تقویم تاریخ؛ از روز بزرگداشت شیخ صدوق تا روز جهانی ماما

روز بزرگداشت شیخ صدوق، دانشمند مشهور شیعه

پانزدهم اردیبهشت در سالنمای ایرانی روز بزرگداشت "شیخ صدوق" دانشمند شهیر شیعه است. ابوجعفر محمد بن علی بن بابْوِیه معروف به شیخ صدوق در حدود سال 306قمری در خاندان اهل علم و فقاهت در شهر مقدس قم به دنیا آمد. محمد در سنین کودکی فراگیری دانش دینی را آغاز کرد و در محضر پدر و دیگر استادان رشد یافت. وی پس از آنکه به مرتبه بالایی در علم رسید، برای درک محضر اساتید بزرگ و حدیث شناسان آن دوران، سفرهای علمی خود را آغاز کرد و از بیش از 200 تن از دانشمندان بزرگ عصر بهره برد. پس از سفر به بغداد، شهرت علمی او آن‌چنان دانشمندان آن دیار را تحت تاثیر قرار داده بود که تمام آنها را مجذوب خود کرد و از شعاع وجودی خود بهره‌‌مند ساخت. در حلقه درسی این فقیه بزرگ، عالمان نامداری پرورش یافتند که شیخ مفید، حسن بن محمد قمی، علم الهدی سید مرتضی، هارون بن موسی تَلَّعُکْبَری و حسین بن عبیداللَّه غضائری از آن جمله‌‌اند. همچنین کتاب عظیم "من لایحضر الفقیه" در 4 جلد به عنوان یکی از ارکان کتب اربعه شیعه، شامل شش هزار حدیث و بر اساس موضوعات مختلف فقهی و نیز کتاب مدینه العلم در 10 جلد که مفقود شده، امالی، خِصال، عیون اخبار الرّضا(ع) و عِلَلُ الشرایع از جمله سیصد کتاب ارزشمند این عالم کم ‌نظیر شیعه می‌‌باشند. شیخ صدوق در اواخر عمر به درخواست شیعیان شهر ری، ساکن آن شهر شد تا اینکه در سال 381قمری در 75 سالگی درگذشت و در مکانی که به نام او مشهور است به خاک سپرده شد.

 

 

قطب الدین راوندی، فقیه و مفسر بزرگ اسلامی 

870 سال پیش درچنین روزی، چهاردهم شوال سال 573 هجری قمری:

«قطب الدین راوندی»، فقیه، محدث ، متکلم و مفسر بزرگ اسلامی قرن ششم هجری قمری ، چشم از جهان فرو بست. وی سالهای طولانی از محضر علمای بزرگ عصر خود بهره جست و در علم  فقه و حدیث و تفسیر قرآن ، مهارت کافی یافت. از این فقیه گرانقدر مسلمان ، نزدیک به هشتاد جلد تالیفات برجای مانده است که از جمله آنها می توان به کتب «تفسیر قرآن»، «رسالة الفقها»، «تهافت الفلاسفه» و «الخرائج و الجرائح» اشاره کرد.

 

 

تولد کارل مارکس، بنیانگذار مکتب مارکسیسم

205 سال پیش، در روز پنجم می سال 1818 میلادی:

«کارل مارکس» (Karl Marx)، فیلسوف آلمانی و بنیانگذار مکتب مارکسیسم متولد شد. وی ابتدا در رشته حقوق و سپس در زمینه تاریخ و فلسفه به تحصیل پرداخت. مارکس مدتی سردبیر یک نشریه بود و درسال 1848 م. با همکاری «فردریش اِنگِلس» فیلسوف هموطن خود، عقایدش را در کتاب «مانیفست کمونیست» ارائه کرد. دو سال بعد، مارکس به علت فعالیت سیاسی از آلمان تبعید شد و تا پایان عمر در انگلیس اقامت گزید. کتاب مهم دیگر مارکس «سرمایه» (کاپیتال) نام دارد که یک جلد آن در زمان حیات وی و دو جلد دیگر توسط انگلس پس از مرگ مارکس به چاپ رسید. اساس فلسفه مارکسیسم را ماتریالیسم تشکیل می دهد. مارکس معتقد بود که تکامل بشر از نظر تاریخی، نتیجه تکامل ابزار تولید و مالکیت آن بوده است. وی پیش بینی می کرد با سقوط سرمایه داری توسط پرولتاریا یا طبقه کارگر، دیکتاتوری پرولتاریا به وجود خواهد آمد و پس از آن این رژیم نیز به نفع یک جامعه بدون طبقه و دولت، کنار خواهد رفت. مارکس در سال 1883 درگذشت، اما افکارش در قالبهای گوناگون بیش از یک قرن در جهان مطرح بود تا آنکه در اوایل دهه 1990 میلادی، با فروپاشی بزرگترین کشور کمونیستی جهان یعنی شوروی، نادرستی افکار و پیش بینی های مارکس روشن شد. همچنین روند تحولات در جهان، بطلان برداشت های وی از تاریخ، اجتماع و انسان را به اثبات رساند.

 

 

درگذشت ناپلئون بناپارت، امپراتور فرانسه

202 سال پیش در چنین روزی، پنجم می سال 1821 میلادی:

«ناپلئون بناپارت» ( Napoleon Bonaparte )، امپراتور قدرتمند فرانسه در تبعیدگاهش درگذشت. وی در سال 1769 میلادی متولد شد و پس از انقلاب فرانسه درسال 1789 میلادی، قدرت زیادی به دست آورد و در جنگ با اکثر کشورهای اروپایی، فرانسه را به پیروزی رساند. ناپلئون در سال 1804 میلادی به عنوان امپراتور فرانسه تاجگذاری کرد. این امپراتور قدرت طلب در اندیشه کشورگشایی و توسعه متصرفات خود در نقاط مختلف جهان بود، از اینرو در دوران حکومتش جنگ های متعددی با سایر کشورها کرد و سرزمین های زیادی از اروپا را به تصرف درآورد. اما از سال 1812 میلادی، به دنبال لشگرکشی نافرجام به روسیه، قدرت ناپلئون رو به ضعف نهاد و پس از شکست در برابر ارتش مشترک انگلیس، روسیه و اتریش در سال 1814 اجباراً از حکومت کناره گیری کرد. دول پیروز اجازه دادند با حفظ عنوان امپراتور، حاکم جزیره اِلب باشد. اما ناپلئون در سال 1815 از این جزیره گریخت و به فرانسه رفت و مدت صد روز دیگر حکومت کرد. این دوران که به حکومت صد روزه معروف شد، با نبرد واترلو به پایان رسید و ناپلئون بناپارت در این جنگ به اسارت انگلیسی ها درآمد و به جزیره سنت هلن تبعید شد و شش سال بعد در همین جزیره درگذشت.

 

 

صدور نخستین بیانیه سیاسی امام خمینی

79 سال پیش در چنین روزی، برابر با پانزدهم اردیبهشت 1323 هجری شمسی:

امام خمینی(ره)، رهبر فقید جمهوری اسلامی ایران، در سن چهل و دو سالگى نخستین بیانیه سیاسی خود برای دعوت مردم به قیام برای خدا صادر فرمودند. در این بیانیه، حضرت امام ضمن بررسى و تحلیل اوضاع گذشته، حال و آینده مردم، قیام براى خدا را تنها راه اصلاح جهان عنوان کرده و آن را، فلسفه بعثت همه انبیاى الهى دانستند. ایشان در ادامه، دلایل بدبختى مسلمانان و ملت ایران را تشریح مى کنند و در قسمت دیگرى، مسؤولیت سنگین علما و روحانیان را برشمرده و عواقب زیان بار غفلت سیاسى آنها را متذکر مى شوند. در ادامه، ایشان در این بیانیه، صریحا علماى اسلام و جامعه اسلامى را به قیام عمومى فراخواندند و نسبت به سکوت در برابر توطئه هاى ضد اسلام هشدار دادند. مقصود امام از انتشار این بیانیه، به صدا در آوردن زنگ خطر و بیدار باشى براى طلاب جوان بود. این اقدام، شخصیت و موضع سیاسى ایشان را بیش از پیش آشکار کرد و به تدریج زمینه حضور عده اى از یاران همفکر را در جمع شاگردنشان ایشان فراهم آورد. این اشخاص کسانى بودند که هسته اصلى اقدامات انقلابى سال هاى بعد را تحت رهبرى ایشان، تشکیل دادند.

 

 

درگذشت بابی ساندز، مبارز ایرلندی در زندان انگلیس

42 سال پیش در چنین روزی، پنجم می سال 1981 میلادی:

«بابی ساندز» ( Bobby Sands)، مبارز معروف ایرلندی پس از هفته ها مقاومت در زندان انگلیس و 66 روز اعتصاب غذا، جان خود را در راه استقلال ایرلند شمالی از دست داد. مبارز ایرلندی و عضو ارتش آزادی خواه ایرلند در سال ۱۹۵۴ میلادی در شهر بلفاست مرکز ایرلند شمالی به دنیا آمد. وی عمر خود را صرف خروج ارتش بریتانیا از شمال ایرلند و استقلال این کشور کرد و نهایتاً در همین راه جان خود را از دست داد. با مرگ بابی ساندز و چند تن دیگر از مبارزان ایرلندی که اعتصاب غذا کرده بودند، موج اعتراضات علیه دولت استعمارگر انگلیس در داخل و خارج از این کشور، برانگیخته شد. همچنین مرگ این مبارزان، بحران را در ایرلند شمالی افزایش داد. سرانجام با وساطت برخی محافل، اعتصاب غذای سایر زندانیان ایرلندی پایان یافت. با این حال، بابی ساندز به عنوان قهرمان مقاومت مردم ایرلند علیه اشغالگران انگلیسی درآمد.

 

 

درگذشت محمد علی مردانی، شاعر توانای ایرانی

24 سال پیش در چنین روزی، برابر با 15 اردیبهشت 1378 هجری شمسی:

شاعر توانا و ادیب معاصر ایرانی؛ استاد "محمدعلی مردانی" درگذشت. استاد محمد علی مردانی، در سال 1301 شمسی در یکی از روستاهای توابع شهرستان خمین در استان مرکزی ایران به دنیا آمد. وی از کودکی به شعر علاقه‌‌مند شد. در ده سالگی به مرثیه و مدیحه‌‌سرایی پرداخت و در تکایا و مجالس سوگواری اباعبداللَّه الحسین(ع) مرثیه‌‌سرایی می‌‌کرد. استاد مردانی در زمان رژیم پهلوی، در شهر خمین، به تشکیل مجمع مداحان همت گماشت ولی مورد غضب رژیم ستم شاهی قرار گرفت و خانه‌‌اش توسط مزدوران محلی به آتش کشیده شد. وی در سال 1331 شمسی ساکن تهران شد و از آن پس انجمن نغمه‌‌سرایان مذهبی شرق تهران را تاسیس کرد. مردانی پس از پیروزی انقلاب، فعالیت خود را شدت بخشید و به عضویت شورای شعر وزارت ارشاد اسلامی و واحد ادبیات حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی درآمد. وی همچنین در طول جنگ تحمیلی، در جبهه‌‌ها حضور داشت و در این راه دچار عوارض جسمی گردید. مردانی شاعری اخلاص پیشه و عارفی وارسته بود و نسبت به چهارده معصوم(علیهم السلام) اخلاص کامل داشت. استاد مردانی در طول عمر خود توفیق تالیف و گردآوری حدود هفتاد مجموعه شعر را یافت که اغلب آنها به چاپ رسیده که مجموعه آفتاب، ادبیات عاشورا، همراه با کاروان، حریم عشق، راهیان عاشورا، فروغ ایمان و نوای رزمندگان از آن جمله است. استاد مردانی سرانجام پس از تحمل سال‌‌ها رنج بیماری در نیمه اردیبهشت 1378 شمسی برابر با 18 محرم 1420 قمری در77 سالگی بدرود حیات گفت و در قطعه فرهیختگان بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.

 

 

درگذشت محمد دشتی، محقق فرزانه و پژوهشگر نهج البلاغه

22 سال پیش در چنین روزی برابر با 15 اردیبهشت 1380 هجری شمسی:

محقق فرزانه و پژوهشگر نهج‌‌البلاغه حجت الاسلام "محمد دشتی" درگذشت. شیخ محمد دشتی در سال 1330 شمسی (1370 قمری) در مازندران به دنیا آمد. وی در بیست سالگی به درس خارج فقه و اصول حضرات آیات: میرزا هاشم آملی، ناصر مکارم شیرازی، علی مشکینی اردبیلی و عبداللَّه جوادی آملی راه یافت و مبانی حکمت و فلسفه را از استادان فن آموخت. حجت ‌الاسلام دشتی پس از آن به تالیف و تدریس و تحقیق روی آورد تا اینکه در سال 1367، مؤسسه تحقیقاتی امیرالمومنین(ع) را بنیان نهاد و با کمک گروهی از محققان، کتاب‌‌های ذیل را فراهم نمود: فرهنگ سخنان معصومین در 15 جلد، تحلیل تاریخی سیاسی معصومین در 14 جلد و سیره امام علی(ع) در 15 جلد، ترجمه نهج البلاغه، فرهنگ واژه‌‌ها، موضوعات کلی و معارف نهج‌‌البلاغه در 4 جلد، اسناد و مدارک نهج‌‌البلاغه و ده‌‌ها اثر دیگر. ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی یکسره به تلاش و کوشش در راه احیای شعائر دینی می‌‌پرداخت و هماره به تبلیغ دین در شهرهای مختلف کشور و تدریس در نهادهای انقلابی و دانشگاه‌‌ها و سخنرانی همت گماشت تا این که در بازگشت از سفر تبلیغی خویش از کاشان در 5 اردیبهشت 1380 دچار سانحه تصادف شد و پس از گذشت ده روز، در 15 اردیبهشت برابر با 11 صفر 1422قمری در پنجاه سالگی بدرود حیات گفت و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.

 

 

روز جهانی ماما 

پنجم ماه می میلادی، از سوی سازمان بهداشت جهانی و کنفدراسیون بین المللی مامایی، "روز جهانی ماما" نام گذاری شده است.

 برای اولین بار در سال ۱۹۸۰ این روز به عنوان روز جهانی ماما پیشنهاد و سپس از سال ۱۹۹۲ به صورت رسمی اعلام شد. هـدف از روز جهانـی ماما، بزرگداشت مامایی و افزایش آگاهی و تبادل اطلاعات در راستای سلامتی مادر و نوزاد و اهمیت کار مامایی است.