تقویم تاریخ؛ از غزوه بنی المصطلق تا آغاز نهضت نافرمانی در هند

وقوع غزوه بنی المصطلق در صدر اسلام 

1438 سال پیش درچنین روزی، نوزدهم شعبان سال ششم هجری قمری:

غزوه بنی المصطلق (bane – l - Mostalagh) روی داد. بنی المصطلق ، قبیله ای از قبایل خزاعه بود که در زمان های بسیار دور به حوالی مکه مهاجرت کرده بود. بزرگان این قوم همواره بت پرستی را در مکه ترویج می کردند. پس از به قدرت رسیدن مسلمانان در مدینه، قبیله بنی المصطلق که بر بت پرستی خود اصرار می ورزید، آماده جنگ با لشگر مسلمانان شد. بنابراین حضرت محمد (ص) همراه با جمعی از یارانش به مقابله با آنها شتافت که در این غزوه، قبیله بنی المصطلق ، شکست سختی از مسلمانان خورد.

 

 

تولد جورج برکلی، فیلسوف معروف ایرلندی

365 سال پیش در چنین روی دوازدهم مارس سال 1658 میلادی:

"جورج برکلی" (George Berkeley) فیلسوف معروف ایرلندی متولد شد. او تحصیلات خود را در دوبلین، پایتخت ایرلند به اتمام رساند. سپس به امریکا رفت و در آنجا به تأسیس دانشگاه پنسیلوانیا کمک کرد. هم‌چنین قصیده‌ای در ستایش امریکا سرود و بدان سبب در کالیفرنیا، شهر برکلی را به افتخار وی، به‎نام او بازخواندند و بعد‌ها دانشگاهی نیز به‎نام او نامگذاری شد. برکلی پس از آن، در ایرلند به‎عنوان کشیش و اسقف برگزیده شد و به تأمل و تحقیق در فلسفه دین پرداخت. از این‎رو، شهرت او عمدتاً به‎خاطر فلسفه دینی نه اشعار او است. در نظام عقیدتی برکلی، همه چیز در همه احوال، بستگی به مشیت الهی دارد، بنابراین زنجیره ‌های منظم و توانمند طبیعت برای هدایت انسان‌‌ها در امور زندگی ضرورت دارد. برکلی، وجود درد یا آلام در جهان را برای رفاه و سعادت آدم، یک ضرورت واجب می‌‌داند. او اعلام داشت که جهان واقعیت، جز در ذهن، وجود ندارد و تمام اشیای مادی، تنها وقتی وجود پیدا می‌‌کنند که ذهن آن‌ها را تصور کند. برکلی گذشته از فلسفه، به جغرافیا، باستان‌‌شناسی و اقتصاد علاقه داشت و در هریک از این رشته‌‌ها، تبحر و استادی خویش را به ثبوت رسانیده بود. او مسافرت ‌های زیادی انجام داد و در سیر و سیاحت، به تدوین آثاری در فلسفه دست زد که «نظریه رؤیت»، «مبادی علم انسان» و «آب قطران» از آن جمله ‌اند. جورج برکلی سرانجام در تاریخ چهاردهم ژانویه سال ۱۷۵۳ میلادی در سن شصت و هشت سالگی درگذشت.

 

 

انعقاد معاهده قسطنطنیه میان فرانسه، انگلیس و امپراتوری عثمانی

169 سال پیش در چنین روزی، دوازدهم مارس سال 1854 میلادی:

معاهده تاریخی قسطنطنیه، در شهر استانبول، پایتخت عثمانی، میان فرانسه، انگلستان و امپراتوری عثمانی منعقد شد. پس از امضای این معاهده، سه کشور مذکور در مقابله با توسعه طلبی روسیه تزاری در اروپا، به موفقیت هایی دست یافتند که پیروزی بر روسیه در جنگ کریمه، از آن جمله بود.

 

 

تولد گابریله دانونزیو، نویسنده مشهور ایتالیایی

160 سال پیش در چنین روزی دوازدهم مارس سال 1863 میلادی:

“گابریله دانونْزیوْ” (Gabriele D'Annunzio) نویسنده شهیر ایتالیایی متولد شد. گابریل دانونزیو، در سیزدهم مارس 1863 م در ایتالیا به دنیا آمد. تمایل وی بیشتر به جلوه گر ساختن زیبایی است تا توصیف زندگی. زیبایی از دیدگاه دانونزیو عبارت است از زیبایی نفسانی. او را به عمق احساس یا اندیشه راهی نیست. دانونزیو در نمایش‌نامه‌نویسی، هیچ گونه توفیقی نیافته است زیرا نمایش‌نامه‌هایش عملاً فاقد تحرک و بیش از اندازه ذهنی است. دانونزیو را می‌توان در شمار نویسندگانی قرار داد که بیش از هر چیز در این فکر بودند که زندگی شخصی و خصوصی خود را به صورت شعر و اثری هنری درآورند و از خود قهرمانی شگفت‌انگیز بسازند. گابریل دانونزیو، سرانجام در بیستم سپتامبر 1938 م در هفتادوپنج سالگی در نهایت شهرت جان سپرد.

 

 

درگذشت سون یات سن، اولین رئیس جمهور چین ملی

98 سال پیش در چنین روزی دوازدهم مارس سال 1925 میلادی:

"سون یاتْ سِنْ" (Sun Yat-sen) قهرمان ملی و اولین رئیس جمهور چین ملی درگذشت. وی در سال 1866م در شهر کانتون در جنوب‌ چین به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات مقدماتی خود وارد دانشگاه شد و در سال 1892م در 26 سالگی موفق به اخذ دکترای پزشکی گردید. پس از حمله ژاپن به چین در سال 1894م و عقب نشینی نیروهای چین در جبهه های جنگ، زمینه فعالیت‌های سیاسی سون یات سن علیه نظام پادشاهی منچو در چین آغاز شد و با شکست این حرکت انقلابی، سون یاتْ‌سِن به خارج از کشور فرار کرد. وی در آنجا مبارزات خود را ادامه داد و چینی‌ های مقیم خارج را به انقلاب و مبارزه علیه حکومت پادشاهی دعوت کرد. سون یاتْ‌سن در سال 1905م به چین بازگشت و اتحادیه انقلابیون چینی را برای استقرار دموکراسی به وجود آورد. سون یات سن در سال 1907م اصول عقاید و اهداف خود را در سه اصلِ حکومت مردم شامل ملت، حقوق سیاسی برابر و تقسیم عادلانه عرضه نمود. پس از وقوع چندین شورش بزرگ از سال 1907 تا 1911م، سرانجام در جریان قیام سراسری و عمومی سال 1911م، حکومت خاندان امپراتوری منچو پس از 267 سال پادشاهی سرنگون شد و با اعلام حکومت جمهوری در چین، سون یات سن به عنوان اولین رئیس جمهور، قدرت را در دست گرفت. با این حال، ناتوانی او در اداره امور، نداشتن نیروی کارآمد کافی و بروز مشکلاتی که بیشتر ناشی از کارشکنی و عدم همکاری عوامل حکومت پیشین بود به تدریج از اعتبار سون یات سن به عنوان پدر انقلاب چین، کاست و میدان را برای مخالفان باز گذاشت. از این رو در انتخابات ریاست جمهوری سال 1913م از رقیب خود شکست خورد و به شغل ساده و محقر ریاست راه آهن چین منصوب شد. با این حال، با آشکار شدن نشانه ‌های دیکتاتوری در حکومت، سون یات سن با تأسیس حزب ناسیونالیست مردم موسوم به کومین تانْگْ موفق شد برخی از مناطق چین را به تصرف خود درآورد و در سال 1914م تشکیل یک دولت جدید انقلابی را در زادگاه خود، کانتون اعلام نمایند. سون یات سن پس از جنگ جهانی اول، حکومت خود را در سطح کشور چین گستراند تا اینکه در 12 مارس 1925م در 59 سالگی درگذشت.

 

 

آغاز نهضت نافرمانی مدنی در هند

93 سال پیش در چنین روزی، دوازدهم مارس سال 1930 میلادی:

نهضت عظیم نافرمانی در هند به دستور مهاتما گاندی، رهبر استقلال هند، آغاز شد. این جنبش بزرگ که همه میهن پرستان و آزادیخواهان هندی درآن شرکت داشتند به منظور مقابله با تصمیمات جدید دولت استعماری انگلیس در مورد افزایش مالیات نمک آغاز شد. گاندی برای مبارزه با این قانون ظالمانه، به همراه 78 هزار نفر از یارانش به تهیه نمک از آب دریا، پرداخت. به دنبال این عمل، انگلیسی ها دهها هزار هندی را بازداشت و زندانی کردند و همین اقدام، موجب اختلال در کار ادارات دولتی شد. این اقدام گاندی نمادی برای مبارزه منفی علیه انگلیس شد و سرانجام انگلیس را وادار به عقب نشینی کرد.

 

 

آغاز حکومت دیکتاتوری سوهارتو در اندونزی

57 سال پیش در چنین روزی، 12 مارس 1966 میلادی:

 حکومت دیکتاتوری ژنرال "سوهارتو" (Suharto )در اندونزی آغاز شد. ژنرال سوهارتو، سیاست‌مدار نظامی اندونزی در 20 فوریه 1921م در خانواده ‌ای مسیحی در جاکارتا پایتخت این کشور به دنیا آمد. وی در 19 سالگی به ارتش پیوست و از جوانی رهبری یک سازمان چریکی را که علیه نیروهای اشغال‌گر و استعماری هلند در اندونزی فعالیت می‌ کرد به عهده گرفت. سوهارتو در سال‌های بعد از استقلال کشورش، مدارج ترقی را طی کرد تا اینکه در سال 1962م معاونت ریاست ستاد ارتش اندونزی را کسب کرد. سوهارتو در زمان حکومت احمد سوکارنو به هرم قدرت نزدیک شد و درصدد قبضه کردن قدرت برآمد. از این رو، در روز 30 سپتامبر 1965م ارتش اندونزی به بهانه خنثی کردن توطئه کودتا از طرف حزب کمونیست دست به کودتا زد و سوهارتو با یک ضد کودتا در اول اکتبر 1965م قدرت را در دست گرفت. در طی این کودتا، صدها هزار نفر از مردم اندونزی نیز به بهانه کمونیست بودن، قتل عام شدند. پس از این ضد کودتا، نظامیان، سوکارنو، رئیس جمهوری اندونزی را در مقام خود ابقا کردند ولی سوکارنو  در مقام ریاست جمهوری دیگر اختیاری نداشت تا اینکه در 12 مارس 1967م از این مقام تشریفاتی نیز استعفا داد. از این زمان، حکومت سوهارتو آغاز شد و از سال بعد به ریاست جمهوری این کشور انتخاب گردید. در زمان زمام‌داری سوهارتو، اندونزی متکی به غرب گردید و اقلیت مسیحی بر اکثریت مسلمانان حاکم شد. وی تا سال 1998م به مدت بیش از 30 سال در این مقام، رهبری بلامنازع اندونزی را در دست داشت و دیکتاتوری وسیعی در کشور به راه انداخت. در مارس 1998م، پارلمان اندونزی برای هفتمین بار سوهارتو را برای پنج سال دیگر در پست ریاست جمهوری ابقا کرد اما در پی شورش‌های گسترده و تظاهرات اعتراض‌ آمیز مردم، در ماه مه آن سال از کار برکنار شد و یوسف حبیبی، معاون او، به ریاست جمهوری رسید.

سوهارتو در ۲7 ژانویه ۲۰۰۸ در سن ۸۶ سالگی از دنیا رفت.

 

 

استقلال موریس از انگلیس

55 سال پیش، در روز دوازدهم مارس سال 1968 میلادی:

کشور کوچک «موریس» در جنوب آفریقا، از انگلیس استقلال یافت. هلندی ها در قرن هفدهم میلادی وارد این جزیره شدند و فرانسوی ها در قرن هیجدهم موریس را تصرف کردند. در سال 1814 میلادی، انگلیس جزیره موریس را اشغال و آن را مستعمره خود کرد. درپی مبارزات مردم و توصیه سازمان ملل، انگلیس در سال 1968 میلادی، استقلال موریس را پذیرفت. کشور موریس با نظام جمهوری اداره می شود و حدود دو هزار کیلومتر مربع مساحت و بیش از یک میلیون نفر جمعیت دارد.

 

 

درگذشت آیت الله محمود انصاری قمی، از علمای مشهور

38 سال پیش، در روز بیست و یکم اسفند سال 1363 هجری شمسی:

آیت الله «محمود انصاری قمی»، از علمای مشهور تهران دار فانی را وداع گفت. وی در سال 1300 ش در شهر مقدس قم در جنوب تهران متولد شد و پس از آنکه در ده سالگی پدر را از دست داد، تحت سرپرستی برادرانش دروس مقدماتی اسلامی را فراگرفت. آنگاه آیت الله انصاری رهسپار نجف شد و از اساتید حوزه علمیه این شهر مقدس استفادۀ فراوان برد. او از چند تن از علمای ایران و عراق اجازه اجتهاد و روایت دریافت کرد. در جریان قیام سال 1342 ش مردم ایران به رهبری امام خمینی (ره) علیه رژیم دیکتاتوری پهلوی، آیت الله انصاری نقشی برجسته داشت. وی یک سال بعد برای تبلیغ و رسیدگی به امور مردم به تهران رفت و در مدت حضور خود در پایتخت ایران مورد اطمینان بسیاری از علمای برجسته، ازجمله امام خمینی بود. برخی از تألیفات این عالم برجسته عبارتند از: «تقریرات درس فقه آیت ‌اللَّه سید محسن حکیم» و «تقریرات دروس فقه، اصول و تفسیر آیت ‌اللَّه خویی».