار شهید احمد کاظمی‌در سال ۱۳۳۷ شمسی در نجف آباد اصفهان دیده به جهان گشود. با پیروزی انقلاب اسلام و در حالی که 23 سال بیشتر نداشت در اوایل سال 1359 شمسی به کردستان رفت تا با ضد انقلاب بجنگد. او دوران جوانی خود را در جبهه‌های نبرد از کردستان گرفته تا جای جای جبهه‌های جنوب در صف مقدم مبارزه با متجاوزان بعثی در سِـمت‌هایی چون: دو سال فرماندهی جبهه فیاضیه آبادان، شش سال فرماندهی لشکر ۸ نجف، یکسال فرماندهی لشکر ۱۴ امام حسین(ع)، هفت سال فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) و قرارگاه رمضان و پنج سال فرماندهی نیروی هوایی سپاه گذراند. کفایت و شجاعت شهید احمد کاظمی‌ تا بدانجا بود که مقام معظم رهبری ۳ مدال فتح بر سینه ایشان نصب نمودند. وی در اواسط سال 1384 از سوی فرمانده کل سپاه، به فرماندهی نیروی زمینی منصوب شد. این فرمانده قهرمان در آخرین دیدار خود با حضرت آیت الله خامنه ای، تقاضای دعا برای شهادت خویش را نمود، و سرانجام در پروازی از سمت تهران به سمت ارومیه به همراه 10 نفر دیگر از همراهانش به آرزوی خود رسیده و با سقوط هواپیما به شهادت می رسند.

 

 

درگذشت علی اکبر هاشمی رفسنجانی، از سیاستمداران پرنفوذ ایرانی 

6 سال پیش، در روز نوزدهم دی سال 1395 هجری شمسی:

 آیت الله اکبر هاشمی بهرمانی مشهور به علی اکبر هاشمی رفسنجانی، به علت ایست قلبی در سن ۸۲ سالگی درگذشت. وی به عنوان یکی از پرنفوذترین شخصیت‌های سیاسی جمهوری اسلامی شناخته می‌شود. هاشمی در سوم شهریور ۱۳۱۳(برابر با ۲۴ اوت ۱۹۳۴) در روستای  بهرمان رفسنجان و در خانواده‌ای نسبتاً ثروتمند به دنیا آمد. وی در ابتدای دهه چهل شمسی برای ادامه تحصیل به حوزه علیمه قم رفت و با مبارزان برضد حکومت پهلوی از جمله امام خمینی(ره) همراه شد. هاشمی رفسنجانی به دلیل مبارزات خود بر ضد حکومت ستمشاهی پهلوی چندین بار دستگیر و زندانی شد اما از آرمان‌های خود بازنگشت و رهبرکبیر انقلاب را تنها نگذاشت. با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، آیت الله هاشمی رفسنجانی ابتدا سرپرست وزارت کشور و سپس چند دوره رئیس مجلس شورای اسلامی شد. آیت الله هاشمی رفسنجانی در دوران دفاع مقدس در دوره‌ای طولانی جانشینی فرماندهی کل قوا را بر عهده داشت. وی در سال  1368 شمسی(1989 میلادی) با رأی مردم به عنوان رییس جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد و در سال 1372 (1993) نیز برای دور دوم به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد و تا سال 1376 (1997)رئیس قوه مجریه بود. آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در سال  1376 با حکم رهبر انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله خامنه ای، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام شد که این مسئولیت را تا پایان عمر برعهده داشت. آیت الله هاشمی رفسنجانی در همه ادوار مجلس خبرگان به عنوان نماینده مجلس و عضو هیئت رئیسه حضور داشت. وی همچنین از سال 1386 تا 1390 (2007 تا 2011)ریاست مجلس خبرگان رهبری را برعهده داشت.

آیت‌الله هاشمی رفسنجانی که غروب روز یکشنبه 19 دی 1395 در پی عارضه قلبی در بیمارستان بستری شده بود دار فانی را وداع گفت.