تقویم تاریخ؛ از تعیین خطوط مرزی میان اروپا و خاورمیانه تا برگزاری کنفرانس تهران

درگذشت کسائی مروزی، شاعر مشهور ایرانی 

1053 سال پیش در چنین روزی، دوم جماد ی الاول سال 391 هجری قمری:

«ابو اسحاق کسائی مروزی» (KESA-I MARVAZI)، شاعر ایرانی درگذشت. وی در سال 341 هجری قمری در مرو ـ از شهرهای ایران قدیم که اکنون در ترکمنستان واقع است ـ متولد شد. دوران زندگی کسائی مقارن با اواخر عهد سامانیان و اوایل عهد غزنویان بود. بدین سبب ابیاتی چند درباره این دو خاندان از این شاعر پارسی گوی باقی است. کسائی مروزی در مدح اهل بیت رسول گرامی اسلام (ص) بویژه حضرت علی بن ابیطالب (ع) اشعار بسیاری سروده است. وی در ابداع مضامین و بیان معانی مهارت فراوان داشت. کسایی مروزی علاوه بر توصیف ها و تشبیهات شعری، وعظ و حکمت را در شعر فارسی به کمال رساند. از این شاعر ارزشمند ایرانی، دیوان اشعاری به جای مانده است.

 

 

 

تعیین خطوط مرزی جدید بین اروپا و خاورمیانه 

103 سال پیش در چنین روزی بیست و هفتم نوامبر سال 1919 میلادی: 

خطوط مرزی جدید در اروپا و خاورمیانه پس از پایان جنگ جهانی اول تعیین شد. پس از پایان جنگ جهانی اول و امضای قرار داد صلح وِرسای، قراردادهای دیگری نیز برای تعیین تکلیف امپراتوری ‌های اتریش - مجارستان و عثمانی و کشور بلغارستان امضا شد که هر یک متضمن شرایط سنگین و پرداخت غرامت از طرف این کشورها به فاتحین بود. در این میان، کنفرانس پاریس با تعیین خطوط مرزی جدیدی برای اروپا و کشورهای خاورمیانه، نقشه جهان را به کلی تغییر داد. به طوری که در 27 نوامبر 1919م، پس از از بین رفتن امپراتوری اتریش - مجارستان، از بطن آن کشورهای مستقل تازه ‌ای به وجود آمدند. کشور چکسلواکی از سرزمین شمالی اتریش و بخشی از جنوب آلمان به وجود آمد و کشور مجارستان به صورت مستقلی پا به عرصه وجود نهاد. هم‌چنین قسمتی از سرزمین‌ های شرقی این امپراتوری، ضمیمه رومانی شد و از پیوستن صربستان و مونته نگرو و بقیه متصرفات اتریش در بالکان، کشور یوگسلاوی به وجود آمد. در شمال شرقی اروپا نیز کشور مستقل لهستان، بین روسیه و آلمان پا به عرصه گیتی گذاشت و سرزمین ‌های ساحلی دریای بالتیک به نام‌های لتونی، لیتوانی و استونی، استقلال یافتند. از دو کشور مغلوب دیگر جنگ جهانی اول، بلغارستان قسمتی از اراضی خود را به نفع یونان و یوگسلاوی از دست داد و بخش اروپایى ترکیه به نیمه اروپایى استانبول و حومه آن محدود شد. امپراتوری عثمانی هم مانند امپراتوری اتریش - مجارستان متلاشی گردید و فقط ترکیه امروزی از آن بر جای ماند. از متصرفات عثمانی در بین النهرین و شرق مدیترانه، پنج کشور عراق، اردن، سوریه، لبنان و فلسطین ایجاد شدند که نخست تحت قیمومیت جامعه ملل یا تحت الحمایه انگلیس و فرانسه بودند و به تدریج استقلال یافتند. همچنین طرح تشکیل یک دولت یهودی در فلسطین، طی سال ‌هایی که این سرزمین تحت قیمومیت انگلیسی‌ ها بود شکل گرفت و در سالیان پس از آن رژیم صهیونیستی نیز اعلام موجودیت کرد.

 

 

 

برگزاری کنفرانس تهران

79 سال پیش در چنین روزی، ششم آذر سال 1322 هجری شمسی:

کنفرانس سران سه کشور آمریکا، انگلیس و شوروی، در حالی که ایران به اشغال ارتش های این سه کشور درآمده بود، در تهران برگزار شد. کنفرانس تهران پس از ورود آمریکا به جنگ جهانی دوم و گشوده شدن جبهه های جدید علیه ارتش آلمان، برپا شد. در این کنفرانس، روزولت رئیس جمهوری آمریکا، چرچیل نخست وزیر انگلیس و استالین رهبر شوروی، درباره شیوه های مبارزه با ارتش آلمان و کمک به جبهه های جنگ با این کشور، با یکدیگر تبادل نظر کردند. در پایان کنفرانس تهران که چهار روز به طول انجامید، اعلامیه مشترکی توسط سه کشور صادر شد که در آن به انهدام نیروهای نظامی آلمان و چگونگی انجام عملیات در جبهه های جنگ، اشاره شده بود. همچنین توافق شد که پس از پایان جنگ جهانی دوم، نیروهای متفقین خاک ایران را ترک کنند.

 

 

 

درگذشت شیخ اکبر نهاوندی، عالم شیعه

75 سال پیش در چنین روزی دوم جمادی الاول سال 1369 هجری قمری:

عالم زاهد شیخ علی اکبر نهاوندی درگذشت. علی‌ اکبر بن ملا محمد حسین نهاوندی، در اصل از اهالی نهاوند بود، اما خود در مشهد به دنیا آمد. وی در تهران نزد حاج میرزا حسن آشتیانی و در نجف نزد حاج میرزا حبیب اللَّه رشتی و شریعت اصفهانی شاگردی کرد. نهاوندی در 1328 ق راهی مشهد مقدس گردید و ساکن آن دیار شد. البَیانُ الرَّفیع فی احوال خواجِه ربیع، گلزار اکبری و لاله زار از آثار اوست. سرانجام این عالم ربانی در نود سالگی دار فانی را وداع گفت و در مشهد مقدس به خاک سپرده شد.

 

 

 

درگذشت یوجین اونیل، نویسنده مشهور آمریکایی

69 سال پیش در چنین روزی، بیست و هفتم نوامبر سال 1953 میلادی:

«یوجین اونیل» (Eugene O’Neill)، نویسنده و نمایشنامه نویس معروف آمریکایی در 65 سالگی درگذشت. او در سال 1888 میلادی متولد شد و زندگی پرماجرایی داشت. اونیل علاقه فراوانی به تئاتر داشت و به همین دلیل، او را فرزند تئاتر نامیده اند. وی در سال 1936 به خاطر اثر برجسته اش، «در آنسوی افق» جایزه نوبل را دریافت کرد. از دیگر کتاب های او می توان «امپراتور جونز»، «درنگ عجیب» و «آه بیابان» را نام برد.

 

 

 

درگذشت دکتر سید صادق گوهرین، ادیب و پژوهشگر اسلامی 

27 سال پیش در چنین روزی ششم اذز سال 1374 هجری شمسی:

دکتر "سید صادق گوهرین" ادیب و پژوهشگر برجسته عرفان اسلامی درگذشت. سید صادق گوهرین در اوان نوجوانی در مدرسه ‌های علمیه، به روش سنتی به تحصیل صرف و نحو عربی پرداخت. سپس وارد دوره‌ های ابتدایی و متوسطه گردید و در رشته‌ های ادبیات فارسی و فلسفه از دانشسرای عالی لیسانس گرفت. وی از آن پس، ضمن تدریس در دبیرستان ‌ها، در دوره دکترای ادبیات فارسی به ادامه تحصیل پرداخت و در مقطع دکترا، کتاب "فرهنگ لغات و تعبیرات مثنوی" در 9 جلد را به عنوان پایان‌ نامه به نگارش درآورد. استاد گوهرین در این رساله که شاید مهم‌ترین و مفصل‌ترین اثر او به حساب آید، به ترتیب الفبا، لغات، اصطلاحات، تعبیرات عرفانی، مَجازات، اصطلاحات نجومی، طبی، قرآنی و حدیثی و... را که در مثنوی معنوی مولوی آمده ‌اند شرح کرده و هر ترکیب را در محل دقیق آن بیان داشته است. وی بیشتر ایام عمر خود را صرف تدریس دروس ادبی و عرفان و نیز تربیت دانشجویان این دو مقوله معرفتی کرد و شاگردان فراوانی پرورش داد. برخی دیگر آثار او از این قرارند: پیر جنگی، داستان بهرام گور، شرح اصطلاحات تصوف و شیخ صنعان.