تقویم تاریخ؛ از پایان جنگ جهانی اول تا درگذشت یاسرعرفات

درگذشت زین الاسلام از فقها و علمای اسلام 

979 سال پیش در چنین روزی، شانزدهم ربیع الثانی سال 465 هجری قمری:

شیخ «عبدالکریم بن هوازن قشیری» ملقب به «زین الاسلام»، از فقها و علمای اسلام درگذشت. وی در سال 376 ه.ق در قوچان در شمال شرقی ایران متولد شد و برای تحصیل به نیشابور رفت. او علاوه بر مکه ، دو بار نیز برای کسب علم عازم بغداد شد. قشیری در فقه، کلام، تفسیر و حدیث ، تبحر فراوان داشت و از بزرگان تصوف بود و شاگردان بسیاری تربیت کرد. از زین الاسلام آثار متعددی برجای مانده که است که از بین آنها می توان به «رساله قشیریه»، «التَّیسیر فی التفسیر» و «لطائف الاشارات» اشاره کرد.

 

 

تولد شارل لوبرن، نقاش برجسته فرانسوی 

403 سال پیش در چنین روزی یازدهم نوامبر سال 1619 میلادی:

"شارْلْ لوبِرْن"(Charles Le Brun) نقاش برجسته فرانسوی متولد شد. او در سنین جوانی با ترسیم یک نقاشی از چهره لویى سیزدهم ، به دربار فرانسه راه یافت . لوبرن پس از چندی به رم سفر کرد و در آنجا به مطالعه هنرهای تزئینی پرداخت . لوبرن در سال 1684م از رهبران بنیان‌گذار فرهنگستان پاریس بود و سپس متولی، رئیس و مدیر فرهنگستان شد. در عین حالْ روابط لوبرن با دربار فرانسه محکم بود و به عنوان نقاش اول برگزیده شد و از این زمان سفارشهای دربار آغاز شد . مهم‌ترین نقاشی‌های لوبرن در کاخ ورسای قرار دارد. وی "سرسرای بلور" و "تالار جنگ و صلح" را تزیین کرد. این نقاشی‌ ها در زمان لویى چهاردهم انجام شد و گروه بزرگی از معماران، پیکرتراشان، نقاشان و تزیین‌کاران به سرپرستی شارل لوبرن دست به کار شدند و شکارگاه ساده سلطنتی را در بزرگ‌ترین پروژه ساختمانی آن عصر ، به کاخی زیبا تبدیل کردند. بسیاری از آثار لوبرن در موزه‌ های مختلف جهان است در حدود 2 هزار طراحی از وی در موزه لوور فرانسه قرار دارد. از لوبرن به عنوان فرمان‌روای بلامنزع عرصه هنر فرانسه یاد می‌ شود و سالیانی چند، فردِ اولِ این جایگاه بود. شارل لوبرن در 26 ژوئیه سال 1690م در 71 سالگی درگذشت.

 

 

تولد داستایوفسکی، نویسنده نامدار روسی 

201 سال پیش در چنین روزی، یازدهم نوامبر سال 1821 میلادی:

«فئودور داستایوسکی» (Fyodor Dostoyevsky)، نویسنده نامدار روسی به دنیا آمد. وی در جوانی به مدرسه مهندسی نظام رفت ، اما به تدریج به مطالعه ادبیات کشورهای جهان گرایش یافت و در پایان دوره نظام به طور مستمر و جدی به کار در زمینه ادبیات پرداخت. داستایوسکی در سال 1849 میلادی به جرم فعالیت های سیاسی دستگیر و زندانی شد و درپی آزادی از زندان، با استفاده از تجربیات خود، آثار ارزشمندی در ادبیات روسیه پدید آورد. از آثار داستایوسکی می توان به «برادران کارامازوف» و «خاطرات خانه اموات» اشاره کرد. وی در سال 1881 درگذشت.

 

 

تولد خورشید جی کاما، ایرانشناس هندی

193 سال پیش در چنین روزی یازدهم نوامبر سال 1829 میلادی:

"خورشید جی رستم جی کاما" (Kharshedji Rustomji Cama)، ایران‌شناس هندی در شهر بمبئی متولد شد. وی پس از تکمیل تحصیلات مقدماتی خود در هند، به اروپا سفر کرد و زبان‌ های فرانسوی، آلمانی، پهلوی و اوستایى و خط میخی را فرا گرفت. کاما در همین زمان، کار تطبیق گرامر و دستور زبان ‌های ایرانی و سانسکریت را به انجام رساند. وی پس از بازگشت به هند ، برای رسمی ساختن زبان پهلوی در تحصیلات دانشگاهی ، کوشش فراوانی کرد و سرانجام موفق شد این زبان را در امتحانات ورودی دانشگاه و مقاطع بالای دانشگاهی در رشته زبان ، رسمی سازد. کاما هم‌چنین در علوم عقلیِ جهانِ ایران باستان ، تبحر فراوانی یافت و به تدریس پرداخت. کاما، علاوه بر ادبیات، در علوم اجتماعی، گیاه‌ شناسی، شیمی و علم نجوم نیز مهارت داشت و به عنوان یک سخنران زبردست ، از نفوذ کلام ویژه‌ ای برخوردار بود. خورشید جی رستم جی کاما در بیستم اوت 1909م در هشتاد سالگی درگذشت. مجموعه مقالات کاما در دو جلد گردآوری شده است.

 

 

درگذشت فقیه، محقق و محدث شیعی

133 سال پیش در چنین روزی بیست آبان سال 1268 هجری شمسی:

فقیه محقق و محدث شیعی، "ملااحمد خویینی قزوینی" در 68 سالگی درگذشت. وی پس از تحصیل علوم اولیه راهی قزوین شد و پس از چندی برای ادامه تحصیل به اصفهان عزیمت کرد. ملاآقا پس از آنکه از درس مشایخ اصفهان بهره برد ، به قصد فراگیری مدارج بالاتر علوم به عتبات عالیات رفت و سالیانی در آنجا اقامت گزید. ملااحمد خویینی پس از آن در قزوین رحل اقامت افکند و به کار تدریس و فتوی اشتغال یافت. از این فقیه و محدث آثاری برجای مانده که معراجُ الوصول الی علم الاصول در 2 جلد، اللَّوامع در فقه در 3 جلد و مِرآةُ المراد در علم رجال از آن جمله ‌اند.

 

 

پایان جنگ جهانی اول 

104 سال پیش در چنین روزی، یازدهم نوامبر سال 1918 میلادی: 

جنگ جهانی اول با امضای معاهده متارکه جنگ، خاتمه یافت. این جنگ طی سالهای 1914 تا 1918 میلادی، میان متفقین یعنی دولتهای روسیه، انگلیس، فرانسه و ایتالیا از یک سو و دولت های محور یعنی آلمان، بلغارستان، عثمانی و امپراتوری اتریش - مجارستان از دیگر سو، جریان داشت. طی این جنگ، بیش از پانزده میلیون نفر کشته و 20 میلیون نفر مجروح شدند. همچنین خسارت های زیادی به کشورهای درگیر در نبرد وارد آمد که 150 میلیارد دلار تخمین زده شده است. پس از جنگ ، متفقین قرارداد صلح ورسای را تصویب کردند که به موجب آن، آلمان متحمل مجازات های سیاسی، اقتصادی و نظامی شدیدی شد.

 

 

کشف ویروس فلج اطفال 

69 سال پیش در چنین روزی، یازدهم نوامبر سال 1953 میلادی:

ویروس فلج اطفال عامل یکی از خطرناک ترین بیماری ها، کشف شد. این ویروس از آنجا که بیشتر، کودکان را مورد حمله قرار می دهد و باعث فلج شدن آنها می شود ، ویروس فلج اطفال نام گرفته است. دکتر "یوناس سالک" (Jonas Salk) کاشف این ویروس، چندی پس از کشف آن ، واکسن ضد فلج اطفال را نیز کشف کرد. اکنون در بسیاری از کشورها، بیماری فلج اطفال ریشه کن شده و در برخی دیگر از کشورها، موارد آن کاهش یافته است. باوجود این، مبارزه با ویروس خطرناک فلج اطفال هنوز ادامه دارد.

 

 

استقلال آنگولا از پرتغال 

47 سال پیش در چنین روزی، یازدهم نوامبر سال 1975 میلادی:

کشور آنگولا موفق به کسب استقلال از پرتغال شد و چنین روزی به عنوان روز ملی این کشور نام گرفت. برای اولین بار درسال 1483 میلادی، پای پرتغالی ها به آنگولا باز شد. در آن زمان ، این سرزمین قسمتی از امپراتوری آفریقایی کنگو بود. در قرن شانزدهم میلادی ، پرتغال در امتداد سواحل آنگولا ، مراکز مهم بازرگانی ایجاد و استعمار همه جانبه خود را در این سرزمین آغاز کرد. در سال های بعد از جنگ جهانی دوم که کشورهای مستعمره به تدریج مستقل می شدند ، شورش هایی نیز در آنگولا روی داد و سرانجام در چنین روزی این کشور نیز مستقل شد. جمهوری آنگولا با مساحت 1246700 کیلومترمربع در جنوب غربی قاره آفریقا واقع شده است و با کشورهای جمهوری دموکراتیک کنگو، کنگو، زامبیا و نامیبیا مرز مشترک دارد .

 

 

انهدام مرکز فرماندهی نیروهای رژیم صهیونیستی در صور 

40 سال پیش در چنین روزی، یازدهم نوامبر سال 1982 میلادی:

مرکز فرماندهی نیروهای متجاوز رژیم صهیونیستی در شهر صور درجنوب لبنان توسط شهید «احمد قصیر»، مسلمان از جان گذشته لبنانی، منهدم شد. در این عملیات شهادت طلبانه، 89 نظامی صهیونیست کشته و 86 تن دیگر مجروح شدند. ارتش رژیم اشغالگر قدس در ژوئن سال 1982 به لبنان حمله کرده و تا بیروت پایتخت این کشور پیش رفته بود. در جریان حمله وحشیانه سربازان رژیم صهیونیستی به لبنان ، هزاران غیرنظامی کشته و مجروح شدند که قتل عام فجیع ساکنین دو اردوگاه فلسطینی صبرا و شتیلا در سپتامبر همین سال ، نمونه ای از این کشتارهای بی رحمانه بود . انفجار مقر فرماندهی رژیم صهیونیستی در جنوب لبنان که اندکی پس از انهدام مقر نیروهای آمریکایی و فرانسوی در بیروت روی داد ، نقش مهمی در عقب نشینی صهیونیست های اشغالگر تا نزدیکی مزرهای لبنان با فلسطین اشغالی داشت .

 

 

درگذشت سید ابوالفضل خسروشاهی، فقیه مبارز 

36 سال پیش در چنین روزی بیست آبان سال 1365 هجری شمسی:

فقیه مبارز آیت ‌اللَّه "سیدابوالفضل خسروشاهی" درگذشت. وی پس از سال‌ ها تحصیل در تبریز و نجف، به مقام عالی اجتهاد و فقاهت دست یافت و در دوران اختناق رضاخانی در تبریز و درکنار پدر ، به تبلیغ احکام و ارشاد مردم پرداخت. آیت‌ اللَّه خسروشاهی در جریان حاکمیت فرقه دموکرات در آذربایجان در سال 1324 ش، علیه حاکمان وابسته به شوروی در تبریز مبارزه کرد ، به طوری که طرح ترور وی و برادر مجتهدش، سید احمد نیز ریخته شد. اما قبل از اجرای ترور ، حکومت دموکرات‌ ها متلاشی شد و ایشان دوباره به وظایف دینی خود ادامه داد. آیت‌ اللَّه خسروشاهی در راه ابلاغ احکام الهی و نشر اندیشه‌ های دینی، بارها از طرف حکومت پهلوی در تبریز تحت آزار و فشار قرار گرفت ، اما همواره بر ایمان و اعتقادش استوار ماند . وی در بیستم آبان 1365ش در هشتاد و چهار سالگی وفات یافت.

 

 

درگذشت یاسر عرفات 

18 سال پیش، در روز یازدهم نوامبر سال 2004 میلادی:

«یاسر عرفات» رئیس تشکیلات خودگردان و رهبر سازمان آزادی بخش فلسطین درگذشت. وی در سال 1929متولد شد و از جوانی ، مبارزه با رژیم اسرائیل را آغاز کرد. عرفات در سال 1946 برای تحصیل در دانشگاه قاهره به مصر رفت و پنج سال بعد در رشته معماری فارغ التحصیل شد. او در سال 1965 به فلسطین بازگشت و جنبش «فتح» را برای مبارزه با رژیم صهیونیستی پایه گذاری کرد. وی چهار سال بعد، رهبری سازمان آزادیبخش فلسطین را که متشکل از سازمان های مختلف فلسطینی بود ، به دست گرفت و تا پایان عمر این سمت را حفظ کرد. این رهبر فلسطینی در دهه 1970 یک سری از مبارزات را علیه تل آویو رهبری کرد. اما در سال 1982، پس از حمله نظامیان صهیونیست به لبنان ، که مقر ساف در آن قرار داشت ، عرفات فرمان عقب نشینی نیروهایش را به تونس صادر کرد. این اقدام عملاً به معنای پایان عملیات مسلحانه سازمان آزادی بخش فلسطین علیه رژیم صهیونیستی بود. یاسر عرفات در سال 1988 رژیم اسرائیل را به رسمیت شناخت و سه سال بعد ، مذاکرات سازش با صهیونیستها را آغاز کرد. حاصل این گفتگوها، امضای پیمان اسلو میان سازمان آزادیبخش فلسطین و رژیم صهیونیستی در سال 1993 بود. اما این رژیم به بسیاری از توافقات خود عمل نکرد و به همین دلیل از سال 2000، مردم فلسطین انتفاضه مسجدالاقصی را آغاز کردند. رژیم صهیونیستی از سال 2002 خروج عرفات را از شهر رام الله در کرانه باختری رود اردن ممنوع کرد ، اما وی به علت شدت یافتن بیماریش به پاریس منتقل شد و پس از دو هفته، در 75 سالگی درگذشت .