تقویم تاریخ؛ از نایاب شدن آب در صحرای کربلا تا کشف رادیوم

نایاب شدن آب در خیمه های کربلا

1384 سال پیش در چنین روزی هشتم محرم سال 61 هجری قمری:

آب در خیمه‌های امام حسین علیه السلام در سرزمین گرم کربلا نایاب شد. "خوارزمی" در مقتل الحسین و "خیابانی" در وقایع الایام نوشته‌‌اند که در روز هشتم محرم امام حسین (ع) و اصحابش از تشنگی سخت آزرده خاطر شده بودند؛ بنابراین امام (ع) کلنگی برداشت و در پشت خیمه‌‌ها به فاصله 19 گام به طرف قبله، زمین را کند، آبی گوارا بیرون آمد و همه نوشیدند و مشک‌ها را پر کردند سپس آن آب ناپدید شد و دیگر نشانی از آن دیده نشد. هنگامی که خبر این ماجرا به عبیداللّه‌ بن زیاد رسید، پیکی نزد عمر بن سعد فرستاد که: "به من خبر رسیده است که حسین چاه می‌‌کند و آب به دست می‌‌آورد، به محض اینکه این نامه به تو رسید، بیش از پیش مراقبت کن که دست آن‌ها به آب نرسد و کار را بر حسین و یارانش سخت بگیر".عمر بن سعد به دستور وی عمل کرد.

 

 

ملاقات امام حسین و عمر بن سعد در کربلا

1384 در چنین روزی هشتم محرم سال 61 هجری قمری:

امام حسین علیه السلام مردی از یاران خود به نام "عمرو بن قرظه" را نزد ابن سعد فرستاد و از او خواست تا شب هنگام در فاصله دو سپاه با هم ملاقاتی داشته باشند. شب هنگام امام حسین (ع) با 20 نفر و عمر بن سعد با 20 نفر در محل موعود حاضر شدند. امام حسین (ع) به همراهان خود دستور داد تا برگردند و فقط برادر خود "عباس" و فرزندش "علی‌‌اکبر" را نزد خود نگاه داشت. عمر بن سعد نیز فرزندش "حفص" و غلامش را نگه داشت و بقیه را مرخص کرد. در این ملاقات عمر بن سعد هر بار در برابر سؤال امام (ع) که فرمود: آیا می‌‌خواهی با من مقاتله کنی؟ عذری آورد. یک بار گفت: می‌‌ترسم خانه‌‌ام را خراب کنند. امام (ع) فرمود: من خانه‌‌ات را می‌‌سازم. ابن سعد گفت: می‌‌ترسم اموال و املاکم را بگیرند. امام فرمود: من بهتر از آن را به تو خواهم داد، از اموالی که در حجاز دارم. عمر بن سعد گفت: من در کوفه بر جان افراد خانواده‌‌ام از خشم "ابن زیاد" بیمناکم و می‌‌ترسم آنها را از دم شمشیر بگذراند.حضرت هنگامی که مشاهده کرد عمر بن سعد از تصمیم خود باز نمی‌‌گردد، از جای برخاست در حالی که می‌فرمود: تو را چه می‌‌شود؟ خداوند جانت را در بسترت بگیرد و تو را در قیامت نیامرزد. به خدا سوگند من می‌‌دانم که از گندم ری نخواهی خورد. ابن سعد با تمسخر گفت: جو، ما را بس است. پس از این ماجرا، عمر بن سعد نامه‌‌ای به عبیدالله‌ نوشت و ضمن آن پیشنهاد کرد که حسین (ع) را رها کنند، چرا که خودش گفته است که یا به حجاز برمی‌‌گردم یا به مملکت دیگری می‌‌روم. عبیداللّه‌ در حضور یاران خود نامه ابن سعد را خواند، "شمر بن ذی الجوشن" سخت برآشفت و نگذاشت عبیداللّه‌ با پیشنهاد عمر بن سعد موافقت کند.

 

 

تولد ابوسهل کوفی، ریاضیدان و منجم ایرانی

1116 سال پیش در چنین روزی، هشتم محرم سال 329 هجری قمری:

«ابوسهل کوهی»، ریاضیدان و منجم برجسته ایرانی متولد شد. او بیشتر روزهای عمرش را در مراکز علمی شهر بغداد، که در آن عصر از رونق علمی برخوردار بود، به مطالعه و تحقیق سپری کرد و قریب به 30 سال به رصد ستارگان و مسائل مربوط به آنها پرداخت. ابوسهل کوهی در نتیجه تحقیقات خود موفق به ساخت رصدخانه ای شد که مورد استفاده دانشمندان پس از او قرار گرفت. از ابوسهل کوهی کتب متعددی برجای مانده است که از بین آنها می توان به «صنعت اسطرلاب» و «دوایر حماسه » اشاره کرد.

 

 

درگذشت پیرکورنی، نویسنده و ادیب فرانسوی

337 سال پیش در چنین روزی بیست و ششم ژوئیه سال 1686 میلادی:

 "پیر کورنی"(Pierre Corneille) نویسنده و ادیب معروف فرانسوی درگذشت. وی پس از پایان تحصیلات خود، ابتدا به شغل وکالت دعاوی پرداخت و پس از چندی به نمایش‎‌نامه‎‌نویسی روی آورد. پیِر کورنی به نمایش‎‌نامه ‌‎نویسی علاقه بسیار داشت و در این کار تا آنجا پیشرفت کرد که بعدها پدر نمایش‎‌نامه‌نویسی فرانسه و بنیان‌‎گذار تئاتر کلاسیک در این کشور لقب گرفت. کورنی در اشعارش زبانی ساده و روان را به‌کار می‌‎گرفت و به‌همین دلیل بسیاری از اشعار او به‌صورت پند در میان مردم فرانسه رواج یافته است. قهرمانان آثار او از معیار عادی زندگی فراتر رفته، انسان‌‎هایى شجاع و بشردوست هستند و قدرت اراده و غرور و عقل را تا حد فوق بشر ارائه می‎‌دهند. کورنی به‌سبب خلق شخصیت‎‌های بزرگ و خصوصیت‌‎های عالی تراژدی و به‌سبب عظمت سبک انشاء، شخصیتی برجسته و ممتاز به‌شمار می‎‌آید. کورنی در اواخر عمر در تهی‌‎دستی و گمنامی در ۲۶ ژوئیه ۱۶۸۶میلادی در سن هشتاد سالگی درگذشت. اما بعدها با ساخت فیلم و تئاتر از آثار او، شهرت کورنی فراگیر شد. "هوراس"، "سید" و "پولیوکت" از آثار مشهور اوست.

 

 

استقلال لیبریا از انگلیس

176 سال پیش در چنین روزی بیست وششم ژوئیه سال 1847 میلادی:

کشور افریقایی "لیبریا" استقلال یافت و این روز به نام روز ملی این کشور نامگذاری شد. لیبریا در غرب افریقا، در کنار اقیانوس اطلس و در همسایگی کشورهای گینه، سیرالئون و ساحل عاج واقع شده است. بیشتر جمعیت 3 میلیون نفری لیبریا پیرو مذاهب بومی و 16 درصد هم مسلمان می‌‎باشند. زبان رسمی مردم لیبریا انگلیسی و خط رایج آن لاتین است. ملیت سکنه لیبریا از قبایل مختلف بومی و نژاد آنها سیاه است. لیبریا در سال 1822میلادی با حمایت دولت امریکا به صورت سرزمینی مستقل برای سیاهان امریکا، شکل گرفت و شهر مونروویا به نام رئیس جمهور امریکا، بنا نهاده شد. در سال 1841 قانون اساسی این کشور تدوین شد و نام لیبریا به معنای سرزمین آزادگان به آن اطلاق گردید. در 26 ژوئیه 1847 جدایی این کشور و استقلال آن از امریکا اعلام شد.

 

 

تولد جورج برنارد شاو، نویسنده مشهور ایرلندی

167 سال پیش در چنین روزی، بیست و ششم ژوئیه سال 1856 میلادی:

«جرج برنارد شاو» (George Bernard Shaw)، نویسنده، طنزپرداز و منتقد ایرلندی در دوبلین متولد شد. وی پس از مدتی، داستان نویسی و نمایشنامه نویسی را آغاز کرد. شاو در نمایشنامه هایش، مشکلات و کاستی های اجتماعی عصر خود را مورد بررسی قرار داده است. خصوصیت بارز آثار او، طنز ظریفی است که در تمام نوشته ها و آثارش مشهود است و یکی از دلایل اصلی شهرت او نیز همین خصوصیت به شمار می رود. برنارد شاو علاقه خاصی به دین اسلام داشت و بارها در نوشته های خود به بزرگی و اهمیت این آئین پاک اعتراف کرده است. وی می گوید: «دین محمد، یگانه دینی است که برای تمام ادوار زندگی بشری مناسب است و قابلیت آن را دارد که هر نسلی را به خود جلب کند و پیش بینی می کنم که اروپا در آینده، دین محمد را قبول خواهد کرد.»در سال 1925 جایزه ادبی نوبل به جرج برنارد شاو، تعلق گرفت. وی در سال 1950 درگذشت. از شاو آثار متعددی باقی مانده است که «مرد سرنوشت»، «شاگرد شیطان» و «ژاندارک مقدس» از آن جمله اند.

 

 

کشف رادیوم توسط پیر و ماری کوری

125 سال پیش در چنین روزی بیست وششم ژوئیه سال 1898 میلادی:

عنصر پرقدرت رادیوم توسط "پیر و ماری کوری" دانشمندان لهستانی کشف شد. ماری کوری فیزیک‌دان بزرگ لهستانی در 26 ژوئیه سال 1898میلادی، عنصر جدیدی کشف کرد و نام آن را به دلیل علاقه‌‎ای که به زادگاه خود واقع در پولَند لهستان داشت، پلونیوم گذارد. اما وی و همسرش پیِر کوری به این کشف قانع نشدند زیرا بقیه ماده‎‌ای که بعد از پلونیوم به دست آمد، به مراتب قوی‌تر و موثرتر از پلونیوم بود. آن‌ها دوباره به صاف کردن محلول پرداختند تا آنکه ماده جدیدی را کشف کردند و آن را رادیوم نامیدند. رادیوم عنصر عجیبی بود. قدرت رادیو اکتیویته آن میلیون‌‎ها بار بیش از اورانیوم بود و این همان چیزی بود که ماری کوری مدت‌‎ها درجستجویش بود. رادیوم به آسانی روی فیلم عکاسی اثر می‎‌گذارد و شدت این تاثیر حتی موقعی که فیلم در کاغذ ضد نور پیچیده شده باشد دیده می‌‎شود. ماری کوری دریافت که رادیوم روی بافت بدن اثر می‎‌کند و آن را از بین می‌‎برد. بنابراین می‌‎توان از آن برای معالجه سرطان و سایر بیماری‌‎های پوستی استفاده کرد. ماری کوری با این کشف به همراه همسرش، برنده جایزه نوبل فیزیک شد. رادیوم در شمار یکی از گران‎بهاترین و کمیاب‎‌ترین فلزات جهان قرار دارد.

 

 

تولد استنلی کوبریک، کارگردان و تهیه کننده آمریکایی

95 سال پیش در چنین روزی بیست وششم ژوئیه سال 1928 میلادی:

استنلی کوبریک(Stanley Kubrick)، کارگردان و تهیه کنندهٔ مطرح آمریکایی متولد شد. او یکی از بهترین کارگردانان جهان در قرن بیستم به حساب می آید. فیلم های کوبریک معمولا جنجالی و همین طور مورد ستایش منتقدان واقع شده‌اند. کوبریک به دقیق بودن و به نمایش درآوردن همه جزئیات دقیق در فیلم هایش معروف بود. به همین علت روش او در فیلمسازی کند و طولانی بوده, تا آنجا که گاهی میان دو فیلم او سال ها وقفه می‌افتاده‌ است. او در طول ۴۸ سال فعالیت در حیطه کارگردانی تنها ۱۳ فیلم بلند ساخت. سبک‌های گوناگون فیلم هایش و انزوای او چه در روش فیلمسازی و چه در مورد شخصیت فردی وی, او را مشهور ساخته‌است.استنلی کوبریک یکی از معدود کارگردانان کمال گرا در تاریخ سینما به شمار می‌آید. او و اورسن ولز، دو نابغه دنیای سینما شناخته می‌شوند.

 

 

مرگ رضا پهلوی، بنیانگذار سلسله پهلوی

79 سال پیش در چنین روزی ، چهارم مرداد سال 1323 هجری شمسی:

 «رضا پهلوی» معروف به رضاخان، بنیانگذار سلسله وابسته پهلوی در ایران، پس از 16 سال سلطنت و سه سال تبعید، در آفریقای جنوبی مرد. وی در سال 1257 هجری شمسی، در یکی از روستاهای شمال ایران متولد شد. رضاخان در سال 1299 هجری شمسی درحالی که افسر نیروهای قزاق بود، از سوی انگلیس ماموریت یافت برای حفظ منافع دولت لندن، دست به کودتا در ایران بزند. پس از این کودتا، رضا خان وزیر دفاع شد و سپس به نخست وزیری رسید . سرانجام وی با حمایت انگلیس در سال 1304 ه. ش. سلسله قاجار را برانداخت و باوجود مخالفت روحانیون و سیاستمداران آزادیخواه با او، بر تخت سلطنت نشست. از آن پس وی به مدت 16 سال، مستبدانه بر ایران حکومت کرد و کوشید مظاهر فرهنگ غربی را جایگزین فرهنگ اسلامی در ایران کند. به همین دلیل، مردم مسلمان ایران شدیداً با رضا خان مخالف بودند. درپی آغاز جنگ جهانی دوم و ابراز تمایل پادشاه مستبد ایران به هم پیمانی با هیتلر - دیکتاتور آلمان - متفقین ایران را اشغال کردند و رضا شاه را در سال 1320 هجری شمسی دستگیر و به جزیره موریس در نزدیکی آفریقای جنوبی تبعید کردند و پس از مدتی در 4 مرداد 1323 رضاخان بر اثر سکته قلبی در ژوهانسبورگ جان سپرد.

 

 

ملی شدن کانال سوئز

67 سال پیش در چنین روزی، بیست و ششم ژوئیه سال 1956 میلادی:

کانال سوئز توسط جمال عبدالناصر، رئیس جمهوری وقت مصر، ملی اعلام شد و سازمانی مصری برای اداره آن تاسیس شد. کانال سوئز در سال 1896 میلادی، پس از اشغال مصر توسط انگلیس، احداث و بدین وسیله راه دریایی میان اروپا و آسیا کوتاهتر شد. تسلط انگلیس و نیز فرانسه همچنان بر کانال سوئز ادامه داشت تا اینکه در زمان حکومت جمال عبدالناصر، وی برای قطع دست این دو دولت استعماری از این کانال استراتژیک، آن را ملی اعلام کرد. در پی این اقدام ناصر، نیروهایی از انگلیس، فرانسه و رژیم صهیونیستی، همزمان به مصر حمله کردند. اما با وجود برتری نظامی این کشورها در جنگ سوئز، فشار بین المللی بر دولت های متجاوز و مقاومت ملت مسلمان مصر، موجب عقب نشینی اشغالگران از منطقه کانال سوئز شد و این کانال در اختیار ملت و دولت مصر قرار گرفت.

 

 

استقلال مجمع الجزایر مالدیو

58 سال پیش، در روز بیست و ششم ژوئیه سال 1965 میلادی:

مجمع الجزایر مالدیو در جنوب آسیا، استقلال خود را به دست آورد. این جزایر اوایل قرن شانزدهم توسط پرتغالی ها اشغال شد. سپس هلندی ها، فرانسوی ها و سرانجام در اواخر قرن نوزدهم - انگلیسی ها بر مالدیو مسلط شدند. در این دوران، مالدیو جزئی از قلمرو سریلانکا بود. به دنبال استقلال سریلانکا، انگلیس در سال 1948 میلادی به مالدیو خودمختاری داد و هفده سال بعد در سال 1965 میلادی این مجمع الجزایر به استقلال دست یافت. کشور مالدیو که از حدود 2000 جزیره مرجانی تشکیل شده است، 298 کیلومتر مربع مساحت دارد و در جنوب شبه قاره هند در اقیانوس هند واقع شده است.

 

 

مرگ آنتونیو سالازار، نخست وزیر دیکتاتور پرتغال

53 سال پیش در چنین روزی بیست وشش ژوئیه سال 1970 میلادی:

"آنتونیو سالازار"(António de Oliveira Salazar) نخست وزیر و دیکتاتور پرتغال مرد. وی پس از اتمام تحصیلات خود در رشته حقوق و اقتصاد به تدریس پرداخت و در سال 1926میلادی پس از وقوع یک کودتای نظامی در این کشور به وزارت دارایى برگزیده شد که پس از چند روز به دلیل عدم اختیارات کافی استعفا داد. سالازار، در سال 1928 میلادی در حالی که کشور، بحران مالی را طی می‌‌کرد به همان مقام دعوت شد و با اختیارات کافی امور دارایى را در دست گرفت. وی سپس در سال 1932 به نخست‌‌وزیری رسید و این سمت را به مدت بیش از 36 سال حفظ کرد. او اگرچه دیکتاتور مطلق کشور بود اما اصلاحات فراوانی در زمینه ارتقاء سطح زندگی، توسعه اقتصادی، بهبود اجتماعی و تعلیمات همگانی در کشور به وجود آورد. او پس از به دست‌گرفتن قدرت تنها حزب سیاسی کشور یعنی وحدت ملی را سازمان داد. سالازار در 16 سپتامبر 1968میلادی پس از اطلاع از ضعف جسمانی از نخست‌وزیری کناره گرفت و در 26 ژوئیه 1970میلادی در 81 سالگی جان سپرد. مشی سالازار، معروف به سالازاریسم مبتنی بر دیکتاتوری سیاسی و اجتماعی توأم با اصلاحات اقتصادی و تامین رفاه عمومی بود.

 

 

درگذشت حاج حسین آقا ملک، بنیانگذار کتابخانه و موزه ملی ملک

51 سال پیش در چنین روزی، 4 مرداد 1351 شمسی: 

حاج حسین آقا ملک، بنیانگذار کتابخانه و موزه ملی ملک در تهران و واقف بزرگترین مجموعه وقفیات آستان قدس رضوی درگذشت.

حسین مَلِک معروف به حاج حسین آقا ملک در خرداد 1250 خورشیدی در تهران متولد شد. خانواده‌اش اصالتاً تبریزی و مجتهد زاده بودند. پدرش مرحوم حاج محمدکاظم ملک‌التجار از بازرگانان بنام بود. محمد کاظم ملک التجار، از راه تجارت و از جانب املاک وسیعی که در خراسان خریده بود، ثروت انبوهی را برای فرزندانش به ارث گذاشت و این اساس ثروت حاج حسین ملک بود. حسین، دستیاری پدرش در اداره املاک خراسان را برعهده داشت. در مشهد به راهنمایی یکی از دوستان پدر با پاره ای نفایس حرم رضوی آشنا شد و بعدتر وقتی در نیشابور نسخه ای از دیوان "ابن یمین فریومدی" (شاعر سده ششم هجری) را بدست آورد، فکر بنیاد یک کتابخانه بزرگ به ذهنش خطور کرد. در این زمان ۲۸ساله بود. کتابخانه ای که ملک از حدود سال ۱۲۷۸ خورشیدی فراهم آورد، ابتدا در مشهد بود و سپس به خانه پدری او در بازار بین الحرمین تهران منتقل شد تا در اختیار اهل فضل و دانش قرار گیرد. آن گاه در سال ۱۳۱۶ وقف آستان امام رضا (علیه السلام) کرد تا "شعبه ای از کتابخانه مقدسه رضویه باشد". حاج حسین آقا ملک همچنین املاک و مستغلات بسیار زیادی را در تهران و خراسان وقف امور خیریه و عام المنفعه کرد به طوری که از ایشان به عنوان بزرگ ترین واقف تاریخ معاصر ایران یاد می کنند.این واقف بزرگ و دوستدار فرهنگ در چهارم مردادماه سال ۱۳۵۱ خورشیدی در ۱۰۱ سالگی چشم از جهان فروبست و در حرم امام رضاعلیه السلام به خاک سپرده شد.

 

 

ترور زهیر محسن، دبیر کل سازمان فلسطینی الصاعقه

44 سال پیش، در روز بیست و ششم ژوئیه سال 1979 میلادی:

«زهیر محسن» (Zuheir Mohsen)، دبیرکل وقت سازمان فلسطینی الصاعقه در شهر کان - در فرانسه - توسط عوامل سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی - موساد ـ ترور شد. تروریست های صهیونیست پس از کشتن زهیر محسن از محل گریختند و پلیس فرانسه نیز مدعی شد که نشانی از آنها نیافته است. با وجود آنکه رژیم صهیونیستی تعداد زیادی از رهبران و مردم فلسطین را ترور کرده است، هیچگاه کشورهای مدعی مبارزه با تروریسم نظیر آمریکا این رژیم را محکوم نکرده اند.

 

 

افتتاح بزرگترین پالایشگاه نفت سنگین جهان در بندرعباس

26 سال پیش در چنین روزی چهارم مرداد سال 1376 هجری شمسی:

بزرگترین پالایشگاه نفت سنگین جهان در بندرعباس افتتاح شد. افتتاح بزرگترین پالایشگاه نفت سنگین جهان در بندرعباس از مرحله طراحی تا ساخت و نصب تجهیزات آن، توسط متخصصان و کارشناسان ایرانی صورت گرفته بود و به بهره‌‎ برداری رسید. این پالایشگاه از جمله طرح‎های مهم صنعت نفت ایران بوده و برای بالا بردن ظرفیت تولید فرآورده‎ ‌های نفتی و تامین مصارف داخلی و صدور بخشی از آن به خارج طرح ریزی شده است.