تقویم تاریخ؛ از اعدام خالد اسلامبولی تا سقوط نظام کومنیستی در افغانستان

 وفات قطب الدین شیرازی، پزشک و منجم مشهور مسلمان

734 سال پیش در چنین روزی، بیست و چهارم رمضان سال 710 هجری قمری:

«قطب الدین شیرازی»، پزشک، ریاضی دان، فیزیکدان، منجم و فیلسوف بزرگ ایرانی در شهر تبریز ـ در شمال غربی ایران ـ وفات یافت. او از شاگردان خواجه نصیرالدین طوسی دانشمند برجسته آن عصر بود. قطب الدین اولین کسی بود که درباره رنگین کمان و چگونگی تشکیل آن تحقیق کرد و به تفسیری علمی درباره آن دست یافت. قطب الدین شیرازی، همچنین علومی چون منطق، عرفان و هندسه را نزد دانشمندان مشهور آن زمان آموخت. او در فراگیری علم طب نیز بسیار کوشا بود و سال ها در بیمارستان شیراز ـ از شهرهای جنوبی ایران ـ به طبابت و مداوای بیماران مشغول بود. قطب الدین شیرازی کتب متعددی در طب، حکمت، ریاضی و نجوم نگاشته که می توان به شرح کلیات قانون ابن سینا در طب، ترجمه تحریر اقلیدس، اثر خواجه نصیرالدین طوسی و نهایه الادراک فی درایت الافلاک در علم نجوم و ستاره شناسی، اشاره کرد.

 

 

تولد لئوناردو داوینچی، هنرمند و معمار بزرگ جهان

571 سال پیش درچنین روزی، پانزدهم آوریل سال 1452 میلادی:

«لئوناردو داوینچی» (Leonardo da Vinci)، هنرمند نقاش، مجسمه ساز و معمار بزرگ قرن15میلادی در ایتالیا متولد شد. او از کودکی استعدادی سرشار در نقاشی داشت. داوینچی درسال1461میلادی درفلورانس درکارگاه نقاشی وروکیو به کار پرداخت و به تدریج به مقام استادی دراین هنر رسید. لئوناردو مدت ها نقاش دربار لویی دوازدهم و فرانسیس اول بود و همواره در کنار نقاشی به مطالعه درعلم تشریح و ریاضیات می پرداخت. لبخند ژوکوند یا موتالیزا و شام آخر ازمشهورترین آثارلئوناردو داوینچی به شمار می روند. بنای کلیسای جامع شهر میلان از معروفترین آثار معماری داوینچی است. این نقاش، مجسمه ساز و معمار معروف ایتالیایی در سال 1519 درگذشت.

 

 

برخورد کشتی غول پیکر انگلیسی به کوه یخ 

111 سال پش در چنین روزی، پانزدهم آوریل سال 1912 میلادی:

کشتی غول پیکر مسافربری تایتانیک و شاهکار صنایع کشتی سازی آن زمان در سفر افتتاحیه اش از بندر سوتهامپتون انگلستان به مقصد نیویورک به یک کوه یخ برخورد کرد و در اعماق آبهای سرد اقیانوس اطلس غرق شد. تایتانیک در آن زمان به عنوان مجلل ترین و بزرگترین کشتی مسافربری تاریخ جهان معرفی گردید. سازندگان تایتانیک این کشتی غول آسا را غرق ناپذیر می دانستند. از مجموع 2207 سرنشین فقط 705 نفر جان سالم به در می برند. این فاجعه دریایی رسانه ای ترین فاجعه دریایی تمام دوران ها و یکی از مرگبارترین آنها محسوب می شود.

 

 

درگذشت آیت الله شیخ محمد تقی بافقی، از علمای بزرگ شیعه

77 سال پیش در چنین روزی برابر با 26 فروردین 1325 هجری شمسی:

عالم بزرگوار و فقیه مجاهد آیت‌اللَّه "شیخ محمد تقی بافقی" در گذشت. آیت‌‏اللَّه شیخ محمد تقی بافقی در حدود سال 1253 ش (1292 ق) در بافق یزد به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات مقدماتی در یزد، راهی نجف اشرف گردید و از محضر درس آخوند خراسانی، سید محمد کاظم یزدی و سید احمد کربلایی استفاده‏‌ای وافر برد. آیت‏‌اللَّه بافقی پس از اقامت 19 ساله در نجف، در قم اقامت گزید و به درس و بحث پرداخت. او از افرادی بود که در تهیه مقدماتِ انتقال آیت‌‏اللَّه حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی به قم و تأسیس حوزه علمیه قم، تلاش بسیاری کرد و پس از تأسیس حوزه، معاونت آیت‏‌اللَّه حائری را بر عهده گرفت. این فقیه مبارز در جهت جلوگیری از منکرات از هیچ مصیبتی نمی‏‌هراسید به طوری که بر اثر مخالفت علنی با جریان کشف حجاب و ورود خانواده بی‏‌شرم و بی‏‌حجاب پهلوی به حرم حضرت معصومه(س)، در دوم فروردین 1306ش، توسط شخص رضاخان مورد ضرب و شتم قرار گرفت و سپس سال‏‌ها در شهر ری در تبعید بود. آیت‌‏اللَّه بافقی پس از شنیدن واقعه خونین مسجد گوهرشاد مشهد توسط عمال پهلوی در تیرماه 1314، دچار سکته قلبی شد و برخی از اعضای بدنش آسیب دید. وی پس از فرار و اخراج پهلوی اول به قم بازگشت و سرانجام در 26 فروردین سال 1325 ه.ش در 72 سالگی درگذشت و در حرم حضرت معصومه(س) مدفون گردید.

 

 

اعدام خالد اسلامبولی افسر انقلابی مصر

41 سال پیش در چنین روزی، پانزدهم آوریل سال 1982 میلادی:

خالد اسلامبولی افسری که انور سادات خائن به ملت فلسطین و مصر را به قتل رسانده بود تیرباران شد. وی ضمن این که از افسران لایق ارتش محسوب می‏‌شد، با جنبش اسلامی جهاد مصر، همکاری مخفیانه داشت. پس از امضای قرارداد ننگین کمپ دیوید که در آن انور سادات رئیس جمهور وقت مصر حکومت غاصب اسرائیل را به رسمیت شناخت، نقشه ترور این خائن به آرمان فلسطین، در ذهن خالد اسلامبولی ترسیم شد. این نقشه در ششم اکتبر 1981م عملی گردید و هنگامی که انور سادات در مراسم رژه نظامی ارتش مصر در سالگرد جنگ اکتبر 1973م شرکت کرده بود، خالد اسلامبولی در لحظه عبور زره‏‌پوش‏‌ها و خودروهای نظامی از مقابل جایگاه، همراه با چند تن از نظامیان هم‏رزم خود به سوی سادات آتش گشود. پس از این عملیات شجاعانه، خالد اسلامبولی دستگیر و پس از یک محاکمه طولانی، در 15 آوریل 1982م در 34 سالگی تیرباران شد. وی در جریان محاکمه خود فریاد می‏زد: مردم! من فرعون مصر را کشتم.

 

 

ترور ابوجهاد از پایه گذاران سازمان ازادیبخش فلسطین

35 سال پیش در چنین روزی در پانزدهم آوریل سال 1988 میلادی:

خلیل الوزیر معروف به ابوجهاد از پایه‏ گذاران و مرد شماره دو سازمان آزادی‏بخش فلسطین ترور شد. او در عملیات های زیادی علیه رژیم صهیونیستی مشارکت داشت. رژیم صهیونیستی سال های زیادی به دنبال ترور او بود. در سال 1978م بمبی به قصد ترور کردن او در مسیر عبور اتومبیلش منفجر شد که وی از این سوء قصد جان سالم به در بُرد. ابوجهاد پس از حمله نیروهای رژیم صهیونیستی به لبنان در سال 1982 م، به کشور افریقایی تونس رفت، سرانجام در پانزدهم آوریل 1988 در محل سکونت خود در تونس به دست عوامل رژیم صهیونیستی در چهل و هفت سالگی به قتل رسید.

 

 

سقوط نظام کمونیستی در افغانستان

31 سال پیش در جنین روزی در پانزدهم آوریل سال 1992 میلادی:

نظام کمونیستی در افغانستان ساقط شد و مجاهدین کنترل کابل را در دست گرفتند. پس از کودتای خونین کمونیستی در 27 آوریل 1978م توسط افسران کمونیست ارتش افغانستان و قتل محمد داود خان اولین رئیس جمهور این کشور، نور محمد ترکی به عنوان نخستین رئیس جمهور کمونیست افغانستان زمام امور آن کشور را به دست گرفت. اما این حکومت دیری نپایید و طی کمتر از دو سال، دو کودتا در این کشور روی داد و حکومت را سرنگون کرد، تا اینکه نوبت به بَبرک کارمِل مورد حمایت شوروی رسید. جبهه ای گسترده از گروههای مختلف برای مبارزه با حکومت کمونستی شکل گرفت. دولت شوروی پس از هشت سال جنگ بی‏ حاصل در افغانستان، سرانجام درصدد تغییر سیاست خود در این کشور برآمد. از این‏رو، در چهارم مه 1986م، به عنوان نخستین گام در راه این تغییرسیاست، ببرک کارمل را از ریاست جمهوری افغانستان برکنار کرد و محمد نجیب اللَّه را به جانشینی وی برگزید. دومین مرحله این تغییر سیاست، تخلیه بیش از یک‏صد هزار سرباز ارتش سرخ شوروی از خاک افغانستان بود که از 16 مه سال 1988م آغاز و در 15 فوریه 1989م به پایان رسید. حکومت نجیب‏ اللَّه در سال‏های 1990 و 1991م، بیشتر در نتیجه اختلاف بین رهبران مجاهدین بر سر تقسیم قدرت دوام یافت، ولی از اوایل سال 1992م که رهبران مجاهدین به یک موافقت اصولی درباره جانشینی رژیم حاکم بر افغانستان دست یافتند، نجیب‏ اللَّه چاره ‏ای جز کناره ‏گیری از حکومت نیافت. سرانجام در روز پانزدهم آوریل 1992م، با استعفای وی از مقام ریاست جمهوری، دوران حکومت 14 ساله کمونیستی در افغانستان به پایان رسید.

 

 

امضای توافقنامه ایجاد سازمان تجارت جهانی 

29 سال پیش، در روز پانزدهم آوریل سال 1994 میلادی:

توافقنامه ایجاد «سازمان تجارت جهانی» (W.T.O) در مراکش، به امضا رسید. مقدمات تشکیل چنین سازمانی در جریان جنگ جهانی دوم توسط آمریکا و انگلیس فراهم شد و براین اساس، درسال 1947، 23 کشور پیشرفته جهان موافقتنامه عمومی تعرفه و تجارت موسوم به گات (GATT) را امضا کردند. این موافقتنامه مقرر می داشت تا مذاکراتی جهت کاهش تعرفه های گمرکی ، رفع محدودیت های بازرگانی و از میان بردن موانع تجارت آزاد انجام شود. هشتمین دور از این مذاکرات برای تامین اهداف گات، ازسال 1986 در اروگوئه آغاز شد که به دور اروگوئه معروف است و در آوریل سال 1994 درمراکش خاتمه یافت. براساس سند نهایی این گفتگوها، گات در جهت جهانی شدن تجارت، به سازمان تجارت جهانی تغییر نام داد و تعداد زیادی از کشورها عضو آن شدند و سند این سازمان از اول ژانویه 1995 به اجرا درآمد.

 

 

مرگ پول پات، رهبر خونخوار چهره های سرخ کامبوج

25 سال پیش در چنین روزی، 15 آوریل 1998 میلادی:

"پول پوت" (Pol Pot ) رهبرِ خون‏خوار خِمِرهای سرخ کامبوج مرد. پول پوت و معروف به قصاب کامبوج، در سال 1928م در خانواده ‏ای ثروت‏مند در این کشور به دنیا آمد. وی از شش سالگی به واسطه برادرش که در دربار کامبوج خدمت می‏کرد وارد کاخ سلطنتی شد و نزد معلمان فرانسوی به تحصیل پرداخت. پول پوت در 21 سالگی به همراه جوانان درباری عازم فرانسه شد و چهار سال در بهترین مدارس این کشور تحصیل کرد. وی در این مدت تحت تأثیر افکار کمونیستی قرار گرفت و پس از بازگشت از فرانسه به همراه چند تن از همفکران خود به سازمان زیرزمینی کمونیست‏های کامبوج پیوست. پول پوت از اواخر دهه 1960م که رژیم طرفدار غرب در کامبوج بر اثر پیروزی‏های کمونیست‏ها در ویتنام تضعیف شده بود، مشغول سازماندهی یک نیروی چریکی برای سرنگون ساختن حکومت کامبوج و قبضه کردن قدرت شد. در این میان هر چند پس از آن، حکومت دست‏ نشانده امریکا برسر کار آمد، اما دیکتاتوری او، موجبات نارضایتی مردمی را فراهم ساخت. از این رو، پول پوت با استفاده از این فرصت، بر طرفداران خود افزود و با کمک نیروی مقاومت کامبوج موسوم به خِمِرهای سرخ به تدریج کنترل بخش بزرگی از کشور را به دست گرفت. این نیروها در سال 1975م حکومت نظامی را سرنگون کردند و خود زمام امور را به دست گرفتند. آغاز حکومت خِمرهای سرخ در کامبوج در واقع آغاز فاجعه‏ ای بود که نه تنها در قرن بیستم که در طول تاریخ، کمتر نظیر آن دیده شده است. به دستور پول پوت، کمترین مقاومت با مرگ پاسخ داده می ‏شد و به این ترتیب نزدیک به یک چهارم جمعیت هشت میلیونی کامبوج طی کمتر از چهار سال به کام مرگی سخت فرو افتادند. در این مدت، چین تنها کشوری بود که با رژیم پول پوت رابطه داشت هر چند وی از حمایت پنهانی امریکا نیز برخوردار بود. پول پوت با اعتقاد به حذف سرمایه ‏داری، شهرها را نابود ساخت و کمترین مظاهر تمدن را از بین برد. منسوخ شدن کامل مالکیت خصوصی، مبارزه خشن و بی رحمانه با دین و قتل عام فراوان با وسایل ابتدایى، بخشی از کارنامه جنایت بار رژیم پول پوت به شمار می‏ رود. رژیم پول پوت در نهایت در 17 ژانویه 1979م با یورش نظامی ویتنام به کامبوج که به عنوان حمایت از مخالفان رژیم صورت گرفت ساقط شد و خودِ پول پوت، از پایتخت گریخت. سال‏های پایانی عمر پول پوت به انزوا، بیماری و خشونت بر زیردستان گذشت. این امر باعث شورش اطرافیان و تحویل او به دادگاه گردید. اما مرگ مهلت چندانی به وی نداد و قصاب کامبوج پس از عمری جنایت، وحشی‏گری و آدم‏کشی سرانجام در 15 آوریل 1998م در هفتاد سالگی مُرد..