تقویم تاریخ؛ از تولید نفت مصنوعی تا امضای توافقنامه نظامی میان کویت و آمریکا

درگذشت ابوالعلا معری، شاعر و نویسنده معروف عرب

1004 سال پیش در چنین روزی، سوم ربیع الاول سال 441 هجری قمری:

«ابوالعلا معری» (Ma,arri)، شاعر و نویسنده معروف عرب، دیده از جهان فروبست. او در سال 363 هجری قمری در سوریه کنونی به دنیا آمد و ابتدا در مَعَرّه و سایر شهرهای شام به تکمیل آموخته های خود در علم لغت و ادب پرداخت. معری سپس به بغداد رفت و به تکمیل دانش خود پرداخت. ابوالعلاء معری با وجود آنکه از خردسالی نابینا بود، توانست یکی از معروفترین شعرای زمان خود شود. از آثار او می توان به «رسالة الغفران» و «الامالی» اشاره کرد .

 

 

اختراع نفت مصنوعی

116 سال پیش در چنین روزی، نوزدهم سپتامبر سال 1907 میلادی:

برای نخستین بار در تاریخ تلاش بشر برای به دست آوردن مواد تولید کننده حرارت و انرژی، نفت مصنوعی ساخته شد. این ماده جدید حرارتی توسط «جیمز یانگ»، شیمیدان اسکاتلندی کشف شد. یانگ مالک یک معدن بزرگ ذغال سنگ و یک آزمایشگاه مجهز بود و از طریق تقطیر ذغال سنگ موفق به تولید نفت مصنوعی شد.

 

 

تشکیل اولین دولت آزاد الجزایر

65 سال پیش در چنین روزی نوزدهم سپتامبر سال 1958 میلادی:

اولین دولت آزاد الجزایر توسط سران انقلاب این کشور تشکیل شد. هم‌زمان با اوج‌گیری نهضت‌های آزادی‌خواه، قیام مردمی در الجزایر در اول نوامبر 1954 م علیه دولت استعمارگر فرانسه آغاز گردید و ارتش آزادی‌بخش الجزایر برای سازماندهی مبارزه، تشکیل شد. با این حال در 19 سپتامبر 1958 حکومت موقت جمهوری الجزایر اعلام موجودیت نمود و شورای میهنی انقلاب نقش پارلمان این جمهوری و رهبری دولت را برعهده گرفت. ناکام ماندن ارتش فرانسه، در سرکوبی این قیام، سرانجام به استقلال الجزایر در 5 ژوئیه 1962 انجامید.

 

 

کشته شدن نور محمد ترکی، اولین رئیس جمهور کومنیست افغانستان

44 سال پیش در چنین روزی نوزدهم سپتامبر سال 1979 میلادی:

"نورمحمد تَرَکی" طی کودتای خونین "حفیظ اللّه امین" در افغانستان کشته شد. نور محمدتَرَه‌کی اولین رئیس جمهور کمونیست افغانستان در سال 1913 م در شهر غزنه به دنیا آمد. وی به دنبال وقوع کودتای خونین 27 آوریل 1978 م که به قتل محمد داودخان، رئیس جمهور این کشور انجامید، زمام امور افغانستان را با حمایت اتحاد جماهیر شوروی به دست گرفت. ترکی در طول 16 ماهی که رئیس جمهور بود، متجاوز از 200 قرارداد اقتصادی با روس‌ها به امضا رساند. وی حجم گاز صادراتی افغانستان به شوروی را تا 30 برابر میزان گذشته زیاد کرد و بهای آن را به یک سوم تقلیل داد. نورمحمد ترکی سرانجام در یک رقابت قدرت‌طلبانه درون حزبی بر اثر ناتوانی در سرکوب قیام اسلامی ملت مسلمان افغانستان، مغلوب دوست خود، حفیظ اللَّه امین شد و طی یک کودتای خونین، در 19 سپتامبر 1979 م در 66 سالگی به قتل رسید.

 

 

امضای توافقنامه نظامی میان کویت و آمریکا

32 سال پیش در چنین روزی، نوزدهم سپتامبر سال 1991 میلادی:

کویت و آمریکا یک توافقنامه نظامی امضا کردند. این توافقنامه، حدود شش ماه پس از پایان اشغال کویت توسط عراق، منعقد شد. به ادعای مقامات کویت، این قرارداد به منظور جلوگیری از تجاوز نظامی مجدد عراق به کشور کویت امضا شد. براساس این پیمان نظامی، آمریکا حق استفاده از بنادر کویت و استقرار نیرو و تجهیزات آمریکایی در خاک کویت را یافته است و دو کشور تمرین های نظامی مشترک انجام می دهند. کویت در سال 1992 با انگلیس و فرانسه نیز قرار داد نظامی مشابهی امضا کرد. در سال های بعد بحرین، قطر، عمان و امارات متحده عربی از دیگر کشورهای جنوب خلیج فارس نیز با آمریکا، انگلیس و فرانسه پیمان نظامی امضا کردند. این پیمان ها بیش از اینکه برای شیخ نشین های عربی حاشیه خلیج فارس امنیت بیاورد باعث ایجاد رقابت های تسلیحاتی و گسترش ناامنی در منطقه شده است.

 

 

اشغال هائیتی توسط آمریکا

29 سال پیش، در روز نوزدهم سپتامبر سال 1994 میلادی:

بیست هزار سرباز آمریکایی از هوا و دریا به کشور کوچک هائیتی - واقع در دریای کارائیب در جنوب آمریکا ـ حمله و آن را اشغال کردند. بهانه واشنگتن برای این اقدام، بازگرداندن جین برتراند آریستید (Jean Bertrand Aristide ) رئیس جمهوری هائیتی به قدرت بود. در سپتامبر سال 1991 ژنرال رائول سدراس (Raoul Cedras) با یک کودتا، آریستید را که 8 ماه قبل از آن به ریاست جمهوری انتخاب شده بود، سرنگون کرد و وی به آمریکا گریخت. اما مدتی بعد، کودتاگران تحت فشار جامعه جهانی و آمریکا قبول کردند که در اکتبر سال 1994 قدرت را به آریستید بازگردانند. با این حال، آمریکا در راستای منافع نامشروع خود در هائیتی، به این کشور حمله کرد و آریستید به قدرت رسید. اما 10 سال بعد ، واشنگتن که از برخی تغییرات در سیاستهای آریستید ناراضی بود ، به حمایت از شورشیان مخالف وی پرداخت. سرانجام در یک اقدام بی سابقه در تاریخ سیاسی جهان، آمریکایی ها آریستید را از داخل کاخ ریاست جمهوری ربودند و به خارج از هائیتی منتقل کردند و شخص دیگری جایگزین او شد. تجاوزهای مکرر آمریکا به هائیتی، نمونه روشنی از نقض قوانین بین المللی و مداخله آشکار نظامی در امور دیگر کشورها توسط دولت آمریکا می باشد.

 

 

درگذشت دکتر شکوئی، چهره ماندگار جغرافیای ایران

18 سال پیش در چنین روزی، 28 شهریور 1384 خورشیدی:

 دکتر شکوئی؛ چهره ماندگار جغرافیای ایران درگذشت. دکتر حسین بیک ‌زاده شکوئی، ۹ آذر ۱۳۱۲ش (1933) در تبریز دیده به جهان گشود. در دوران تحصیل نزد بزرگانی چون «عباس دیهیمی» و «استاد تقی میرفخرایی» مدرس زبان فرانسه در دانشگاه تبریز به کسب دانش پرداخت. وی، مدرک کارشناسی خود را در رشته تاریخ و جغرافیا از دانشگاه تبریز (۱۳۳۷ش)، مدرک کارشناسی ارشد را از دانشگاه تهران (۱۳۴۶ش) و مدرک دکترای تخصصی خود را در رشته جغرافیای انسانی از دانشگاه استانبول (۱۳۵۷ش) دریافت کرد. وی در مجامع مختلف علمی از قبیل فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران، هیأت رئیسه انجمن جغرافی‌دانان ایران، شورای ‌عالی سمت، سرپرستی کمیته جغرافیا در وزارت فرهنگ و آموزش عالی و...، عضویت فعالی داشت و پس از مدت‌ها تلاش در راه علم، به‌عنوان یکی از چهره‌های ماندگار کشور (در جغرافیا) معرفی شد. دکتر حسین بیک‌زاده شکوئی پس از سال‌ها تلاش علمی در بیست و هشتم شهریورماه سال ۱۳۸۴ هجری شمسی در بیمارستان مهرداد تهران دار فانی را وداع گفت.