تقویم تاریخ از درگذشت ستارخان تا رحلت علامه محمد تقی جعفری

تولد ژان شاردن، خاورشناس و فیلسوف فرانسوی 

379 سال پیش در چنین روزی، 16 نوامبر 1643 میلادی:

"ژان شاردن" (Jean Chardin)خاورشناس و فیلسوف سرشناس فرانسوی، در شهر پاریس متولد شد و در همان محل به تحصیل پرداخت. پدرش جواهرساز بود و او از کودکی آشنایی با سنگهای قیمتی و فن جواهرسازی را آموخت‌. خانوادهٔ او که از فرقهٔ پروتستان هوگِنو بودند، با کلیسای کاتولیک و مقامات رسمی فرانسه مشکل داشتند، به همین روی، او علاقه‌ای به ماندن در فرانسه نداشت و در ۲۲ سالگی نخستین سفر خود را آغاز کرد که در این سفر ۶ ساله (۱۶۶۴-۱۶۶۵ م‌.) ایران بیش از دیگر کشورها توجه او را به خود جلب نمود. در سفر دومش (۱۷ ماه اوت ۱۶۷۱ م‌.) که خانم بازرگانی به نام لسکو او را همراهی می‌کرد، در گرجستان به سبب مزاحمت طایفه‌ای در آنجا همه چیز خود را از دست دادند و سرانجام در تابستان ۱۶۷۳ م‌. به اصفهان رسیدند و تا سال ۱۶۷۷ م‌. در این شهر اقامت کردند. سپس به هندوستان رفته و پس از دو سال آنجا را به مقصد اروپا ترک کرد. این سفر آخرین سفر او به ایران بود. او لقب «تاجرشاه‌» را از شاه عباس دوّم دریافت کرد.ماحصل سفرهای شاردن به ایران در کتابی با نام سفرنامه شاردن منتشر شد که موجبات آشنایی بسیاری از اروپاییان با ایران را به وجود آورد.

 

 

درگذشت ستارخان ملقب به سردار ملی 

109 سال پیش در چنین روزی، بیست و پنجم آبان سال 1292 هجری شمسی:

«ستارخان» ملقب به «سردار ملی»، از مبارزان مشروطه طلب و آزادیخواه ایران، درگذشت. او در دوران جوانی به دلیل درگیری هایی که با مامورین نظام مستبد سلطنتی قاجار داشت، زادگاهش تبریز ـ در شمال غربی ایران ـ را ترک کرد . وی همزمان با آغاز اولین حرکت های مشروطه طلبی و آزادیخواهانه، به تبریز بازگشت و درصف مشروطه خواهان قرار گرفت. ستارخان، رهبری قیام تبریز را در منطقه آذربایجان به عهده گرفت و با استبداد محمدعلی شاه قاجار، سرسختانه به مبارزه برخاست. ستارخان پس از فتح تهران توسط مشروطه خواهان و برکناری محمد علی شاه، به خواست مردم به تهران آمد و مورد استقبال پرشور آنها قرار گرفت. از بدو ورود ستارخان به تهران، سرسپردگان استبداد و استعمار به مخالفت بـا او و یارانش پرداختند و آنها را متهم به هرج و مرج کردند. پس از مدت کوتاهی، درگیری شدیدی میان آزادیخواهان و مامورین دولتی روی داد که درجریان آن، شمار زیادی از آزادیخواهان کشته شدند و ستارخان به سختی مجروح شد و دراثر همین جراحت ، در چنین روزی درگذشت.

 

 

آغاز نهضت مردمی ویتنام علیه فرانسه 

77 سال پیش در چنین روزی، شانزدهم نوامبر سال 1945 میلادی:

با حمله نیروهای فرانسوی به ویتنام، نبرد خونین و طولانی مردم این کشور برای کسب استقلال کامل آغاز شد. به دنبال یک قرن استعمار مستقیم ویتنام توسط فرانسه ، در بحبوحه جنگ دوم جهانی، ژاپن کنترل ویتنام را در دست گرفت. با شکست ژاپن در این جنگ و خروج ارتش این کشور از ویتنام، فرانسوی ها در این روز قصد داشتند علیرغم توافقتنامه استقلال ویتنام ، بار دیگر این کشور را اشغال کنند. اما مردم ویتنام به رهبری هوشی مینه، به مقابله با نظامیان فرانسوی پرداختند و سرانجام با وارد کردن تلفات و خسارات بسیار به استعمارگران، نیروهای فرانسوی را در سال 1954 شکست دادند. به این ترتیب، دوران سلطه فرانسه بر ویتنام، به پایان رسید.

 

 

درگذشت آیت الله محمد نهاوندی از علمای برجسته 

72 سال پیش در چنین روزی بیست و یکم ربیع الثانی سال 1371 هجری قمری:

عالم بزرگ، آیت ‌اللَّه محمد نهاوندی درگذشت. آیت الله محمد نهاوندی، فرزند عالم ربانی آیت اللَّه میرزا عبدالرحیم نهاوندی در نجف اشرف به دنیا آمد. او همانند پدرش در مراتب علمی و عَمَلی و اخلاق فاضله، از بزرگان علمای قرن چهاردهم به شمار می‌ رود. تفسیر مبسوط عربی و تفسیر مبسوط فارسی و مجموعه این دو کتاب در 4 جلد که به نام نفحات الرحمن موسوم است، از آثار ایشان می ‌باشد.

 

 

مقاومت شدید مردم سوسنگرد در مقابل نیروهای متجاوز صدام 

42 سال پیش در چنین روزی، بیست و پنجم آبان سال 1359 هجری شمسی:

شهر مرزی سوسنگرد ـ در جنوب غربی ایران ـ شاهد مقاومت سپاهیان اسلام در مقابل نیروهای متجاوز رژیم سابق عراق بود. مدافعان سوسنگرد، فقط دویست نفر از پاسداران، بسیجیان و عده ای از اهالی شهر بودند که به سلاح های سبک مجهز بودند. در این عملیات، رزمندگان دلیر ایرانی به فرماندهی شهید دکتر مصطفی چمران، سرسختانه در مقابل هجوم تانک های دشمن و در زیر باران گلوله های توپخانه آنها مقاومت کردند تا  شهر را از محاصره بعثی ها خارج ساختند. این موفقیت در شرایطی به دست آمد که مدافعان مسلمان ایرانی، بسیاری از همرزمان  خود را از دست دادند و سه روز متوالی بدون آب و غذا و مهمات مانده بودند.

 

 

درگذشت سید محمد تقی مدرس، نویسنده و محقق ایرانی 

 36 سال پیش در چنین روزی، بیست و پنجم آبان سال 1365 هجری شمسی:

استاد «محمدتقی مدرس رضوی»، نویسنده، ادیب و محقق عالیقدر ایرانی در 95 سالگی درگذشت. او در شهر مقدس مشهد ـ در شمال شرقی ایران ـ متولد شد و سپس به تهران آمد و پس از تکمیل تحصیلات به تحقیق، مطالعه و فراگیری زبان فرانسه پرداخت. مدرس رضوی سال ها به آموزش دانش پژوهان جوان مشغول بود و مدتی نیز در تدوین لغت نامه بزرگ دهخدا همکاری کرد. استاد رضوی، بسیاری از متون قدیمی ادبیات ایران را تصحیح کرد و بر آنها حاشیه نوشت . وی همچنین در فقه، منطق، فلسفه و زبان فرانسه ، مقامی والا یافت. استاد مدرس رضوی، آثار پرارزشی از خود به یادگار گذاشت که کتاب های «تاریخ بخارا»، «احوال و آثار خواجه نصیرالدین طوسی» و «دیوان انوری» از آن جمله اند.

 

 

درگذشت علامه محمدتقی جعفری، فیلسوف و متفکر ایرانی 

24 سال پیش، در روز بیست و پنجم آبان سال 1377 هجری شمسی: 

علامه «محمد تقی جعفری»، فیلسوف و متفکر برجسته ایرانی درگذشت. وی در سال 1304 هجری شمسی در شهر تبریز در شمال غربی ایران متولد شد. هوش و استعداد علامه جعفری از کودکی نمایان بود، به طوری که قرآن را قبل از ورود به دبستان فراگرفت و دروس را به سرعت می آموخت . متأسفانه فقر باعث شد وی مدرسه را رها کند و به کار بپردازد ، اما با پشتکار خود، از اضافه وقتش برای تحصیل علوم دینی استفاده کرد. محمد تقی 15 سال داشت که برای ادامه تحصیل به تهران رفت و پس از سه سال برای افزایش معلومات خود به حوزه علمیه قم و سپس نجف عزیمت کرد. وی از جوانی ، تدریس و نگارش را آغاز کرد و پس از بازگشت به ایران در سال 1336 ش با جدیت بیشتری آن را دنبال کرد. جلسات درس عمومی استاد جعفری با استقبال جوانان مواجه می شد و دستگاه امنیتی رژیم پهلوی به شدت به این جلسات حساس بود . وی بر آرای فیلسوفان غربی نیز تسلط داشت و آنها را نقد می کرد و گاه با آنها به مباحثه می نشست. علامه جعفری کتاب های بسیاری نگاشته که بی شک کتاب «ترجمه و تفسیر نهج البلاغه» در 27 جلد مهمترین آنهاست. از دیگر کتاب های این فیلسوف برجسته می توان از «تفسیر، نقد و تحلیل مثنوی» مولوی در 15 جلد، «حقوق جهانی بشر از دیدگاه اسلام و غرب» و «زیبایی و هنر از دیدگاه اسلام» و «جبر و اختیار» نام برد.