تقویم تاریخ؛ از ورود مخفیانه ژنرال هایزر به ایران تا انقلاب تونس

درگذشت بدیع الزمان همدانی، شاعر مشهور ایرانی 

 1046سال پیش در چنین روزی، یازدهم جمادی الثانی سال 398 هجری قمری:

 بنا بر اقوال تاریخی، «بدیع الزمان همدانی»، ادیب، نویسنده و شاعر ایرانی درگذشت. او در همدان ـ در غرب ایران ـ متولد شد و به فاضل همدانی شهرت یافت. بدیع الزمان در نظم و نثر عربی، تبحر خاصی داشت و در بدیهه سرایی بسیار توانا بود. ازجمله آثار این شاعر و نویسنده ایرانی، می توان به دیوان اشعار و «رسائل بدیع الزمان» اشاره کرد.

 

 

درگذشت ابن شعار، ادیب و مورخ عرب

790 سال پیش در چنین روزی، یازدهم جمادی الثانی سال 654 هجری قمری: 

«ابن شعار» (Ebn-e Shaar)، ادیب و مورخ عرب درگذشت. او در موصل ـ از شهرهای شمالی عراق ـ به دنیا آمد و بعد از اتمام تحصیلات ، به مقام دیوانی دست یافت . این ادیب گرانقدر برای گردآوری شرح حال ادبا و شعرای معاصرش، پنجاه سال از عمر خود را در سفر گذراند که حاصل این تلاش، نگارش کتاب «عقود الجمان» بود.

 

 

برگزاری کنفرانس خلع ید 

450 سال پیش در چنین روزی، چهارم ژانویه سال 1573 میلادی:

به ابتکار پاپ گرگوار هفتم، رهبر مسیحیان در قرن شانزدهم میلادی ، کنفرانسی که به کنفرانس خلع ید معروف شد، تشکیل شد. در این کنفرانس که نمایندگان روحانی کشورهای مسیحی حضور داشتند، تصمیم گرفته شد که از پادشاهان این کشورها در زمینه انتصاب مقام های روحانی مسیحی، خلع ید شود. این تصمیم موجب جنگ های طولانی و خونین میان پاپ ها و سلاطین اروپایی شد.

 

 

درگذشت هنری برگسون، فیلسوف فرانسوی 

82 سال پیش، در روز چهارم ژانویه سال 1941 میلادی:

«هنری برگسون» (Henri Bergson)، فیلسوف فرانسوی درگذشت. وی در سال 1859 در پاریس متولد شد و پس از پایان تحصیلات در دانشسرای عالی فرانسه ، به تدریس فلسفه پرداخت. برگسون در سال 1918 به عضویت آکادمی فرانسه پذیرفته شد و از آن به بعد وارد دنیای سیاست شد . وی البته ، تحقیق و تالیف در زمینه فلسفه را رها نکرد و در سال 1928 به خاطر مجموعه آثارش ، جایزه نوبل دریافت کرد. برگسون حقیقت را دست یافتنی و راه رسیدن به آن را درون نگری می داند زیرا به نظر وی ، عقل به تنهایی قادر به درک حقیقت مطلق نیست. برخی از کتاب های این فیلسوف فرانسوی ، «ماده و حافظه» ، «دو سرچشمه اخلاق» و «دین و تکامل اخلاق» است

 

 

درگذشت آلبرکامو، نویسنده فرانسوی

63 سال پیش در چنین روزی چهارم ژانویه سال 1960 میلادی:

آلبر کامو(Albert Camus)، نویسنده فرانسوی درگذشت . آلبر کامو نویسنده معروف فرانسوی ، هفتم نوامبر ۱۹۱۳م در الجزایر و در خانواده‌ای فقیر به‌ دنیا آمد . کودکی کامو در فقر و تنگ‌دستی گذشت و در میان طبقه کارگر بزرگ شد . وی دوران تحصیل را با نمراتی درخشان به پایان رساند و سپس به تدریس و تحصیلات دانشگاهی پرداخت . کامو چندی بعد به روزنامه‌ نگاری و فلسفه علاقمند  شد و عشق فراوانی به درام و درام ‌نویسی پیدا کرد. از این‌رودر یک گروه نمایشی سیار مشغول به‌ کار شد و به ایفای نقش‌ های کلاسیک پرداخت . کامو سپس ، خود گروهی نمایشی تشکیل داد و آثار متعددی را آماده نمایش کرد. آلبر کامو در دوران تحصیل به بیماری سل مبتلا شد ، ولی مطالعه و نویسندگی را‌‌ رها نکرد و پایان‌نامه دکترای خود را در رشته مسیحیت و اعتقاد یونانی به رشته تحریر درآورد. وی سفرهایى به ایتالیا، استرالیا و چکسلواکی کرد و چندین اثر بزرگ نگاشت. کامو در سال ۱۹۴۰م به پاریس رفت و نشریه "کومبا" را که از انتشارات نهضت زیرزمینی مقاومت ملی فرانسه در برابر نازی‌‌ها بود ، تأسیس کرد و چندی نگذشت که همین روزنامه ، ارگان رسمی نهضت مقاومت ملی فرانسه شد. کامو پس از خاتمه جنگ جهانی دوم ، نویسندگی را ادامه داد و با نگارش رمان معروف «طاعون» به شهرت جهانی دست یافت و در سال ۱۹۵۷م موفق به دریافت جایزه ادبی نوبل شد. از کامو آثار متعددی به‌ جای مانده که "سوءتفاهم"، "حکومت نظامی"، "درست‌کاران"، "پشت و رو"،"جشن‌‌ها" و "بیگانه" از جمله نمایش‌نامه‌‌ها و آثار ادبی او است . آلبر کامو در چهارم ژانویه سال ۱۹۶۰ میلادی در اثر برخورد اتومبیلش به درخت ، در سن چهل و هفت سالگی درگذشت.

 

 

تشکیل کنفرانس سیاسی دارالیضاء در مراکش

62 سال پیش در چنین روزی چهارم ژانویه سال 1961 میلادی:

 کنفرانس سیاسی "دارالبیضاء" در مراکش تشکیل شد. در چهارم ژانویه 1961م کنفرانس سیاسی دارالبیضاء با شرکت الجزایر، غنا، گینه، مالی، مراکش، سوریه، یمن و مصر برای ایجاد یک بلوک سیاسی افریقایى در شهری به همین نام در مراکش تشکیل شد . هدف از تشکیل این کنفرانس ، ایجاد یک فرماندهی نظامی افریقایى بود و بر اساس طرح اعلام شده ، سازمانی شبیه ناتو ، دفاع مشترک و سیاست‌ های هماهنگ را تأمین می‌ کرد . هم‌چنین قرار بود پس ازتشکیل این نهاد نظامی و سیاسی ، بازار مشترک افریقا نیز تاسیس شود ،  اما اختلافات سیاسی عمیق و رقابت قدرت های بزرگ در آفریقا ، مانع اجرای این توافقنامه شد.

 

 

درگذشت توماس الیوت، شاعر بزرگ انگلیسی- آمریکایی

58 سال پیش در چنین روزی چهارم ژانویه سال 1965 میلادی:

"توماس اِلْیوت"( Thomas Elyot) شاعر بزرگ انگلیسی - آمریکایی درگذشت. توماس اِستِرِنْزْ الْیوت ادیب معروف انگلیسی در بیستم سپتامبر 1888م در آمریکا به دنیا آمد . وی پس از تحصیلات مقدماتی ، وارد دانشگاه هاروارد شد و موفقیت‌ های درخشانی به دست آورد . برتراند راسل ، استاد مشهور آن دانشگاه ، الیوت را بهترین شاگرد خود می‌ دانست. الیوت مدتی در فرانسه و انگلستان نیز ساکن شد و به فعالیت‌ های مطبوعاتی روی آورد ، اما چون مدت اقامت وی در انگلیس طولانی شد ، تابعیت این کشور را پذیرفت و به شعر و شاعری پرداخت. وی در سال 1922 ، مجموعه زمین بایر را که مشتمل بر یک سلسله اشعار مفصل بود و به عنوان بهترین کار شعری قرن بیستم شناخته می شود ، منتشر کرد . این کتاب که تصویر غم ‌انگیزی از اوضاع بعد از جنگ جهانی اول به دست می دهد چنان مورد توجه قرار گرفت که به تمام زبان‌ های زنده دنیا ترجمه شد و الیوت را به شهرت فراوانی رساند. الیوت را باید یکی از بزرگ‌ترین شعرای معاصر انگلیس و از پایه گذاران ادبیات جدید این کشور دانست . شعرهای او در ادبیات معاصر ، نفوذ بسیار دارد و به شدت مورد تقلید قرار گرفته است. از الیوت آثار متعددی بر جای مانده که چهارشنبه خاکستر، زمام‌دار پیشین ، جمع خانوادگی و درباره شعر و شاعران ، از آن جمله است. توماس الیوت در سال 1948 به مناسبت فعالیت‌ های ادبی ، موفق به دریافت جایزه نوبل ادبیات شد .

 

 

برگزاری کنفرانس گوادلوپ درباره انقلاب اسلامی 

44 سال پیش، در روز چهاردهم دی سال 1357 هجری شمسی:

کنفرانس «گوادلوپ» (Guadeloupe) میان رهبران دولت های آمریکا ، انگلیس ، آلمان غربی و فرانسه برای بررسی چند مسئله مهم جهانی، به ویژه انقلاب اسلامی ایران ، برگزار شد. این کنفرانس در جزیره ای به همین نام در غرب اقیانوی اطلس در دریای کارائیب که مستعمره فرانسه است، برگزار شد. در اجلاس گوادلوپ که حدود 40 روز قبل از پیروزی نهضت مردم ایران برپا شد، همگان اذعان داشتند که محمدرضا پهلوی، شاه ایران رفتنی است، اما جیمی کارتر رئیس جمهور وقت آمریکا به بقای رژیم با کمک ارتش امید داشت. به هر حال، کنفرانس گوادلوپ، راهکار مهمی برای مقابله با انقلاب بزرگ مردم ایران نداشت و تنها اعتراف به قدرت انقلاب اسلامی و آینده تابناک آن بود.

 

 

ورود مخفیانه ژنرال هایزر به ایران در جریان انقلاب اسلامی 

44 سال پیش در چنین روزی چهاردهم دی سال 1357 هجری شمسی:

با اوج گیری قیام مردم ایران علیه شاه، ژنرال "هایزر" مستشار عالی‌ رتبه نظامی آمریکا به صورت مخفیانه وارد تهران شد . ژنرال رابرت هایزر، معاون وقت فرمانده نیروی هوایی آمریکا در اروپا بود و برای مأموریتی ویژه به تهران آمد تا دولت آمریکا را در تصمیم‌ گیری ‌های بعدی و اطلاع از اوضاع ایران در زمان مبارزات انقلابی مردم مسلمان ایران ، یاری کند. هایزر در مدت اقامت سی و چند روزه خود در ایران فقط یک بار با شاه ملاقات کرد و در این جلسه ، روز و ساعت خروج محمدرضا پهلوی از ایران تعیین شد. هرچند سفر هایزر به ایران محرمانه بود ولی خبر ورود وی ، دو روز بعد یعنی شانزدهم دی‌ ماه فاش شد. هایزر در کتاب خاطراتش می‌ نویسد: "من برای بررسی اینکه  کودتا چگونه میسر است و آیا اصلاً به مصلحت هست یا نه / مخفیانه به ایران آمدم . پس از بررسی‌ های بسیار، از واشنگتن دستور رسید که دولتی قوی به رهبری شاپور بختیار تشکیل شود. در صورتی که این کار شکست بخورد ، کودتای نظامی انجام خواهد شد. با این حال نهضت اسلامی ملت ایران به حدی گسترش یافت که کاری از دست ژنرال هایزر و کاخ سفید برنیامد و او چند روز قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ، از تهران گریخت.

 

 

آغاز انقلاب تونس

12 سال پیش در چنین روزی چهارم ژانویه سال 2011 میلادی:

 محمد بوعزیزی، دستفروش تونسی 18 روز پس از خودسوزی در شهرستان بوزید در اعتراض به ظلم و ستم دولت ، درگذشت. خودسوزی و مرگ بوعزیززی همچون جرقه ای بر خشم فروخفته میلیون ها تونسی از ظلم، استبداد و فساد حکومت دیکتاتوری زین العابدین بن علی بود. مرگ بوعزیزی نه فقط جرقه ای بر سربرآوردن آتش نارضایتی مردم تونس شد بلکه کل نظام های استبدادی کشورهای عربی و شمال آفریقا را در برگرفت. حسنی مبارک دومین دیکتاتور پس از زین العابدین بن علی بود که ساقط شد.