تقویم تاریخ؛ از روز جهانی کارگر تا قتل ناصرالدین شاه

 درگذشت ابن مقله، ابداع کننده خطوط اسلامی 

1116 سال پیش بنا بر اقوال تاریخی در چنین روزی، دهم شوال سال 328 هجری قمری:

«ابوعلی محمد بن عبدا... بغدادی» معروف به «ابن مقله» ( Ebn-e Moqleh )، نویسنده، خوشنویس و ابداع کننده خطوط مختلف، درگذشت. وی در شهر بغداد متولد شد و نزد دانشمندان مشهور آن زمان به کسب دانش و معارف دینی پرداخت. ابن مقله در جوانی به سمت وزارت در دستگاه حاکمان عباسی رسید، اما پس از چندی به دلیل مخالفت های شدید با مظالم و انحرافات حاکمان عباسی، مورد خشم آنان قرار گرفت و زندانی شد. سرانجام به دستور حاکم وقت، زبان و دست راست ابن مقله را بریدند و سپس او را کشتند. بیشترین شهرت ابن مقله در هنر خوشنویسی است. وی حروف را به شکل هندسی زیبایی می نوشت و بسیاری از شرح حال نویسان، او را نخستین طراح رسم الخط و شیوه جدید خط عربی دانسته اند. از آثار ابن مقله می توان به کتب «رساله فی علم الخط و القلم» و «رساله فی میزان الخط» اشاره کرد.

 

 

روز جهانی کارگر

134 سال پیش در چنین روزی، اول می سال 1889 میلادی

بر اساس تصمیم کنگره جهانی کار، این روز به عنوان «روز جهانی کارگر» نامگذاری شد. در روز اول ماه می 1886 میلادی در شهر شیکاگوی آمریکا بیش از چهل هزار کارگر ، تظاهراتی را برای احقاق حقوق خود برپا کردند. طی این تظاهرات ، کارگران خواست های خود مبنی بر افزایش حقوق و امکانات رفاهی و برقراری قانون عادلانه کار ، اعلام کردند . این تظاهرات ، اما ، توسط پلیس آمریکا به شدت سرکوب شد و تعداد زیادی از کارگران ، کشته یا مجروح شدند. چندی پس از این واقعه، خواست های اولیه کارگران در کنگره جهانی کار ، شکل قانونی به خود گرفت و از آن پس، روز جهانی کارگر در کشورهای مختلف جهان، گرامی داشته می شود . در جمهوری اسلامی ایران نیز هر سال در این روز مراسمی به پاس قدردانی از قشر پرتلاش و زحمتکش کارگر برگزار می شود . شایان ذکر است بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ، مسئولین کشور با در نظر گرفتن قدر و منزلت کار و کارگر در آئین اسلام، همواره توجه خاصی به این قشر از جامعه داشته اند.

 

 

قتل ناصرالدین شاه، مشهورترین شاه قاجاری

127 سال پیش درچنین روزی، یازدهم اردیبهشت سال 1275 هجری شمسی

با قتل «ناصر الدین شاه»، چهارمین شاه از سلسله قاجار، یک دوره تاریک پنجاه ساله ازتاریخ ایران به پایان رسید و زمینه برای وقوع انقلاب مشروطیت ، هموار شد. ناصرالدین شاه قاجار توسط میرزا «رضا کرمانی»، مبارز آزادیخواه، هدف گلوله قرار گرفت و کشته شد. رضا کرمانی از پیروان سید جمال الدین اسدآبادی بود و با هدف رفع ظلم و ستم از جامعه ایران، ناصرالدین شاه را از میان برداشت. دوره طولانی سلطنت ناصر الدین شاه از برهه های مهم تاریخ ایران در عهد قاجاریه محسوب می شود . در این دوره ، حوادث تلخی رخ داد که هر کدام از اهمیت خاصی برخوردار است. ازجمله آنها قتل امیر کبیر صدر اعظم کاردان و لایق ناصرالدین شاه، جدایی قطعی هرات، سرخس، نواحی اطراف رود جیحون و بخشی از سیستان و بلوچستان از ایران، اعطای امتیازات مختلف به دولت انگلیس و روسیه و افزایش نفوذ آنان در تمام امور کشور، اعطای امتیاز تنباکو به یک شرکت انگلیسی، که البته این امتیاز با قیام مردم به رهبری میرزای شیرازی لغو شد. به طور کلی می توان گفت در دوره سلطنت ناصرالدین شاه ، نفوذ و مداخله بیگانگان در امور ایران ، به شدت افزایش یافت.

 

 

آغاز نبرد کراکووی میان روسیه و آلمان 

108 سال پیش، در روز اول می سال 1915 میلادی:

در جریان جنگ جهانی اول، نبرد کراکووی میان نیروهای روسیه و آلمان در منطقه ای به همین نام (Krackow) در کشور لهستان، آغاز شد. ارتش آلمان که در سال اول جنگ جهانی اول (1914) شکست هایی بر نظامیان روسیه وارد کرده بود ، در این نبرد به پیروزی رسید و پس از چندی ، لهستان را نیز اشغال کرد . ناکامی های ارتش روسیه تزاری در جنگ جهانی اول و همچنین اوضاع نابسامان داخلی این کشور، از جمله مهمترین دلایل انقلاب کمونیستی روسیه در سال 1917 و کناره گیری این کشور از جنگ جهانی اول بود.

 

 

درگذشت آرام خاچاتوریان، آهتگساز ارمنی 

45 سال پیش، در روز اول ماه می سال 1978 میلادی:

 «آرام خاچاتوریان» (Aram Khachaturian )، آهنگساز ارمنی اهل شوروی در گذشت. وی در سال 1903 در نزدیکی تفلیس پایتخت ارمنستان متولد و در 19 سالگی عازم مسکو شد و به تحصیل در رشته موسیقی پرداخت . خاچاتوریان ، موسیقی را نزد اساتید بزرگی آموخت ، به یکی از آهنگسازان برجسته شوروی تبدیل شد و شهرتی جهانی یافت. موسیقی او تحت تأثیر موسیقی سنتی ارمنی بود و در عین حال از توجه به موسیقی دیگر ملل نیز غافل نبود. این آهنگساز معروف علاوه بر رهبری ارکستر ، مدت ها مسئولیت اتحادیه آهنگ سازان شوروی را برعهده داشت. وی آهنگ هایی برای نمایشنامه ها و فیلم های سینمایی نیز ساخته و مهمترین اثرش ، «رقص شمشیر» است .

 

 

درگذشت کیومرث صابری فومنی، نویسنده و طنزپرداز معاصر

19 سال پیش، در روز یازدهم اردیبهشت سال 1383 هجری شمسی:

«کیومرت صابری فومنی» نویسنده و طنزپرداز معاصر ایرانی درگذشت. وی در سال 1320 هجری شمسی در صومعه سرا در شمال ایران متولد شد. کیومرث صابری به دلیل علاقه به ادبیات و استعدادش در سرودن اشعار طنز ، در رشته ادبیات به تحصیل پرداخت و تا مقطع فوق لیسانس، پیش رفت. مخالفت او با رژیم دیکتاتوری پهلوی باعث شد تا اشعار طنز وی ، رنگ سیاسی بگیرد. این طنزپرداز ایرانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، با وجود آنکه مسئولیت هایی برعهده داشت ، با نام مستعار «گل آقا» به نوشتن مطالب انتقادی در زمینه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ادامه داد. از آثار کیومرث صابری می توان به «برداشتی از نامه حضرت علی (ع) به مالک اشتر»، «تحلیل داستان ضحاک و کاوه آهنگر» و دوره چهار جلدی « گزیده دو کلمه حرف حساب » اشاره کرد.