تقویم تاریخ؛ از درگذشت شیخ مفید تا تشکیل بازار مشترک اروپا

 

درگذشت شیخ مفید، فقیه، متکلم و عالم بزرگ اسلامی

 

 

1031 سال پیش در چنین روزی، سوم رمضان سال 413 هجری قمری:

 

«محمد بن نعمان»، ملقب به «شیخ مفید»، فقیه ، متکلم و عالم بزرگ اسلامی درگذشت . وی در فقه، اصول فقه ، کلام ، حدیث و تاریخ قرآن ، سرآمد دانشمندان عصر خود بود. قبل از شیخ مفید ، علم کلام از مرحله تالیف و تصنیف کتاب ، فراتر نرفته بود ، اما او با استفاده از مبانی علم کلام و اصول فقه ، راه بحث و استدلال را گشود و این علوم را رواج داد. شیخ مفید از اندیشه ای روشن و استعدادی سرشار برخوردار بود. وی در جلسات مختلف درسی ، مسائل فقهی را برای اهل هر عقیده و مذهب با برهان های قاطع اثبات می کرد و با پیروان هر مکتبی به مباحثه و مناظره می نشست . به دلیل پرثمر بودن این مناظره ها ، دانشمندان مسلمان به او لقب " مفید " دادند ، به ویژه آنکه تعداد بسیاری از عالمان مسلمان از مکتب پرفیض این عالم گرانقدر بهره برده اند. شیخ مفید همچنین صاحب تالیفات متعددی در فقه ، اصول فقه و کلام است که بالغ بر دویست جلد می شود. کتاب های «الکلام فی دلائل القرآن»، «الارکان» و «کشف السرائر» از جمله آثار ارزشمند این فقیه بزرگ به شمار می رود.

 

درگذشت ابن خشاب، محقق و نویسنده مسلمان

 

 

877 سال پیش در چنین روزی، سوم رمضان سال 567 هجری قمری:

 

«ابن خشاب» ( EBN-E KHASHSHAB ) محقق و نویسنده مسلمان و مشهور قرن ششم هجری قمری درگذشت. وی در سال 492 هجری قمری در عراق متولد شد و از کودکی به فراگیری علوم رایج زمان پرداخت . ابن خشاب به تدریج در رشته های منطق، حدیث ، ادب ، نحو و لغت مهارت یافت و به تالیف کتب متعدد همت گماشت. شخصیت علمی ابن خشاب از اعتباری کم نظیر برخوردار است و بدین سبب او را علامه خوانده اند. او در قرائت و درک قرآن مجید ، سرآمد قاریان عصر خود بود و قرآن را با قرائت های گوناگون از حفظ داشت. ابن خشاب علاوه براینکه شاگردان بسیاری را در علوم مختلف پرورش داد ، تالیفات ارزشمندی نیز از خود برجای گذارد.

 

تولد امیرخسرو دهلوی، شاعر پارسی گوی هندی

 

 

771 سال پیش، در روز پنجم فروردین سال 631 هجری شمسی:

 

«امیر خسرو دهلوی» شاعر پرآوازه پارسی گوی هندی، در پتیالی ـ از شهرهای شمال غربی هند ـ متولد شد. وی از جوانی، استعداد خود را در زمینه شعر نشان داد. دهلوی از مریدان عارف معروف دهلی ، نظام الدین اولیاء بود و علاقه فراوانی به او داشت . امیر خسرو دهلوی علاوه بر تسلط بر ادبیات و موسیقی ایرانی و هندی ، با زبان های عربی و ترکی نیز آشنا بود . اطلاعات وسیع و مهارت او باعث شد از پرکارترین شاعران ادب فارسی به شمار آید . از امیر خسرو دهلوی آثار متعددی به یادگار مانده که هشت مثنوی و پنج دفتر شعر از آن جمله است . دهلوی در این مثنوی ها شدیداً تحت تاثیر نظامی، شاعر معروف ایرانی است. از دیگر آثار دهلوی می توان «مفتاح الفتوح» ، «مطلع الانوار»، «نه سپهر» و «آیینه اسکندری» را نام برد.

 

روز ملی یونان

 

 

202 سال پیش در چنین روزی، بیست و پنجم مارس سال 1821 میلادی:

 

استقلال طلبان یونان با صدور اعلامیه ای، استقلال کشور خود را از امپراتوری عثمانی اعلام و جنگ با این امپراتوری را آغاز کردند. به همین دلیل این روز، روز ملی یونان خوانده شده است. یونان یکی از قدیمی ترین تمدنهای جهان است و در حدود ده قرن قبل از میلاد ، واحدهای مسکونی و سیاسی تحت عنوان دولت - شهر دراین سرزمین تشکیل شد که مهمترین آنها آتن و اسپارت بود . در سال 338 پیش از میلاد ، پادشاه مقدونیه ، یونان را تصرف کرد و یک قرن بعد ، این کشورضمیمه امپراتوری روم و سپس روم شرقی (بیزانس) شد. امپراتوری عثمانی در سال 1456 میلادی بر یونان مسلط شد و نزدیک به چهار قرن بر این سرزمین حکم راند . از سال 1821 قیام یونانیها علیه عثمانی با حمایت برخی دولتهای اروپایی به ویژه روسیه ، فرانسه و انگلیس آغاز شد. سرانجام یونان در سال 1830 با حکومت پادشاهی، به استقلال دست یافت . یونان در قرن نوزدهم، درگیر نزاعهای داخلی و جنگهای خارجی بود و درسال 1973 میلادی، رسما پایان رژیم سلطنتی در یونان اعلام شد و با خاتمه درگیری های داخلی ، آرامش نسبى به این کشور بازگشت. یونان در جنوب شرقی اروپا ، از کشورهای بالکان است و 132 هزار کیلومتر مربع مساحت دارد. یونان با ترکیه، بلغارستان، آلبانی و مقدونیه همسایه است.

 

 امضای قراراداد تاسیس بازار مشترک اروپا

 

 

66 سال پیش در چنین روزی، بیست و پنجم مارس سال 1957 میلادی:

 

 قرارداد تاسیس جامعه اقتصادی اروپا یا بازار مشترک اروپا، در رم - پایتخت ایتالیا - بین نمایندگان کشورهای مختلف اروپایی به امضا رسید. هدف از تشکیل این جامعه، ایجاد اتحادیه گمرکی میان کشورهای عضو برای از بین بردن تعرفه های گمرکی بود که به دنبال آن مبادلات کالا، نیروی کار، سرمایه و خدمات نیز به صورت آزاد بین کشورهای عضو انجام می شد. جامعه اقتصادی اروپا، مقدمه ای برای تشکیل اتحادیه اروپا در سال 1992 بود.

 

قتل فیصل بن عبدالعزیز به دست برادرزاده اش

 

 

48 سال پیش، در روز بیست و پنجم مارس سال 1975 میلادی:

 

«فیصل بن عبدالعزیز» پادشاه وقت عربستان سعودی به دست برادرزاده اش «فیصل بن ساعد بن عبدالعزیز» به قتل رسید. فیصل بن ساعد به کم شدن مستمری خود معترض بود. اختلافات در خاندان آل سعود همواره وجود داشته و هر از چندی اوج می گیرد ، اما ترور ملک فیصل ، اولین قتل یک پادشاه سعودی بر اثر چنین اختلافاتی بود . قاتل ملک فیصل در 18 ژوئن همان سال (1975) در ملأ عام گردن زده شد. پس از ملک فیصل ، خالد پسر دیگر عبدالعزیز ، پادشاه عربستان شد.

 

شکست نیروهای آمریکایی در سومالی

 

 

29 سال پیش، در روز بیست و پنجم مارس سال 1994 میلادی:

 

نیروهای آمریکایی که در دسامبر سال 1992 به بهانه پایان دادن به شورش های سومالی وارد این کشور آفریقایی شده بودند، پس از شکست غیرمنتظره ناچار به ترک این کشور شدند. گروههای مخالف سومالی در سال 1991 محمد زیادباره دیکتاتور وابسته این کشور را سرنگون کردند. اما آنها در مورد تشکیل یک دولت ائتلافی به توافق نرسیدند و این بن بست سیاسی منجر به آغاز جنگ داخلی شد. دراین میان، نیروهای آمریکایی در قالب نیروهای پاسدار صلح سازمان ملل و برای حفظ منافع خود در کشور سومالی که موقعیتی مهم در منطقه شاخ آفریقا دارد، به این کشور اعزام شدند اما با مقاومت نیروهای سومالی مواجه شدند. در این مبارزه، آمریکایی ها حدود 100 کشته دادند. گرچه آنها صدها سومالیایی را کشتند اما در نهایت، مردم سومالی موفق شدند سربازان آمریکایی را در چنین روزی، از خاک خود بیرون برانند.

 

درگذشت پرویندخت یزدانیان، بازیگر مشهور ایرانی

 

 

11 سال پیش در چنین روزی، 5 فروردین 1391 شمسی:

 

 پروین دخت یزدانیان، بازیگر معروف سینما و تلویزیون ایران درگذشت. پروین‌دخت یزدانیان در سال۱۳۰۲، در نجف آباد اصفهان متولد شدد. ایشان مادر کیومرث پوراحمد کارگردان مطرح سینمای ایران بود. خانم یزدانیان از سال ۱۳۷۰، با ایفای نقش بی‌بی در سریال تلویزیونی قصه‌های مجید به کارگردانی کیومرث پوراحمد پا به عرصه بازیگری نهاد. سپس در سال ۱۳۷۱ با بازی در فیلم‌های "صبح روز بعد" و "شرم" وارد سینما شد. یزدانیان برای بازی در فیلم صبح روز بعد، برنده دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش دوم زن از یازدهمین جشنواره فیلم فجر شد. از دیگر کارهای وی می‌توان به نان و شعر (۱۳۷۲)، مهریه بی بی (۱۳۷۳)، خواهران غریب (۱۳۷۴)، شب یلدا (۱۳۷۹) و سریال سرنخ اشاره کرد.

 

درگذشت باستانی پاریزی، مورخ و ادیب ایرانی

 

 

9 سال پیش، در روز پنجم فروردین سال 1393 هجری شمسی:

 

 دکتر «محمد ابراهیم باستانی پاریزی»، مورخ و ادیب ایرانی درگذشت. وی در سال 1304 ه.ش در پاریز در نزدیکی سیرجان (در جنوب ایران) متولد شد. باستانی پاریزی پس طی تحصیلات مقدماتی، به تهران آمد و در رشته تاریخ در دانشگاه تهران تحصیل کرد و در سال 1330 ه.ش فارغ التحصیل شد. پس از چند سال تدریس، وی باز هم تحصیلات خود را ادامه داد تا موفق به دریافت مدرک دکترا در رشته تاریخ شد. از آن به بعد، این پژوهشگر برجسته ایرانی در دانشگاه تهران به تدریس پرداخت. استاد باستانی پاریزی از نوجوانی علاقه خود را به نویسندگی و شعر نشان داد و مقالات فراوانی را برای مطبوعات ایران نوشت یا از عربی و فرانسه، به فارسی ترجمه کرد. از وی کتابهای متعددی برجای مانده که از میان آنها می توان به «ذوالقرنین یا کوروش کبیر»، «خاتون هفت قلعه»، «تاریخ کرمان» و «تلاش آزادی» نام برد که برنده جایزه یونسکو شد.