تقویم تاریخ؛ از درگذشت ماکیاولی تا شهادت مصطفی چمران

 درگذشت نیکولا ماکیاولی، سیاستمدار مشهور ایتالیایی

496 سال پیش در چنین روزی، 21 ژوئن 1527 میلادی:

 "نیکولا ماکیاولی" ، فیلسوف، سیاست‏مدار، نویسنده و مورخ ایتالیایی درگذشت. نیکولا ماکیاوِلی، (Niccolò Machiavelli) در سوم ماه می سال 1469م در فلورانس ایتالیا به دنیا آمد. در جوانی وارد فعالیت‏های سیاسی شد و در سال 1506م به دبیری شورای جمهوری ایتالیا دست یافت. ماکیاولی از سال 1512م که مخالفانش قدرت را در دست گرفتند به گوشه‏ گیری و نگارش کتاب‏های متعدد روی آورد. مهم‏ترین اثر ماکیاولی، کتاب شاهزاده، پرنْسْ یا شهریار است که وی آن را برای راهنمایى فرمان‏روایان زمان خویش نوشت. این کتاب نام ماکیاولی را مظهر بی‏مرامی و پای‏بند نبودن به اصول سیاسی معرفی کرده است. کتاب شاهزاده نه اخلاقی است و نه ضد اخلاق، بلکه نخستین تجزیه و تحلیل علمی و بی‏طرفانه از روش‏هایى است که موجب کسب نیروی سیاسی و حفظ آن می‏شود. ماکیاولی در این کتاب، سیاست را نه آن چنان که باید باشد، بلکه آن‏چنان که هست مورد بررسی قرار می‏دهد. ماکیاولی معتقد بود که در امور سیاسی، باید تنها رسیدن به هدف را در نظر گرفت و رعایت اصول اخلاقی در این مورد ضرورتی ندارد. هنر جنگ و تاریخ فلورانس از دیگر آثار اوست. ماکیاولی سرانجام در 21 ژوئن 1527م در 58 سالگی درگذشت.

 

 

تولد ژان پل سارتر، فیلسوف مشهور فرانسوی 

118 سال پیش در چنین روزی، بیست و یکم ژوئن سال 1905 میلادی:

«ژان پل سارتر» (Jean-Paul Sartre)، فیلسوف و نویسنده فرانسوی در پاریس متولد شد. او تحصیلاتش را در رشته فلسفه به اتمام رساند و سپس در دانشگاههای فرانسه به تدریس پرداخت. سارتر از رهبران مکتب اگزیستانسیالیسم است. این مکتب مبتنی بر اصالت وجود و پوچی زندگی است و بستگی انسان را به اجتماع و آئین و سنت های اجتماعی رد می کند. سارتر درسال 1964 میلادی از دریافت جایزه نوبل ادبیات خودداری کرد. از جمله آثار سارتر می توان به کتاب های «جنگ شکر در کوبا»، «هستی و نیستی» و «مگس ها» اشاره کرد. وی در آوریل سال 1980 میلادی درگذشت.

 

 

درگذشت آیت الله سید محقق داماد، استاد بزرگ حوزه علمیه قم 

56 سال پیش در چنین روزی برابر با دوم ذی الحجه 1388 قمری:

آیت ‏اللَّه "سیدمحمد محقق داماد" استاد بزرگ حوزه‏ علمیه‏ قم درگذشت. سیدمحمد محقق داماد، فرزند سیدجعفر موسوی در سال 1325 قمری در احمدآباد اردکان یزد متولد گردید. وی پدرش را پیش از تولد و مادرش را در 6 سالگی از دست داد. علی رغم چنین حادثه‏ غم ‏انگیزی، آغاز به تحصیل نمود. آن‏گاه به یزد مهاجرت کرد و نزد اساتید آن شهر به تکمیل ادبیات و سطح پرداخت. سپس با توصیه‏ استاد گرامی اش شیخ غلامرضا یزدی، به قم مهاجرت کرد و در درس اساتید بزرگ حوزه، بهره ‏ها گرفت. آیت ‏اللَّه شیخ عبدالکریم حائری یزدی ارادت خاصی به ایشان داشت و با وجود چنین شاگردانی، به آینده‏ حوزه دلگرم بود. همین ارادت موجب شد که او را به دامادی خود بپذیرد و به لقب "داماد" ملقب گردد. ایشان بسیار به تدریس اهمیت می‏ داد. هنگامی که در روزهای آخر عمر در بستر بیماری قرار داشت ازاین که نمی‏ توانست در جلسه‏ درس شرکت کند، می‏ گریست. این بزرگوار پس از 75 روز بیماری، سرانجام بر اثر سکته‏ قلبی در 63 سالگی دار فانی را وداع کرد و در صحن حرم حضرت معصومه(ع) به خاک سپرده شد.

 

 

درگذشت سوکارنو، بنیانگذار استقلال اندونزی

53 سال پیش درچنین روزی، بیست و یکم ژوئن سال 1970 میلادی:

دکتر «احمد سوکارنو» (Ahmed Soekarno)، بنیانگذار استقلال اندونزی، درگذشت. وی درسال 1901 متولد شد. سوکارنو از دوران تحصیل برای استقلال میهنش از سلطه هلند مبارزه کرد. به همین دلیل استعمارگران هلندی وی را دستگیر و چهار سال زندانی کردند. سوکارنو یک بار دیگر نیز دستگیر و تبعید شد. درجریان جنگ جهانی دوم، ژاپن اندونزی را تصرف کرد، اما پس از شکست ژاپن در جنگ در سال 1945 و عقب نشینی از اندونزی، سلاح های ژاپنی ها به دست آزادی خواهان اندونزی به رهبری سوکارنو افتاد و وی در همان سال استقلال کشورش رااعلام کرد، اما با مخالفت و حمله هلند به اندونزی مواجه شد. مردم اندونزی به فرماندهی سوکارنو به مدت چهار سال با ارتش هلند جنگیدند تا نیروهای این کشور را از اندونزی بیرون کردند. سوکارنو در سال 1949 به ریاست جمهوری کشورش برگزیده شد و به مدت 15 سال برخی اصلاحات سیاسی و اقتصادی را در اندونزی انجام داد. وی همچنین از بنیانگذاران جنبش عدم تعهد بود. افکار استقلال طلبانه سوکارنو باعث شد که غربی ها فرماندهان ارتش اندونزی را علیه وی تحریک کنند و سرانجام در سال 1965 با کودتای خونین ژنرال سوهارنو ، قدرت از دست سوکارنو خارج شد و دو سال بعد وی به ناچار از سمت ریاست جمهوری استعفا کرد.

 

 

شهادت دکتر مصطفی چمران، اندیشمند و سردار شجاع

42 سال پیش در چنین روزی، سی و یکم خرداد سال 1360 هجری شمسی:

دکتر «مصطفی چمران»، اندیشمند و سردار شجاع اسلام، در نبرد با نیروهای متجاوز عراقی به شهادت رسید. وی در سال 1311 هجری شمسی در تهران متولد شد و در رشته الکترونیک به تحصیل پرداخت و سپس در آمریکا موفق به اخذ دکترا در همین رشته شد. شهید چمران در دوران تحصیلات در ایران، در مبارزات دانشجویی علیه رژیم شاه فعالیت داشت و در آمریکا نیز فعالیت های مبارزاتی خود را ادامه داد. وی پس از مدتی رهسپار لبنان شد او در لبنان با کمک امام موسی صدر، جنبش «حرکت محرومین» را برای مبارزه با رژیم صهیونیستی و دفاع از مردم محروم لبنان و آوارگان فلسطینی پی ریزی کرد. همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 هجری شمسی، شهید چمران به ایران بازگشت و سمت وزارت دفاع را به عهده گرفت و پس از چندی در اولین دوره مجلس شورای اسلامی نماینده مردم تهران شد. پس از آغاز تجاوز رژیم بعثی عراق به ایران، او به صف مبارزین پیوست و ستاد جنگ های نامنظم را در جبهه های نبرد تشکیل داد و فرماندهی آن را به عهده گرفت. گروه دکتر چمران فعالیت زیادی در دفع تجاوز نظامیان عراقی داشت و بارها آنها را در نقاط مختلف جبهه جنگ زمین گیر کرد. درعین حال، چمران روحی لطیف و عارفانه داشت و نوشته های زیادی از وی باقی مانده است. پس از شهادت دکترمصطفی چمران، حضرت امام خمینی (ره)، در پیامی درباره شخصیت آن بزرگوار فرمود:«چمران عزیز با عقیده پاک، خالص و غیر وابسته به گروههای سیاسی و عقیده به هدف بزرگ الهی، جهاد در راه خدا را پیشه خود کرد او با سرافرازی زیست و با سرافرازی شهید شد و به حق رسید.»

 

 

زلزله سهمگین در رودبار

 33 سال پیش، در روز سی و یکم خرداد سال 1369 هجری شمسی:

شب هنگام، زلزله سهمگینی با شدت هفت و سه دهم ریشتر استان های گیلان و زنجان - در شمال و شمال غربی ایران ـ را به لرزه درآورد و تلفات و خسارات بسیاری برجای گذاشت. مرکز این زمین لرزه شهر رودبار بود و بیش از 50 هزار کشته ، 60 هزار مجروح و نیم میلیون نفر آواره برجای گذاشت. زلزله رودبار همچنین باعث خسارات سنگین اقتصادی شد. پس از این زمین لرزه، مردم و دولت ایران به کمک هموطنان آسیب دیده خود شتافتند و خسارت های وارد شده بر اثر زلزله را جبران کردند.

 

 

درگذشت مهریار، مرمتگر و پژوهشگر میراث فرهنگی ایران

19 سال پیش در چنین روزی برابر با سی و یکم خرداد 1383 هجری شمسی:

مهندس محمد مهریار، معمار، مرمت‌گر و پژوهشگر میراث فرهنگی ایرانی درگذشت. محمد مهریار، در 23 اردیبهشت سال 1318 خورشیدی در تهران زاده شد. از سال 1340 تا 1348 در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران در رشته معماری تحصیل کرد. از سال 1349 فعالیت حرفه‌ای خود را در زمینه آثار تاریخی معماری ایران آغاز کرد و در سال 1379 در سازمان میراث فرهنگی کشور بازنشسته شد. او کسی بود که مرز باستان‌شناسی و معماری را در حیطه مطالعات تاریخی برداشت و معماری را در بوته باستان‌شناسی به مرحله تحلیل رساند. شاید او را بتوان معمار و باستان‌شناس یا مرمتگر نامید ولی مناسب‌ترین عنوان پژوهشگر معماری ایران است. پس از زلزله بم، مهریار تمام نیروی خود را صرف مطالعه و بهینه‌سازی روند ساماندهی و مرمت آثار آسیب دیده کرد و عاقبت در آخرین روزهای بهار سال 1383 جسم او یاری تحمل پشتکارش را نکرد و به دیار مینو شتافت. مهریار شناخت عمیقی از فرهنگ و تمدن ایران‌زمین داشت.

 

 

درگذشت مینا ایزدیار، بنیانگذار انجمن تالاسمی ایران

10 سال پیش در چنین روزی، 31 خرداد 1392 خورشیدی:

 دکتر مینا ایزدیار، بنیانگذار انجمن تالاسمی در ایران درگذشت. سالها بود که ایجاد انجمن حمایت از بیماران دیر درمان همچون تالاسمی و هموفیلی یک رویا بود. تلاش‌های فراوانی برای ایجاد این نوع سازمان‌های حمایتی با عدم موفقیت به بایگانی سپرده شد تا اینکه در سال 1368 به همت جمعی از افراد توانا اولین انجمن حمایت از بیماران دیر درمان به عنوان انجمن تالاسمی ایران تاسیس شد. دکتر مینا ایزدیار رئیس گروه موسسان انجمن تالاسمی ایران و ریاست هیئت مدیره انجمن تالاسمی ایران با درایت خود نقش بسیار بارزی در راه‌اندازی این نهاد حمایتی داشت. بعد از گذشت قریب به سه دهه از تاسیس این نهاد حمایتی، ایران از معدود کشورهای در حال توسعه‌ای است که تمام مبتلایان تالاسمی در آن شناسایی و تحت پوشش انجمن تالاسمی ایران قرار گرفته‌اند. ایران به عنوان اولین کشور در حال توسعه و مسلمان الگوی پیشگیری از تالاسمی را برای سایر کشورها ایجاد کرده همه این دستاوردها مرهون زحمات دکتر ایزدیار و همکاران اوست. خاطره این پزشک بلند همت هرگز از یادها نخواهد رفت و تا زمانی که حتی یک بیمار تالاسمی در ایران به درمان نیاز دارد، نام دکتر مینا ایزدیار و خاطره همت والایش در اذهان باقی خواهد ماند.دکترمینا ایزدیار متولد نهم مهر ماه ۱۳۲۸ خورشیدی مطابق با اول اکتبر 1949 میلادی در شهر کرمان می باشند که توانست «انجمن تالاسمی» در ایران را راه اندازی نماید. دکتر ایزدیار پس از دو سال مبارزه با بیماری سخت ظهر روز جمعه 31 خرداد 1392 در کنار فرزندان خود در خارج از کشور دیده از جهان فرو بست.