تقویم تاریخ؛ از اعدام پادشه فرانسه با گیوتین تا آزادی زندانیان سیاسی در ایران

درگذشت ابوالقاسم شاطبی، عالم و قاری مشهور مصر

854 سال پیش ، در روز بیست و هشتم جمادی الثانی سال 590 هجری قمری:

«ابوالقاسم شاطبی» عالم و قاری مشهور قرآن کریم، معروف به «امام القراء» در قاهره پایتخت مصر درگذشت. او درسال 538 هجری قمری به دنیا آمد و علاوه بر علم قرائت ، در تجوید و تفسیر قرآن ، حدیث ، نحو ، لغت و سایر علوم دینی متداول عصر خود ، از دانش خوبی برخوردار بود . شاطبی با وجود آنکه نابینا بود، از هوش و استعداد سرشاری بهره داشت و بسیاری از احادیث را در حافظه خود ثبت کرده بود. از ابوالقاسم شاطبی آثاری به جای مانده که از میان آنها می توان به قصیده شاطبیه اشاره کرد. این کتاب حاوی کلیه مسائل مربوط به تجوید است و بارها در کشورهای مصر و هند به چاپ رسیده است.

 

 

بزرگترین کشتار توفان در تاریخ

287 سال پیش در چنین روزی، بیست و یکم ژانویه سال 1737 میلادی:

بر اثر توفان شدید در خلیج بنگال در شرق هند، سیصد هزار نفر کشته شدند. این توفان پرتلفات ترین توفان در این منطقه قلمداد می شود. خلیج بنگال واقع در شمال شرقی اقیانوس هند، از مناطقی است که هر از چند گاه ، توفانها و سیل های عظیم آن ، تعداد زیادی از مردم را از بین می برد و خسارات فراوان جانی و مالی برجای می گذارد.

 

 

اعدام پادشاه فرانسه با گیوتین 

230 سال پیش، در روز بیست و یکم ژانویه سال 1793 میلادی:

«لوئی شانزدهم» پادشاه فرانسه، چهار سال پس از پیروزی انقلاب این کشور، به وسیله گیوتین اعدام شد. وی در سال 1774 به سلطنت رسید و به شدت تحت تاثیر همسرش ماری آنتوانت قرار داشت. به دلیل وخامت اوضاع اقتصادی و اجتماعی، مردم فرانسه در سال 1789 علیه لوئی شانزدهم قیام کردند و سه سال بعد ، حکومت سلطنتی رسما لغو شد. از آنجا که لویی به طور پنهانی از کشورهای خارجی کمک خواسته بود ، به اتهام خیانت محاکمه و اعدام شد. همچنین تعدادی از اعضای خانواده لوئی شانزدهم از جمله همسرش نیز به تیغه گیوتین سپرده شدند.

 

 

درگذشت میرزا سلیمان تنکابنی، عالم و ادیب ایرانی

142 سال پیش، در روز بیست و هشتم جمادی الثانی سال 1302 هجری قمری:

میرزا «محمد بن سلیمان تنکابنی» عالم و ادیب ایرانی درگذشت. او علاوه بر تبحر در فقه ، ادیبی فرزانه و شاعری توانا در عصر خود بود. از تنکابنی آثاری به جای مانده که از میان آنها می توان به «قصص العلما» اشاره کرد. نویسنده دراین کتاب به شرح احوال و آثار برخی از علما و بزرگان قبل از خود پرداخته است. این کتاب بارها در ایران چاپ شده است. از دیگر آثار تنکابنی می توان از کتاب «الفواید فی اصول الدین» یاد کرد که منظومه شعری در باره اصول دین است.

 

 

درگذشت لنین، رهبر انقلاب کمونیستی شووری

99 سال پیش درچنین روزی، بیست و یکم ژانویه سال 1924 میلادی:

«ولادیمیر ایلیچ لنین» ( Vladimir Ilyich Lenin )، رهبر انقلاب کمونیستی شوروی درگذشت. وی در سال 1870 میلادی متولد شد. لنین مبارزه با رژیم سلطنتی روسیه را از دوران دانشگاه آغاز کرد و تا سال 1900 که به خارج از روسیه رفت ، چند بار زندانی و تبعید شد. وی در سال های زندان و تبعید ، کتاب های متعددی نوشت . لنین در خارج از روسیه به مبارزه و همچنین تالیف کتاب ادامه داد و در آوریل سال 1917 میلادی به روسیه بازگشت تا انقلاب کمونیستی را از نزدیک رهبری کند . وی پس از پیروزی انقلاب ، رهبر شوروی شد و در چنین روزی در سال 1924، در اثر بیماری و جراحتی که از یک حادثه ترور نافرجام در شش سال پیش از آن ، بر او وارد شده بود جان سپرد. افکار و ایده های لنین بر تئوری مارکسیسم تاثیر زیادی گذاشت و ایدئولوژی را که وی مروّج آن بود ، «مارکسیسم ـ لنینیسم» می نامند. از جمله کتاب های لنین می توان به «امپریالیسم بالاترین مرحله سرمایه داری»، «چه باید کرد»، «دولت و انقلاب» و «رشد سرمایه داری در روسیه» اشاره کرد.

 

 

درگذشت ابوالقاسم عارف قزوینی، شاعر بزرگ ایرانی

89 سال پیش در چنین روزی، اول بهمن 1312 شمسی:

 "ابوالقاسم عارف قزوینی" شاعر بزرگ ایرانی درگذشت. ابوالقاسم قزوینی مشهور به عارف در حدود سال 1262 ش، (1300 ق) در قزوین به دنیا آمد و تحصیلات قدیمه را در زادگاه خود فرا گرفت. وی به دو هنر خط و موسیقی اهتمام بیشتری ورزید و در این هنرها به شهرت دست یافت. وی همچنین به سرودن اشعار پرداخت و آثاری را پدید آورد. با آنکه شعر عارف قزوینی از لحاظ ادبی و فنون شعری دارای نقایصی بود، اما آنچه او را به شهرت و محبوبیت رساند، به کار بردن زبان مردم در شعر خود، در راه مردم گام برداشتن و در خدمت صاحبان زر و زور نرفتن بود. سرودن اشعار وطنی و هنر تصنیف ‏سازی در نهضت مشروطه، ویژگی شعر عارف قزوینی بود و از این رهگذر، شوری در آزادی‏خواهان و مشروطه‏ طلبان افکند. لذا شهرت عارف بیشتر برای تصنیف‏های وطنی اوست که در مواقع حساس سروده و با ملت ایران همدلی کرده است. زندگی عارف قزوینی، همواره با فقر و تنگدستی سپری گردید تا آن که در پنجاه سالگی درگذشت و در همدان در کنار مقبره ابن سینا مدفون شد.

 

 

حمله مزدوران رژیم پهلوی به دانشگاه تهران

61 سال پیش، در روز اول بهمن سال 1340 هجری شمسی:

 مزدوران رژیم استبدادی پهلوی در حمله به دانشگاه تهران، تعداد زیادی از دانشجویان را مجروح کردند. دانشجویان این دانشگاه برای دفاع از حقوق صنفی دانش آموزان دست به تظاهرات زده بودند که با یورش وحشیانه مأموران روبرو شدند. مأموران، دهها دانشجو و استاد را مضروب کردند و حتی وسایل آموزشی، آزمایشگاهی و کتاب ها را از بین بردند. پس از این حادثه، دولت دانشگاه ها را از بیم گسترش اعتراضات، دو ماه و نیم تعطیل کرد. حمله به دانشجویان با واکنش شدید مردم، علما و احزاب مخالف رژیم شاه ، مواجه شد.

 

 

اعدام انقلابی حسنعلی منصور، نخست وزیر شاه

58 سال پیش در چنین روزی، اول بهمن سال 1343 هجری شمسی:

«حسنعلی منصور»، نخست وزیر رژیم شاه توسط مسلمان مبارزی به نام «محمد بخارایی» اعدام انقلابی شد. حسنعلی منصور از عناصر وابسته به آمریکا بود . او با به تصویب رساندن قانون کاپیتولاسیون ، مستشاران آمریکایی را از پیگیری قضایی در ایران مصون کرد. با تصویب این قانون ، از دستگاه قضایی ایران درمورد مجازات آن دسته از ماموران و کارگزاران آمریکایی که در ایران مرتکب جرم می شدند ، سلب اختیار شد. علاوه براین ، حسنعلی منصور در تبعید حضرت امام خمینی (ره)، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران به ترکیه نقش موثری داشت. هنوز مدت چندانی از تبعید امام خمینی (ره) به ترکیه نگذشته بود که حسنعلی منصور در مقابل مجلس شورای ملی آن زمان ، هدف گلوله محمد بخارایی، یکی از مبارزان مسلمان قرار گرفت و بعد از چند روز به هلاکت رسید.

 

 

درگذشت دکتر قریب، بنیانگذار طب نوین اطفال در ایران

48 سال پیش در چنین روزی، اول بهمن 1353 هجری شمسی:

دکتر محمد قریب، بنیانگذار طب نوین اطفال در ایران و از بنیانگذاران بیمارستان مرکز طبی کودکان درگذشت. دکتر محمد قریب در سال ۱۲۸۸ در تهران در خانواده‌ای مذهبی متولد شد. او در سال 1306 شمسی از اولین گروه دانشجویان ایرانی بود که برای ادامه تحصیل در رشته پزشکی به فرانسه اعزام شد . قریب در پایان سال اول در شهر رن فرانسه ، موفق به دریافت جایزه لابراتوار تشریح دانشکده پزشکی شد. وی در سال1314 نخستین ایرانی بود که توانست در کنکور انترنی بیمارستان پاریس موفق شود . دکتر قریب به پاس خدمات چشمگیر علمی ، به دریافت نشان عالی لژیون دونور از دولت فرانسه نائل آمد . وی پس از اتمام تحصیلات خود در دانشکده پزشکی پاریس به عنوان استاد کرسی بیماری های کودکان و ریاست بخش کودکان انتخاب شد اما در سال 1317 برای همیشه به ایران آمد. در سال 1349 بیمارستان مرکز طبی کودکان را تاسیس کرد. از آثار او می توان به کتاب بیماری کودکان و کتاب مسائل و مشکلات طب نام برد. وی در سال 1353 ه. ش درگذشت.

 

 

آزاد شدن زندانیان سیاسی در ایران 

44 سال پیش در چنین روزی، اول بهمن سال 1357 هجری شمسی:

با متزلزل شدن پایه های حکومت رژیم پهلوی در ایران در مقابل فشارهای مردمی و امواج خروشان انقلاب اسلامی، درهای زندان های رژیم شاه گشوده شد و مردم مسلمان ایران ، فرزندان خود را که مدت ها در زندانها تحت شکنجه رژیم قرار داشتند، از زندان آزاد کردند. بعد از ظهر همین روز تعداد کثیری از همافران و افسران نیروی هوایی دست به راهپیمایی زدند و همبستگی خود را با ملت مسلمان ایران اعلام کردند. همچنین در همین روز، مطبوعات ایران با عنوان بزرگ نوشتند: «امام خمینی تا چند روز دیگر به ایران باز خواهند گشت» این خبر، شور و شعف زایدالوصفی را در مردم ایران به وجود آورد و همه برای استقبالی بی نظیر و تاریخی از رهبر انقلاب، امام خمینی (ره) آماده شدند .

 

 

درگذشت ابراهیم بوذری، خطاط و ادیب معاصر ایرانی

36 سال پیش در بهمن 1365 هجری شمسی:

موسیقی‏دان ، خطاط و ادیب معاصر ایرانی استاد "ابراهیم بوذری" درگذشت. 

ابراهیم بوذری در سال 1274 ش در طالقان به دنیا آمد. وی پس از فراگرفتن علوم مرسوم زمان مانند ادبیات فارسی و عربی و فقه و اصول ، به مطالعه رشته قضا پرداخت و از محضر حضرات آیات میرزا خلیل کمره ‏ای ، سید ابوالقاسم کاشانی و علی شوشتری استفاده کرد . ایشان هم‏چنین از آیت‏ اللَّه شوشتری اجازه در امور حسبیه گرفت. بوذری پس از مدتی وارد عرصه خوشنویسی شد و مدتی بعد از استاد عماد طاهری استفاده برد و در محضر استاد عبدالحمید ملک کلامی ، مشهور به امیرالکتاب به شاگردی پرداخت. استاد ابراهیم بوذری علاوه بر سال‏ها تدریس خوشنویسی ، از نخستین کسانی بود که بنیاد کلاس‏های آزاد و رایگان خوشنویسی را به وجود آورد و به کمک دیگر استادان ، انجمن خوشنویسی ایران را پایه‏ گذاری کرد. از استاد بوذری که دارای شیوه خاص خطی خود بود ، آثار گوناگونی به جای مانده که منتخب دیوان سعد سلمان، دیوان حافظ، ملخّص مثنوی و کتیبه ‏های آرامگاه شیخ سعدی و کتیبه دروازه قرآن شیراز از آن جمله ‏اند . این هنرمند فرهیخته در بهمن ماه 1365 در 91 سالگی بدرود حیات گفت.