تقویم تاریخ؛ از اختراع تلویزیون تا استقلال سوریه

 درگذشت جمال الدین، از علمای بزرگ ایرانی

319 سال پیش در چنین روزی، بیست و ششم رمضان سال 1125 هجری قمری:

«محمد خوانساری» ملقب به جمال الدین از علمای بزرگ ایرانی قرون یازدهم و دوازدهم هجری قمری، درگذشت. وی در خانواده ای مذهبی و دوستدار علم متولد شد و در اصفهان ـ از شهرهای مرکزی ایران ـ به تحصیل پرداخت و در کلام، منطق، فلسفه، فقه، اصول فقه و تفسیر، تبحر یافت. جمال الدین خوانساری شرحی بر شفا و اشارات ابن سینا، دانشمند معروف ایرانی، نگاشته و بر کتب شرح لمعه، تهذیب و مختصرالاصول حاشیه نوشته است.

 

 

آغاز استفاده از گازهای شیمیایی در جنگ

108 سال پیش در روز هفدهم آوریل سال 1915 میلادی:

برای اولین بار در جهان از گاز خفه کننده در جریان جنگ جهانی اول استفاده شد. آلمان در جنگ با انگلستان و فرانسه در ناحیه ایپر فرانسه، با استفاده از این گاز تعداد زیادی از سربازان متفقین را کشت. در این جنگ که به جنگ گاز معروف شد، آلمانی ‏ها پیروزی نسبی به دست آوردند. پس از پایان جنگ جهانی اول، تلاش‏ هایی برای ممنوعیت استفاده از گازهای شیمیایی در جنگ آغاز شد که منجر به تدوین و امضای چند معاهده بین‏ المللی مبنی بر منع تولید، تکثیر و استفاده از سلاح‏ های شیمیایی در جنگ شد. با وجود این، برخی کشورها همچنان به استفاده از انواع پیشرفته ‏تر این گازهای خطرناک پرداختند که استفاده از مواد شیمیایی در جنگ ویتنام توسط امریکا و استفاده رژیم عراق از انواع سلاح ‏های شیمیایی در جنگ این رژیم علیه ایران از آن جمله است.

 

 

اختراع تلویزیون 

97 سال پیش، در چنین روزی هفدهم آوریل سال 1926میلادی:

«جان بیرد»(John Logie Baird) مخترع اسکاتلندی تلویزیون را اختراع کرد: جعبه ای که امروز به عنوان بخشی لاینفک از هر خانه ای شده است در زمان خود یکی از بزرگترین اختراعات زمان خود بود. از نخستین پیشگامان موفق در ساخت تلویزیون «جیووانی کازلی»(Giovanni Caselli) دانشمند ایتالیایی است که در سال 1862 میلادی موفق به ساخت دستگاهی شد که با استفاده از سیستم دستگاه تلگراف قادر به مخابره نقوش و تصاویر ساده بود. اولین تصویر تلویزیونی در 17 آوریل 1926 میلادی برای انجمن سلطنتی انگلستان به نمایش گذاشته شد. پس از تکمیل این دستگاه، سرانجام اولین برنامه‏ های تلویزیونی در سال 1936م در ایستگاه‏های فرستنده تلویزیونی تهیه و ارسال گردید. در طی سال ‏های بعد تحولاتی در تلویزیون پیدا شد که دستیابی به تکنیک تلویزیون رنگی، استفاده از ماهواره برای پخش جهانی، کاربردهای علمی و آموزشی و ... از آن جمله است.

 

 

استقلال سوریه 

77 سال پیش، در روز هفدهم آوریل سال 1946 میلادی:

کشور سوریه از اشغال سربازان خارجی آزاد و مستقل شد. سوریه که در گذشته به همراه برخی سرزمین های اطراف آن، شام خوانده می شد، قبل از ظهور اسلام تحت تصرف ایران، یونان، مصر و روم بود. این سرزمین مقر حکومت امویان بود و پس از چندی تحت تصرف مصر و سپس امپراتوری عثمانی درآمد. پس از جنگ جهانی اول و فروپاشی امپراتوری عثمانی، سوریه که برای چند قرن درتصرف عثمانی ها بود، تحت قیمومیت فرانسه درآمد. در ژوئن 1941 و درجریان جنگ جهانی دوم، نیروهای انگلیس و فرانسه، سوریه را اشغال کردند. فرمانده نیروهای فرانسه، در سپتامبر همان سال مجبور شد استقلال سوریه را اعلام کند، اما استقلال سوریه هنگامی کامل شد که در سال 1946، نیروهای انگلیسی و فرانسوی از این کشور خارج شدند. سوریه، در غرب آسیا و در سواحل دریای مدیترانه قرار دارد و با کشورهای لبنان، اردن، عراق، ترکیه و فلسطین اشغالی همسایه است و حدود 185 هزار کیلومتر مربع مساحت دارد.

 

 

تشکیل حکومت خمرهای سرخ، در جهان

48 سال در چنین روزی در هفدهم آوریل سال 1975 میلادی:

کمونیست های کامبوج موسوم به خمرهای سرخ مخوفترین حکومت را در جهان تشکیل دادند: کشور کامبوج در شرق آسیا تا سال 1970 دارای رژیم سلطنتی بود. در این سال، رژیم سلطنتی با یک کودتای نظامی به دست یک ژنرال دست نشانده آمریکا سرنگون شد. در اوایل سال 1975م کمونیست ‏‌های کامبوج معروف به خِمِرهای سرخ به رهبری پول پوت دست به یک شورش مسلحانه زدند و با تصرف پایتخت کامبوج، حکومت ژنرال های مورد حمایت آمریکا را ساقط کردند. خمرهای سرخ از سوی چین کمونیست حمایت می شدند. خمرهای سرخ در جریان تصرف شهرهای کامبوج، مرتکب فجایع بی‏‌شماری شدند و تنها در جریان تصرف پایتخت، صدها هزار نفر را قتل عام کرده و بیش از یک میلیون نفر از جمعیت شهر را از خانه و کاشانه خود بیرون راندند. تعداد کسانی که در مدت سه سال حکومت خِمِرهای سرخ در کامبوج کشته شدند در حدود دو میلیون نفر یعنی یک چهارم جمعیت هشت میلیونی کامبوج تخمین زده شده است. در نتیجه مداخله ارتش ویتنام حکومت خمرهای سرخ در روز هفتم ژانویه 1979 سرنگون شد.

 

 

درگذشت تورگوت اوزال، رئیس جمهور پیشین ترکیه

30 سال پیش در چنین روزی، 17 آوریل 1993 میلادی:

 "تُورگوتْ اوزال" (Turgut Özal)رئیس جمهور پیشین ترکیه درگذشت. تورگوت اوزال در سال 1927م متولد شد و در رشته مهندسی برق فارغ التحصیل گشت. وی تحصیلاتش را در امریکا ادامه داد و پس از بازگشت، مدیر کل منابع نیروی برق ترکیه شد. اوزال طی سال‏های بعد مدارج ترقی را طی نمود تا این‏که در سال 1979م به سمت معاون نخست وزیر و کفیل سازمان برنامه ریزی ترکیه منصوب گردید. وی در سال 1982 حزب مام میهن را تأسیس کرد و در نوامبر 1983 نخست ‏وزیری ترکیه را برعهده گرفت. او توانست در طول 6 سال نخست‏ وزیری خود، اقتصاد ترکیه را سر و سامان دهد و آن را به اقتصاد جهانی متصل سازد. وی حکومت نظامی را که در اکثر نقاط کشور ترکیه حاکم بود، برچید و تا حد قابل ملاحظه ‏ای، ثبات و امنیت را به کشور بازگرداند. اوزال در سال 1989م به ریاست جمهوری ترکیه انتخاب شد. انتصاب اوزال به ریاست جمهوری ترکیه، به منزله پایان سی سال سلطه نظامیان بر این کشور محسوب می ‏شود. تورگوت اوزال که روابط حسنه ‏ای با جمهوری اسلامی ایران داشت، سرانجام در 17 آوریل 1993م بر اثر سکته قلبی در 66 سالگی درگذشت.

 

 

درگذشت محمد امین مکری، شاعر و نویسنده کرد ایرانی

27 سال پیش در چنین روزی، 28 فروردین 1365 شمسی: 

"محمد امین مُکری" شاعر و نویسنده کُرد ایرانی فوت کرد. محمد امین شیخ الاسلامی مکری، در سال 1300 ش در یکی از روستاهای غرب ایران به دنیا آمد. در دوران تحصیل خود با استاد عبدالرحمن شَرَفْکَندی، دانشمند و شاعر کُرد آشنا شد و دوستی این دو تا پایان عمر ادامه یافت. شیخ‏الاسلامی مکری در 21 سالگی به عضویت شورای نویسندگان روزنامه نیشمتان درآمد. این روزنامه به طور مخفیانه علیه رژیم شاه فعالیت می‏کرد و انحرافات و خیانت‏های آن را افشا می ‏نمود. از آثار این شاعر و نویسنده کُرد می‏توان به نامه جدایی در قالب شعر و همه وادی خالی به نثر اشاره کرد. محمد امین مکری سرانجام در 28 فروردین 1365، در 65 سالگی درگذشت.

 

 

درگذشت علامه سید حیدر جوادی، عالم مسلمان هندی

23 سال پیش در چنین روزی برابر با یست و هشتم فروردین سال 1379 هجری شمسی:

علامه "سید حیدر جوادی" عالم و اصلاح‏گر مسلمان هندی درگذشت. وی، در سال 1317 ش (1357 ق) در روستایی از توابع اللَّه آباد هند به دنیا آمد و پس از طی سطوح عالیه تحصیلی، در درس خارج فقه و اصول حضرات آیات: سید محسن حکیم، سید ابوالقاسم خویی و شهید سید محمدباقر صدر شرکت جست و پس از اقامت ده ساله و اخذ اجازات متعدد روایی و حسبیه از مراجع نجف، برای انجام خدمات دینی به زادگاهش بازگشت. علامه حیدر جوادی در اللَّه آباد هند به مقابله جدی با تفکر مادی‏گرایی و بدعت وهابیت و تألیف و تدریس و سخنرانی پرداخت و با همکاری یکی از عالمان منطقه، به تأسیس سازمان دینی "تنظیم المکاتب" که سازمانی بزرگ و فعال در امور دینی است، دست زد. علامه حیدر جوادی علاوه بر آن، ده‏‌ها مسجد، مدرسه، حسینیه، کتابخانه و درمانگاه را در سراسر هندوستان پایه‏‌گذاری کرد و در سال 1376 ش، با حکم حضرت آیت‏‌اللَّه خامنه‏‌ای به وکالت ایشان در هند منصوب گردید. او همچنین علاوه بر تألیف و تصنیف کتب مفید، موفق شد شبکه جهانی اسلامی را در تلویزیون بمبئی تأسیس نماید و صدای اسلام را به اقصی نقاط هند برساند. از ایشان علاوه بر یکصد تألیف و پنجاه ترجمه، حدود پانزده هزار نوار صوتی و تصویری و هزاران مقاله بر جای مانده است. وی به زبان‏‌های عربی، فارسی، اردو و انگلیسی نیز مسلط بود. آن مرد بزرگ سرانجام در 28 فروردین 1379 ش برابر با عاشورای 1421 ق در 62 سالگی دارفانی را وداع گفت و در اللَّه آباد به خاک سپرده شد.

 

 

ترور عبدالعزیز رنتیسی، رهبر جنبش حماس

19 سال پیش در چنین روزی، 17 آوریل 2004 میلادی:

"عبدالعزیز رِنتیسی" (Abdel Aziz al-Rantisi)رهبر وقت جنبش حماس توسط رژیم صهیونیستی ترور شد. عبدالعزیز علی عبدالحفیظ الرِّنتیسی، در 23 اکتبر 1947م، در منطقه یافا در فلسطین به دنیا آمد. رنتیسی پس از تحصیلات ابتدای و دبیرستان، برای تحصیل در رشته پزشکی راهی شهر اسکندریه مصر شد و در 1976م با رتبه بالا از این دانشگاه فارغ‏ التحصیل گردید. رنتیسی از آن زمان به فلسطین بازگشت و در کنار مسئولیت‏های سیاسی و اجتماعی، به تدریس، معالجه و درمان بیماران و مجروحان فلسطینی پرداخت. وی در سال‏های 1982 تا 1992م بارها به زندان رژیم صهیونیستی افتاد و آخرین بار در سال 1997م از زندان رهایى یافت. عبدالعزیز رنتیسی و شیخ احمد یاسین، دیگر مبارز فلسطینی، از پایه‏ گذاران جنبش مقاومت اسلامی فلسطین، حماس، در سال 1987م بودند. وی در سال 1992م به همراه چهارصد تن از مجاهدان فعال و مسؤولان حماس و جهاد اسلامی به لبنان تبعید شد و در مقام سخنگوی رسمی تبعید شدگان فعالیت کرد. پس از چندی، رژیم صهیونیستی تحت فشار افکار عمومی، به وی و دیگر مبارزان فلسطینی اجازه ورود به فلسطین را داد، اما وی به محض ورود به فلسطین بازداشت شد و تا سال 1997م در زندان به سر بُرد. رنتیسی در سال‏های پس از آن، فعالیت‏های سیاسی خود را افزایش داد. وی در سال‏های پایانی عمر، به عنوان یکی از رهبران مؤثر مبارزان فلسطینی و مرد شماره دو جنبش حماس فعالیت کرد. از این رو، مزدوران رژیم صهیونیستی درصدد از میان برداشتن او بودند اما ترور رنتیسی در بهار 2003م ناکام ماند. آشنایى با زبان انگلیسی و شخصیت مؤثر وی در محافل سیاسی داخل فلسطین، ذهن باز و روشن، حافظه قوی و برخورد قاطع با اقدامات اسرائیل، از جمله ویژگی‏های بارز شهید عبدالعزیز رنتیسی بود. عبدالعزیز رنتیسی پس از شهادت شیخ احمد یاسین، رهبر معنوی حماس، به رهبری این جنبش در نوار غزه برگزیده شد، اما 26 روز بعد در حمله بالگردهای رژیم صهیونیستی در 17 آوریل 2004م در 57 سالگی به شهادت رسید. در این ترور، فرزند و دو همراه رنتیسی نیز به شهادت رسیدند و بار دیگر قساوت و سبوعیت رژیم صهیونیستی را به اثبات رساند.