تقویم تاریخ؛ از صدور حکم تحریم تنباکو تا کنفرانس صلح ورسای

 

تولد مونتسکیو از اندیشمندان مشهور فرانسه 

 

 

 

334 سال پیش در چنین روزی، هجدهم ژانویه سال 1689 میلادی:

«شارل دو مونتسکیو» (Charles de Montesquieu)، نویسنده و اندیشمند معروف فرانسوی متولد شد. او از اندیشمندانی بود که افکار و عقایدش تاثیر بسیاری در شکل گیری انقلاب فرانسه داشت و اولین کسی بود که نظریه ضرورت تفکیک قوای سه گانه را ارائه کرد. معروفترین اثر مونتسکیو ، «روح القوانین» است که درسال 1748 میلادی در ژنو به چاپ رسید. وی در این کتاب انواع حکومت های پدید آمده در طول تاریخ را مورد بحث قرار داده و آداب و رسوم و قوانین طبیعی ، قوانین انسانی و روابط میان آنها را بررسی کرده است. از دیگر آثار مونتسکیو می توان به کتاب های «نامه های ایرانی» و «تاریخ حقیقی» اشاره کرد. وی در سال 1755 درگذشت.

صدور حکم تحریم تنباکو

 

 

 

135سال پیش درچنین روزی، 25 جمادی الثانی 1309 هجری قمری: 

حکم تحریم تنباکو از جانب "میرزای بزرگ شیرازی" صادر شد . پس از درگذشت شیخ مرتضى انصارى از علمای بزرگ شیعه ، شاگردان و بزرگان روحانیت شیعه ، میرزاى شیرازى را به عنوان مرجع تقلید شیعیان معرفى کردند . یکى از بزرگ ترین قسمت هاى زندگانى وى ، مبارزه با استعمار انگلیس و واگذارى امتیاز تنباکو است. میرزاى شیرازى با ارسال پیام براى ناصرالدین شاه قاجار ، وى را از مفاسد واگذاری امتیاز انحصار تنباکوبه انگلیس ، برحذر داشت ولی تذکرات ناصحانه ى وى در شاه  تاثیر نکرد . از اینرو میرزاى بزرگ براى نجات اسلام و مسلمانان و حفظ ایران از شرّ دشمنان ، فتواى تاریخى خود را در تحریم تنباکو به این شرح صادر کرد : «الیوم، استعمال تنباکو و توتون بأىّ نحو کان در حکم محاربه با امام زمان (عج) است.» مردم مسلمان پس از اطلاع از این فتوا، مغازه هاى توتون فروشى را بستند و تمام قلیان ها را جمع کردند. حکومت وقت با این حکم شرعى به مبارزه برخاست و سرانجام همگام با نهضت عمومى مردم ، ناصرالدین شاه به ناچار تسلیم شد و قرارداد امتیاز تنباکو را لغو کرد.

انعقاد معاهده سری در جریان جنگ جهانی اول

 

 

 

108 سال پیش در چنین روزی، هجدهم ژانویه سال 1915 میلادی:

قرارداد معروف به «معاهده سری» میان سه کشور فرانسه، انگلستان و روسیه در جریان جنگ جهانی اول به امضا رسید. انگیزه اصلی انعقاد این قرارداد ، پیوستن امپراتوری عثمانی به متحدین جنگ جهانی اول یعنی آلمان و اتریش بود ، زیرا با پیوستن عثمانی به متحدین، ارتباط ناوگان روسیه در دریای سیاه با متفقین قطع می شد . به دنبال امضای این معاهده ، متفقین به تنگه داردانل که دریای سیاه را به دریای مدیترانه وصل می کند ، حمله کردند.

برگزاری کنفرانس تاریخی صلح ورسای

 

 

 

104 سال پیش در چنین روزی، هجدهم ژانویه سال 1919 میلادی:

کنفرانس تاریخی صلح ورسای ، پس از جنگ جهانی اول، با حضور نمایندگان 27 کشور از پنج قاره جهان در کاخ ورسای در پاریس آغاز به کار کرد. رئیس این کنفرانس، ژرژ کلمانسو، نخست وزیر وقت فرانسه بود. پنج کشور شکست خورده جنگ جهانی اول یعنی آلمان، اتریش، مجارستان، بلغارستان و عثمانی در این اجلاس شرکت نداشتند. به موجب قرارداد صلحی که در کنفرانس ورسای به امضا رسید ، آلمان مجبور به پرداخت غرامت سنگین و واگذاری بخش هایی از اراضی خود به متحدین شد. در این کنفرانس همچنین مقدمات تاسیس جامعه ملل فراهم شد.

درگذشت کیپلینگ، شاعر مشهور انگلیسی

 

 

 

87 سال پیش در چنین روزی 18 ژانویه سال 1936 میلادی:

"رودیارْدْ کیپْلینْگْ" (Rudyard Kipling)شاعر و نویسنده معروف انگلیسی درگذشت. رودیارد کیپلینگ سی ام دسامبر ۱۸۶۵ در بمبئی در هند چشم به جهان گشود. پدر او فرزند یک کشیش بود . کیپلینگ ۵ ساله بود که خواندن می دانست. در ۱۸۷۱ برای تحصیل به انگلستان اعزام  شد . وی از سال ۱۸۸۲ تا ۱۸۸۹ به روزنامه نگاری در لاهور پرداخت. همین جا بود که سرودن شعر را آغاز کرد و تصنیف های اداری را منتشر کرد و کم کم به داستان نویسی گرایش یافت و در ۱۸۸۶ هفت جلد کتاب منتشر کرد. در ۱۸۸۹ به مسافرتی به دور دنیا رفت و تجربیاتش را در کتاب «از دریا به دریا» نوشت. کتاب جنگل و کتاب دوم جنگل ، شهرت بسزایی برای او آورد و جوایز بسیاری به او تعلق گرفت. نوشته‌های کیپلینگ تأثیربسیاری بر هم میهنانش داشت. او جمعاً سه کتاب منظوم نوشت که از آن میان، کتاب هفت دریا به بسیاری از زبانها ترجمه شده است. کیپْلینْگْ در ۴۳ سالگی و در سال ۱۹۰۷ برنده جایزه نوبل ادبیات شد . ژوزف رودیارد کیپلینگ در هجدهم ژانویه ۱۹۳۶ درگذشت و  در کلیسای وست مینستر به خاک سپرده شد.

درگذشت آیت الله محمد علی اراکی، شیخ الفقها و المجتهدین

 

 

 

29 سال پیش در چنین روزی، سال 25 جمادی الثانی 1415هجری قمری:

 شیخ الفقها و المجتهدین آیت الله العظمی محمد علی اراکی در قم در گذشت. وی از سن 20 سالگی و همزمان با تأسیس حوزه‌‌ علمیه‌‌ اراک به مدت 8 سال از محضر آیت‌‌اللَّه العظمی حائری کسب فیض کرد و سپس با تأسیس حوزه‌‌ علمیه‌‌ قم توسط آیت‌‌اللَّه العظمی حائری ، به قم رفت و از اصحاب خاص او به شمار آمد. آیت‌‌اللَّه اراکی ، 35 سال در حوزه علمیه‌‌ قم به تدریس اشتغال داشت و بسیاری از بزرگان حوزه، از محضر درس ایشان مستفیض شدند . وی پس از وفات آیت‌‌اللَّه خوانساری ، نماز جماعت را در مدرسه  فیضیه اقامه کرد و پس از رحلت آیت‌‎اللَّه گلپایگانی(ره) ، به مرجعیت عالیه‌‎ شیعیان نائل آمد . این فقیه فرزانه در سن 103 سالگی در تاریخ 8 آذر 1373 شمسی بدرود حیات گفت و پس از تشییعی با شکوه ، در حرم حضرت معصومه(س)، دفن شد.

درگذشت بابامردوخ، متخلص به شیوا، شاعر برجسته ایرانی

 

 

 

25 سال پیش در چنین روزی بیست و هشتم دی سال 1376 هجری شمسی:

"شیخ اسماعیل روحانی" ، شاعر و محقق معروف به "بابا مردوخ"(Baba Mardoukh) درگذشت. شیخ اسماعیل روحانی مشهور به بابامردوخ متخلص به شیوا در سال 1299 ش در قریه کاشتر سنندج به دنیا آمد. وی پس از اتمام تحصیل علوم قدیم ، به خدمت آموزش و پرورش در آمد و به تدریس در دبیرستان ‌های سنندج پرداخت . او همچنین از دانشکده الهیات دانشگاه تهران لیسانس گرفت. بابا مردوخ در ادبیات فارسی و عربی تبحّر داشت و در هر دو زبان، در شعر، دارای طبعی‌ روان بود. از وی آثاری در زمینه‌ های فقه، تفسیر، ریاضی، منطق، عروض، قافیه تاریخ مشاهیر کُرد و شیوه مسلمانی به جای مانده است. شیخ اسماعیل روحانی ، دوره کامل تعلیمات دینی مخصوص اهل تسنّن را برای تمام کلاس‌ های دبستان و دبیرستان با نثری ساده تألیف و تحریر کرد که سال ‌هاست در مناطق سنی‌ نشین ایران تدریس می‌ شود. استاد بابا مردوخ سال‌ های آخر عمر را در تهران سپری کرد  و سرانجام به علت ابتلا به سرطان در بیست‌ و هشتم دی‌ماه 1367 ش در 68 سالگی در تهران درگذشت .

درگذشت همایون خرم، آهنگساز مشهور ایرانی

 

 

 

10 سال پیش در چنین روزی، 28 دی ماه 1391 شمسی:

 همایون خرم آهنگساز ایرانی و آخرین بازمانده مکتب ابوالحسن خان صبا درگذشت.همایون خرم در سال 1309 (1930) در بوشهر به دنیا آمد. مادرش به دلیل علاقه بسیاری که به موسیقی اصیل ایرانی داشت و همچنین دستگاه همایون داشت نام او را"همایون" گذاشت. خرم از دوران نوجوانی به تشویق و حمایت مادرش به مکتب ابوالحسن خان صبا رفت و پس از چندسال درست زمانی که 14 سال بیشتر سن نداشت به عنوان جوان ترین نوازنده موسیقی ایران شناخته شد. وی تحصیلات دانشگاهی را در رشته مهندسی برق آغاز کرد. اما هیچگاه موسیقی را رها نکرد و در بسیاری از برنامه های رادیویی که معروفترین آنها گلها بود به عنوان سولیست ویولن اجرا داشت. استاد همایون خرم آثار ارزشمندی چون "تو ای پری کجایی"، "غوغای ستارگان"، "رسوای زمانه" و... آهنگسازی کرده است. کتاب های غوغای ستارگان (خاطرات هنری همایون خرم)، ردیف اول چپ کوک ( آوازها، چهارمضراب ها، قطعات و تعدادی از آهنگ ها) و ردیف دوم راست کوک (شامل تعدادی از پیش درآمدها، چهارمضراب ها و رنگ ها) از جمله تالیفات همایون خرم است. همایون خرم از اعضای شورای عالی خانه موسیقی ایران بود و دارای درجه 1 هنری (معادل مدرک دکترا) از شورای ارزشیابی هنرمندان کشور داشت. استاد خرم 28 دی ۱۳۹۱  و بعد از تحمل چندماه ابتلاء به بیماری سرطان در بیمارستان دی  و در سن 82 سالگی چشم از جهان فرو بست.

 

 درگذشت مشفق کاشانی، شاعر مشهور ایرانی 

 

 

 

8 سال پیش در چنین روزی، 28 دی ماه 1393 خورشیدی:

 عباس کی ‌منش معروف به مشفق کاشانی از شاعران برجسته معاصر ایرانی درگذشت.عباس کی منش (ملقب به مشفق کاشانی) در سال 1304 شمسی(1925) در شهر کاشان پا به عرصه هستی گذاشت. وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در زادگاه خود و تحصیلات دانشگاهی را تا اخذ درجه فوق لیسانس در دانشگاه تهران به پایان برد. سرود زندگی، سراب آفتاب، آذرخش – آینه خیال – گزینه ادبیات معاصر- شب همه شب – هفت بند التهاب – پنجره ای به آفتاب – در صلای غم – تضمین 12 بند محتشم کاشانی – سیرنک از جمله آثار وی است. مشفق کاشانی، شاعر معاصر، یکشنبه شب، 28 دی 1393(2015)، بعلت بیماری قلبی درگذشت.