تقویم تاریخ؛ از نبرد یرموک تا پیروزی انقلاب اسلامی

آغاز امپراتوری ژاپن

2683 سال پیش درچنین روزی، یازدهم فوریه سال 660 قبل از میلاد: 

اولین امپراتور ژاپن به نام «یی مو» به تخت سلطنت نشست. به این ترتیب قدیمی ترین و ماندگارترین نظام سلطنتی(مشروطه) در جهان که هنوز ادامه دارد، آغاز شد. این نظام در طول زمان، دستخوش دگرگونی های فراوانی شده و ا‌مروزه امپراتور در ژاپن، مقامی تشریفاتی است و قدرت اصلی در دست نخست وزیر است. با این حال ژاپنی ها روز آغاز سلطنت در این کشور را عید ملی می نامند و همه ساله این روز را جشن می گیرند.

 

 

نبرد یرموک میان سپاه اسلام و امپراتوری شرقی

1431سال پیش، در روز بیستم رجب سال 13 هجری قمری:

نبرد «یرموک» میان سپاه اسلام و ارتش امپراتوری روم شرقی ، در دره ای به همین نام در سرزمین فلسطین ، به وقوع پیوست. درپی فتوحات مسلمانان در شام (سوریه کنونی)، هراکلیوس پادشاه روم سپاه بزرگی برای جنگ با آنان فراهم آورد، اما مسلمانان باوجود نفرات و تجهیزات بسیار کمتر، توانستند سربازان امپراتور روم را شکست دهند. این شکست باعت شد دروازه های شرقی امپراتوری روم به روی مسلمانان گشوده شود . مسلمانان یک سال بعد ، شهر بیت المقدس را بدون خونریزی فتح کردند.

 

 

درگذشت رنه دکارت، فیلسوف مشهور فرانسوی

373 سال پیش در چنین روزی یازدهم فوریه سال 1650 میلادی: 

"رِنِه دکارْتْ"(René Descartes)، فیلسوف و ریاضی‌دان معروف فرانسوی درگذشت . وی در 31 مارس 1596م به دنیا آمد و پس از طی تحصیلات مقدماتی، به فراگیری علوم ریاضی و طب مشغول شد . دکارت پس از مدتی به ریاضیات و هندسه روی آورد و قانون انکسار یا شکست نور را کشف کرد. دکارت سپس به مطالعه در فلسفه پرداخت ، از کشوری به کشور دیگر رفت ودر سی و سه سالگی در هلند ساکن شد. فلسفه دکارت ، سیری بود از شک کامل به ایمان کامل . دکارت معلوماتی را علم می‌ دانست که یقینی باشند و به همین دلیل، ریاضیات را نمونه کامل علم می ‌شمرد و می‌ خواست روش ریاضیات را در همه رشته‌ های علوم انسانی به کار ببرد. از این رو روش‌ شناسی دکارت که وجه اصلی فلسفه او است ، ناشی از همین اندیشه است . دکارت بر این عقیده بود که فرد برای وصول به حقیقت ، باید یک‌بار در زندگی ، خود را از همه عقایدی که پذیرفته است خلاص کند و از نو و از اساس ، همه دستگاه‌های معارف خود را بنیان نهد. از این جهت دکارت روش فلاسفه نقلی را به یک‌سو نهاد و بنا را بر این گذاشت که درهمه چیز شک کند . دکارت می‌ گفت : یک چیز هست که نمی‌ توان در آن شک کرد و آن این است که شک می‌ کنم . چون شک می ‌کنم ، فکر دارم و می‌ اندیشم / و چون می‌ اندیشم ، پس هستم. وی هم‌چنین اعتقاد داشت که هر چه را عقلِ روشن و متمایز دریابد، حق است. رنه دکارت در 11 فوریه 1650م در 54 سالگی در استکهلم سوئد درگذشت.

 

 

قتل گریبایدوف در تهران

194 سال پیش در چنین روزی بیست دوم بهمن سال 1207 هجری شمسی: 

«الکساندر گریبایدوف»(Alexander Griboyedov) سفیر کبیر روسیه تزاری در ایران کشته شد. پس از شکست ایران در دوره دوم جنگ با روس ، معاهده ترکمنچای به امضا رسید که مانند معاهده گلستان ، کاملا به زیان ایران بود. پس از مدتی گریبایدوف به عنوان سفیر کبیر روسیه ، برای نظارت بر اجرای مفاد آن به ایران آمد . او می‌ خواست با زور و خشونت ، مردم مسلمان ایران را به قبول و اجرای این قرارداد خفت‌ بار وادار کند. یکی از مواد قرارداد ترکمانچای ، بازگشت مردم سرزمین ‌های جدا شده از ایران ، به آن مناطق بود . اما شماری از زنان گرجی که در ایران مسلمان شده و ازدواج کرده بودند ، حاضر به رها کردن خانواده‌ های خود و بازگشت به گرجستان نبودند . گریبایدوف نیز قصد داشت به زور، آنان را به سفارت روسیه ببرد و به گرجستان منتقل کند . اما میرزا مسیح مجتهد ، از روحانیون برجسته تهران، مردم را به اجتماع ، مقاومت و دفاع از نوامیس مسلمانان فرا خواند. مردم مسلمان تهران نیز با تظاهراتی اعتراض ‌آمیز به نزدیک سفارت روسیه رفتند. با تیراندازی مأموران سفارت و کشته شدن سه نفر از مردم بی‌ دفاع ، خشم و انزجار عمومی برانگیخته شد و مردم به سفارت روسیه حمله کردند. در این حمله ، گریبایدوف و شماری از همراهان او به قتل رسیدند . این حادثه ، واکنش طبیعی مردم مسلمان ایران در برابر ستمگری و تجاوزگری دولت روسیه تزاری و بی ‌کفایتی حکومت فتحعلی شاه قاجار بود . اما فتحعلی شاه از این حادثه بسیار ترسید و برای جلوگیری از بروز جنگی دیگر ، هیاتی را برای عذرخواهی به روسیه فرستاد. در آن زمان چون روسیه در حال جنگ با عثمانی بود، عذر فتحعلی شاه را پذیرفت و دولت ایران هم میرزا مسیح مجتهد را به عتبات عالیات در عراق تبعید کرد.

 

 

تولد توماس ادیسون، مخترع مشهور آمریکایی 

176 سال پیش در چنین روزی یازدهم فوریه سال 1847 میلادی: 

"توماس آلوا ادیسون" (Thomas Alva Edison) مخترع نابغه امریکایی در ایالت اوهایو متولد شد. وی تنها سه ماه برای تحصیل به مدرسه رفت و از آن پس، تحت تربیت مادرش قرار گرفت. ادیسون از کودکی به آزمایش و تحقیق علاقه فراوان داشت و در 17 سالگی ، تلگراف دوسره را اختراع کرد که به وسیله آن می‌ توان روی یک سیم ، از دو طرف مخابره کرد. ادیسون از سال 1886م کارخانه و آزمایشگاهی در منزل خود برپا کرد که چهل و پنج سالِ باقیمانده عمر خود را در آن‌جا به کار و تفکر و اختراع پرداخت . او اختراعات فراوانی به ثبت رساند اما مهم‌ترین اختراع ادیسون ، چراغ برق است . وی در این راه هرگز ناامید نشد و سرانجام پس از ده هزار بار آزمایش برای ذخیره برق در باتری ، به نتیجه مطلوب رسید . از دیگر اختراعات ادیسون ، میکروفون ، ضبط صوت ، گرامافون ، لامپ الکتریکی نور سفید ، دینام برقی ، لوکوموتیو برقی ، دستگاه انتقال برق ، فیلم و دوربین فیلم‌برداری و دستگاه ذخیره برق و قابل ذکر است. از این مخترع شهیر که در اواخر عمر از ناشنوایی در رنج بود ، بیش از 1300 اختراع به ثبت رسیده که موارد ثبت نشده ، بیشتر است. وی در 18 اکتبر 1931م در 84 سالگی درگذشت.

 

 

آغاز دوره سوم مشروطه در ایران 

98 سال پیش در چنین روزی بیست و دوم بهمن سال 1303 هجری شمسی:

 دوره سوم مشروطه در ایران با دیکتاتوری رضاخان سردار سپه آغاز شد. در حالی که رضاخان با به دست گرفتن نخست وزیری، قدرت مطلقه در ایران به دست آورده بود ، انتخابات زود هنگام مجلس پنجم آغاز شد. این انتخابات در بیشتر مراکز توسط امرای ارتش ، دست‌ نشانده ‌های وزارت جنگ و گروه‌ های متنفّذ برگزار شد . با افتتاح مجلس پنجم در تایخ 22 بهمن 1302، اکثریت نمایندگان مجلس که مرعوب قدرت رضاخان شده بودند ، نمی‌ توانستند کاری از پیش ببرند . در چنین شرایطی ، آیت ‌اللَّه سید حسن مدرس، رهبری اقلیت مجلس را بر عهده گرفت و در برابر اکثریت مجلس که از طرح عوام فریبانه نهضت جمهوری‌خواهی سردار سپه حمایت می ‌کردند ، ایستاد. به این ترتیب دوره سوم مشروطه با توطئه ‌ای حساب شده آغاز شد و در حقیقت تنها نشانه مشروطه که وجود مجلس شورای ملی بود، بدین وسیله از میان رفت و دیکتاتوری ، جای همه اندیشه ‌های آزادی‌خواهان و مشروطه‌ طلبان و آرمان ‌های اسلامی را که روزی در مشروطیت متجلّی شده بود ، گرفت.

 

 

پیروزی انقلاب اسلامی

44 سال در چنین روزی، بیست و دوم بهمن سال 1357 هجری شمسی:

 ایران ، یکی از تاریخی ترین و سرنوشت سازترین روزهای خود را پشت سر گذاشت . با شعار روح بخش الله اکبر، رهبری هوشمندانه امام خمینی (ره) و ایثار مردم مسلمان و انقلابی ایران ، دوران تاریک استبداد شاهنشاهی به پایان رسید و انقلاب شکوهمند اسلامی پس از سالها تلاش و مبارزه ، به پیروزی رسید. در این روز، زن و مرد /  پیر و جوان، هر یک به اندازه توان خود برای سرنگونی نهایی رژیم ظلم و جور کوشش کردند. آنها با سنگربندی در خیابان ها، سینه سپر کردن در برابر تانک ها و با فداکاری و جانفشانی ، انقلاب اسلامی را به پیروزی رساندند . روز 22 بهمن 1357 ، نه فقط در تهران، بلکه در تمامی شهرهای ایران ، درگیری مردم با بقایای رژیم شاه جریان داشت. هنگامی که خبر حرکت نیروهای نظامی از شهرهای مختلف ایران به سمت تهران برای سرکوب قیام مردم پخش شد، مردم شهرهای مسیر، به درگیری با نیروهای نظامی پرداختند و با بستن راه ، مانع حرکت آنها به سمت تهران شدند ، اما با پایمردی مردم، سرانجام ارتش اعلام بی طرفی کرد. در این میان، رادیو و تلویزیون، یکی از مهمترین پایگاه های رژیم شاه، از اشغال نظامیان خارج و به دست مردم مسلمان و انقلابی تسخیر شد و لحظاتی بعد گوینده رادیو ایران خبر پیروزی انقلاب اسلامی و سرنگونی رژیم وابسته شاه را اعلام کرد. این خبر، درواقع اعلام سقوط کاخ ظلم و جور 2500 ساله شاهان ستمگر و غلبه حق بر باطل و همچنین زمینه ساز بنیانگذاری نظام جمهوری اسلامی توسط امام خمینی (ره) بود. سالگرد پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران بر تمامی مسلمانان و آزادیخواهان جهان مبارک باد.

 

 

آزادی نلسون ماندلا از زندان

33 سال پیش در چنین روزی، یازدهم فوریه سال 1990 میلادی: 

«نلسون ماندلا» ، رهبر مبارزات ضد نژادپرستی آفریقای جنوبی، پس از 27 سال از زندان آزاد شد. ماندلا درسال 1963 میلادی به جرم  مبارزه با رژیم نژادپرست پرتوریا به حبس ابد محکوم شد اما پس از سالها استقامت در زندان ، در اثر مبارزات مردم این کشور و فشار افکار عمومی جهان ، در میان استقبال گسترده مردم سیاهپوست آفریقای جنوبی از زندان آزاد شد. در سال 1991 میان ماندلا و سران رژیم نژادپرست این کشور برای برچیدن رژیم آپارتاید توافق حاصل شد و در سال 1994 درپی برگزاری اولین انتخابات چند نژادی با شرکت سیاهپوستان و سفیدپوستان ، ماندلا به عنوان نخستین رئیس جمهوری سیاه پوست آفریقای جنوبی برگزیده شد.