تقویم تاریخ؛ از اعدام شیخ نمر تا درگذشت آیت الله مصباح

درگذشت ابن فرح اشبیلی، شاعر و محدث قرن هفتم 

745 سال پیش در چنین روزی، نهم جمادی الثانی سال 699 هجری قمری:

«ابن فرح اشبیلی» (Eshbily) شاعر و محدث قرن هفتم هجری قمری درگذشت. او در اِشبیلیه - در آندلس قدیم و جنوب اسپانیای امروزی - متولد شد و هنگام حمله ارتش اسپانیا به این شهر، به اسارت سربازان اسپانیایی درآمد. وی پس از مدتی از اسارت گریخت و به مصر رفت. ابن فرح در مصر از محضر درس علمای مشهور قاهره، کسب فیض کرد و بعد از مدتی عازم دمشق شد و در آنجا تحصیلات خود را ادامه داد. ابن فرح اشبیلی سپس در دمشق، به عنوان عالمی آگاه در علم حدیث به تدریس پرداخت و شاگردان بسیاری از دانش او بهره مند شدند. از این محدث برجسته، منظومه های معروفی در شرح احادیث به جای مانده که از لحاظ اصول شعری نیز قابل توجه است.

 

 

تولد گیلبرت مورای، شاعر و محقق استرالیایی

157 سال پیش، در روز دوم ژانویه سال 1866 میلادی:

«گیلبرت مورای» (Gilbert Murray)، شاعر و محقق استرالیایی، متولد شد. وی در یازده سالگی به انگلیس رفت و پس از طی تحصیلات عالی دانشگاهی ، به عنوان استاد در رشته فرهنگ و ادبیات یونان باستان در دانشگاه آکسفورد به تدریس پرداخت. او تحقیقات فراوانی درمورد آئین یونان باستان انجام داد و به این نتیجه رسید که اگرچه در این آئین، خدایان متعدد وجود داشت ، اما در اصل ، به گونه ای روح یکتاپرستی بر آن حاکم بود . در عین حال، مورای تاکید می کند که تمدن و فرهنگ یونان باستان از یک طرف بر رواج افکار خرافی و از طرف دیگر، بر پیشرفت های بشر، تاثیرگذار بود . از آثار مورای می توان از «تاریخ ادبیات یونان قدیم»، «سنت کلاسیک در شعر» و «ایمان، جنگ و سیاست»، نام برد. وی در سال 1957 درگذشت.

 

 

تولد ایزاک آسیموف، نویسنده مشهور روسی 

103 سال پیش، در روز دوم ژانویه سال 1920 میلادی:

«ایزاک آسیموف» (Isaac Asimov)، نویسنده و شیمیدان آمریکایی روسی الاصل، متولد شد. وی به علم شیمی علاقه زیادی داشت و در همین رشته موفق به کسب دکترا شد. آسیموف مطالعات و تحقیقات زیادی در باره شیمی و برخی علوم دیگر انجام داد . اما آنچه وی را از دیگر دانشمندان متمایز می سازد، معرفی علوم و توضیح مسائل علمی به زبان ساده برای مردم و به ویژه جوانان و نوجوانان بود. آسیموف حدود 270 کتاب با موضوعات علمی، علمی ـ تخیلی، ریاضیات، علوم انسانی و انجیل نوشته است . از جمله این کتابها می توان به «سفر خیالی»، «سیاره محکوم به نابودی»، «اهنمای آسمان شب» و سری کتابهای « چشم انداز علم برای نوجوانان » ، اشاره کرد. این نویسنده در سال 1992 درگذشت .

 

 

درگذشت یوسف اعتصامی، پدر پروین اعتصامی

85 سال پیش در چنین روزی دوازدهم دی سال 1316 هجری شمسی:

ادیب و نویسنده برجسته "یوسف اعتصامی" پدر پروین اعتصامی شاعر درگذشت. یوسف اعتصامی آشتیانی ملقب به اعتصام الملک در سال 1253 شمسی به دنیا آمد. او از نویسندگان و مترجمان برجسته ایران معاصر و سال ها رئیس کتابخانه مجلس شورای ملی بود. از آثار وی می توان مجله های بهار و گنجینه فنون را نام برد. اعتصامی 2 دوره مجله بهار را منتشر کرد که بیشتر مقالات آن، انشاء یا ترجمه خود اوست. همچنین جلد نخست «تیره بختان» یا «بینوایان» اثر ویکتور هوگو را نیز ترجمه و منتشر کرد. اعتصام الملک پدر پروین اعتصامی شاعره نامدار ایران نیز هست که در حقیقت باید پرورش این شاعر برجسته را بهترین اثر او دانست.

 

 

درگذشت آیت الله فیاض زنجانی، فقیه اصولی

81 سال پیش در چنین روزی دوازدهم دی سال 1320 هجری شمسی:

فقیه اصولی ، آیت ‏اللَّه "فیاض زنجانی" درگذشت. وی ابتدا از محضر پدر مجتهدش آخوند ملامحمد استفاده برد. سپس در تهران در حلقه درس بزرگانی همچون میرزا ابوالحسن جلوه و میرزا محمدحسن آشتیانی، دروس حکمت، فقه، اصول، کلام، منطق و تفسیر را آموخت و در علوم عقلی و نقلی مهارت یافت . او از سال 1287ش تا پایان عمر به مدت بیش از سی سال در زنجان اقامت گزید و مرجع تقلید آن دیار شد. وی طی این سال‏ها یکی از مروّجین و مدرسین بزرگ مکتب تشیع و از نظر اجتماعی، ملجأ و پناهگاه مردم عصر خویش به شمار می‏ رفت.

 

 

اعدام شیخ نمر باقر النمر توسط رژیم آل سعود 

7 سال پیش در چنین روزی، برابر با دوم ژانویه 2016 میلادی:

رژیم آل سعود، عالم شیعی، شیخ نمر باقر النمر را اعدام کرد. نمر باقر النمر، یک فقیه شیعه عربستانی بود که در 21 ژوئن 1959 میلادی(1338 هجری شمسی) در شهر العوامیه در شرق عربستان متولد شد. شیخ تحصیلات مقدماتی خود را در شهر العوامیه به پایان رساند و در سال ۱۴۰۰ هجری قمری ، مصادف با ۱۹7۹ میلادی، به ایران مهاجرت کرد تا در تهران در حوزه علمیه به نام «حضرت قائم» حضور یابد که در همان سال توسط آیت‌الله سید محمد تقی مدرسی در تهران تأسیس شده بود. وی پس از ۱۰ سال تحصیل در آن حوزه به سوریه برگشت و در حوزه علمیه «حضرت زینب»به ادامه تحصیل پرداخت. شیخ پس از بازگشت به عربستان ، مرکز مذهبی «الإمام القائم» را در شهر العوامیه تأسیس کرد که بعدها سنگ‌بنای تأسیس «مرکز اسلامی» در سال ۱۴۲۲ هجری قمری مصادف با 2001 میلادی شد. شیخ نمر ، منتقد سیاست‌های رژیم آل سعود بود و بارها بازداشت و به زندان افکنده شد تا اینکه ششمین و آخرین بار و در پی اعتراضات شیعیان عربستان در 8 ژوئیه 2012م (18 تیر 1391ش) بازداشت شد و در روز چهارشنبه ۱۵ اکتبر ۲۰۱۵ دادگاه جنایی عربستان سعودی به دلیل اقدام علیه امنیت ملی و محاربه ، به «اعدام با شمشیر و به صلیب کشیده شدن در انظار عمومی» محکوم شد . این حکم در دوم ژانویه 2016 میلادی به اجرا درآمد. اعدام وی سبب واکنش گسترده منفی در منطقه و سازمان‌های مستقل بین‌المللی شد.

 

 

درگذشت آیت الله مصباح یزدی، فقیه و مفسر قرآن

2 سال پیش در چنین روزی دوازدهم دی سال 1399 هجری شمسی:

محمدتقی مصباح یزدی فقیه، مفسر قرآن و از اساتید حوزه علمیه قم در گذشت .

محمدتقی مصباح یزدی، در بهمن 1313 شمسی در شهر یزد متولد شد. او پس از تحصیلات دوره‌ ابتدایی، وارد مدرسه‌ علمیه شفیعیه‌ یزد شد و دروس مقدمات حوزوی را در یزد خواند.او در کنار دروس رسمی حوزه ، برخی از علوم دیگر مانند فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و زبان فرانسه را نزد روحانی‌ای به نام «محقّقی رشتی» آموزش دید. مصباح یزدی پس از آن به قم مهاجرت کرد و از محضر علمایی همچون آیت الله بروجردی و امام خمینی و آیت الله اراکی و آیت الله بهجت کسب فیض کرد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 او در تأسیس دفتر همکاری حوزه و دانشگاه و در جهت تحول و بازسازی نظام حوزه نقش فعالی ایفا کرد. او بنیاد علمی پژوهشی باقرالعلوم، و سپس مؤسسهٔ آموزشی پژوهشی امام خمینی را در قم پایه‌گذاری کرد. نماینده منتخب مردم استان خراسان رضوی در مجلس خبرگان رهبری، عضو سابق شورای عالی انقلاب فرهنگی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، رئیس سابق شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت و تدریس در حوزه علمیه قم از جمله فعالیت های دیگر او در بعد از انقلاب بود. از جمله آثار او می توان به اثر 9 جلدی معارف قرآن و همچنین آموزش فلسفه در دو جلد اشاره کرد. محمدتقی مصباح یزدی، پس از عمری مجاهدت علمی سرانجام در دی ماه ۱۳۹۹ش، بعد از مدتی تحمل بیماری در تهران و در سن ۸۶ سالگی درگذشت.