تقویم تاریخ؛ از آغاز جنگ های سی ساله در اروپا تا اعتراضات گسترده جهانی علیه صدام

آغاز جنگ های سی ساله مذهبی در اروپا

405 سال پیش، در روز بیست و سوم می سال 1618 میلادی:

جنگ های سی ساله مذهبی در اروپا آغاز شد. ظهور مذهب پروتستان در اوایل قرن شانزدهم میلادی، شکاف عمیقی بین پیروان مسیحیت به وجود آورد و کاتولیک‌‏ها و پروتستان‌‏ها در طول سده‏‌های پس از آن، بارها با هم به نزاع و نبرد پرداختند. یکی از جنگ‌‏های معروف طرفداران پروتستان با کاتولیک مذهبان، در دهه دوم قرن هفدهم میلادی به وقوع پیوست و در حدود سی سال به طول انجامید. این جنگ‏‌ها که عمدتاً در آلمان روی داد، فراز و نشیب‏‌های زیادی داشت. در طول جنگ، کشورهای فرانسه، سوئد و دانمارک در حمایت از پروتستان‏‌ها و دولت اسپانیا و امپراتوری روم به طرفداری از کاتولیک‏‌ها وارد جنگ شدند. جنگ‏‌های سی ساله مذهبی اروپا در نهایت، با انعقاد پیمان وِسْتْفالی در سال 1648میلادی خاتمه یافت. در این جنگ‌‏ها اگر چه نزاع دیرینه دو مذهب کاتولیک و پروتستان نقش مهمی داشت، اما عواملی چون اختلاف‏‌های ارضی و سیاسی دولت‏‌های این قاره نیز در شروع و ادامه جنگ، بسیار مؤثر بود. از نتایج مهم این جنگ‌‏ها، پایان نسبیِ درگیری‏‌های مذهبی پروتستان‏‌ها و کاتولیک‏‌ها و آغاز رشد جریان‏‌های ناسیونالیستی و ملی‌‏گرایى و نژادپرستی در اروپا بود.

 

 

درگذشت آگوستین کوشی، ریاضیدان معروف فرانسوی

166سال پیش در چنین روزی بیست و سوم می سال 1857 میلادی:

"آگوستین کوشی" (Augustin-Louis Cauchy) ریاضی‏دان معروف فرانسوی درگذشت. او زمانی به دنیا آمد که فرانسه درگیر انقلاب بود به همین دلیل خانواده کوشی به روستایى در توابع پاریس رفتند و آگوستین تحت تعلیم پدر، تحصیلات خود را فرا گرفت. وی از کودکی دارای استعدادی خارق‏‌العاده در زمینه ریاضی بود. طولی نکشید که در 15 سالگی جایزه بزرگ امپراتور را در ادبیات قدیم از آن خود کرد و در 18 سالگی از مدرسه پلی‏ تکنیک با کسب رتبه ممتاز فارغ‌التحصیل شد. کوشی از آن پس به تحقیق و مطالعه در ریاضیات پرداخت و به نتایج مهمی دست یافت. در واقع، بیشتر کارهای کوشی در زمینه ریاضیات محض بود و در این راستا، تحقیقات موثری در همه رشته‏‌های ریاضی از جمله تئوری توابع، حساب‏‌های دیفرانسیل و اَنتِگرال و علم تحلیل ریاضی انجام داد. هم‏چنین ریاضیات جدید به علت دو ابداع مهم کوشی که هر یک از آن‏ها، خط سیر ریاضیات قرن نوزدهم را عوض کردند، مرهون تلاش‌‏های اوست. وی هم‏چنین تئوری توابع یک متغیر موهومی را بنا نهاد و همین تئوری است که امروزه، بزرگ‏ترین عنوان افتخار او محسوب می‏‌شود. روش فکری کوشی در اکتشاف بدایع، بی‌‏نظیر بود و تاثیر قوی و واقعی او در ریاضیات تا سالیان دراز باقی ماند.

 

 

تولد پار لاگرگ ویست، شاعر و درام نویس سوئدی

132سال پیش، در روز بیست و سوم می سال 1891 میلادی:

«پار لاگرک ویست» (Par Lagerkvist)، شاعر و درام نویس سوئدی متولد شد. وی در جوانی به پاریس رفت و در همین ایام اولین اثر خود را تحت عنوان «هنر سخن» منتشر کرد. دیوان اشعار کولیت، «محرک» نام دارد و از دیگر آثار او می توان «باراباس» و «کوتوله» را نام برد. این شاعر سوئدی در سال 1974 درگذشت.

 

 

درگذشت آیت الله سید محمد فشارکی اصفهانی، فقیه مشهور ایرانی

128 سال پیش، در روز سوم ذیقعده سال 1316 هجری قمری:

آیت الله «سید محمد فشارکی اصفهانی» فقیه و عالم پرهیزکار، دار فانی را وداع گفت. وی در سال 1253 ق در روستای فشارک در نزدیکی اصفهان، متولد شد و از شش سالگی آموختن قرآن و دروس مقدماتی را آغاز کرد. 11 ساله بود که به اتفاق برادر بزرگتر به کربلا و سپس نجف رفت و با استفاده از اساتید فاضل، به درجات بالای علم و فضیلت دست یافت. با این حال، وی به دلیل زهد و پارسایی از پذیرفتن مرجعیت شیعیان خودداری کرد و به درس و بحث و تربیت شاگردان متعدد پرداخت.

 

 

درگذشت هنریک ایسن، نویسنده نروژی

117سال پیش، در روز بیست و سوم می سال 1906 میلادی:

«هنریک ایبسن» (Henrik Ibsen)، نویسنده نروژی درگذشت. وی در سال 1828 متولد شد. ذوق و استعداد ایبسن در نویسندگی، وی را به این کار سوق داد. ایبسن در زمینه نمایشنامه نویسی فعالیت می کرد و تعداد زیادی نمایشنامه نوشت که ازجمله آنها می توان به «مرغابی وحشی»، «خانه عروسک» و «دشمن مردم» اشاره کرد.

 

 

ورود ایتالیا به جنگ جهانی اول

108سال پیش در جنین روزی بیست سوم مه سال 1915 میلادی:

ایتالیا به عرصه جنگ جهانی اول وارد شد. ورود ایتالیا به عرصه جنگ جهانی اول مهم‏ترین تحول سیاسی در اروپا در نیمه اول سال 1915میلادی بود. ایتالیا در 23 مه 1915میلادی، بدون دلیل موجه و فقط به امید بهره‌‏برداری سیاسی و توسعه قلمرو حکومت خود به اتریش اعلان جنگ داد. پس از چندی، دولت ایتالیا به امپراتوری عثمانی نیز اعلان جنگ داد و آتش جنگ را فروزان‏‌تر کرد. با این حال، علی‏‌رغم پیروزی متفقین، که ایتالیا در کنار آنان می‌‏جنگید، این کشور نصیبی از جنگ نبرد و با وارد کردن 5/5 میلیون نفر از مردم خود، به صحنه نبرد، نزدیک به هفت‏صد هزار ایتالیایی را به کشتن داد. به بیانی دیگر، ایتالیا با اینکه در شمار فاتحان جنگ جهانی اول بود، ولی با این حال باید آن را کم و بیش کشوری مغلوب به شمار آورد. زیرا با وجود شرکت فعالانه در جنگ، امتیاز قابل توجهی دریافت نکرد.

 

 

خودکشی هاینریش هیملر، رئیس سازمان گشتاپو

78 سال پیش در چنین روزی، بیست و سوم می سال 1945 میلادی:

«هاینریش هیملر» ( Heinrich Himmler )، رئیس سازمان اطلاعات و امنیت آلمان نازی (گشتاپو) خودکشی کرد. هیملر در سال 1900 متولد شد و در 34 سالگی به ریاست گشتاپو رسید. او از سفاک ترین افراد حزب نازی به شمار می رفت و عامل شکنجه و قتل عده بسیاری از انسان ها در اردوگاه های مرگ بود. هیملر پس از جنگ جهانی دوم دستگیر و در دادگاه نورنبرگ آلمان به اعدام محکوم شد، اما چند ساعت پیش از اجرای حکم، با سیانور خودکشی کرد.

 

 

اعلام موجودیت جمهوری فدرال آلمان پس از جنگ جهانی دوم

74 سال پیش در چنین روزی بیست و سوم می سال 1949 میلادی:

جمهوری فدرال آلمان پس از جنگ جهانی دوم توسط متفقین اعلام موجودیت کرد. با پایان جنگ جهانی دوم و اشغال کشور آلمان، میان متفقین بر سر اداره و کنترل بخش‌‏های آن، اختلافاتی روی داد که در سال‏‌های 1948 و 1949میلادی به بحرانی میان شوروی و سه کشور امریکا، فرانسه و انگلستان انجامید و زمینه‌های تقسیم آلمان را فراهم ساخت. در این میان، مهم‏ترین تحولی که در روابط شرق و غرب، پس از تشکیل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، روی داد، وحدت سیاسی و اقتصادی سه بخش اشغالی توسط کشورهای غربی و تأسیس دولت جمهوری فدرال آلمان بود. تشکیل جمهوری فدرال آلمان در روز 23 مه سال 1949میلادی در اجتماع نمایندگان بخش‌‏های اشغالی سه کشور غربی در شهر بُن اعلام گردید و دکتر کُنراد آدنائر رهبر حزب جدید التاسیس دموکرات مسیحی آلمان، به ریاست حکومت جدید آلمان انتخاب شد. دکتر آدنائر خیلی زود موفق شد حمایت غربی‏‌ها را نسبت به حکومت خود جلب کند و با دریافت صدها میلیون دلار کمک مستقیم امریکا، آلمان غربی را که در پایان جنگ به ویرانه ‏ای مبدل شده بود احیا نماید. این امر باعث شد تا اتحاد جماهیر شوروی نیز در قسمت شرقیِ آلمانِ تحت تصرف خود، دولت آلمان شرقی را تأسیس نماید. با پذیرفته شدن جمهوری فدرال آلمان به عضویت ناتو، این کشور کاملا به بلوک غرب وابسته شد و آلمان غربی به صورت مهم‏ترین مرکز تجمع قوای نظامی غرب در برابر شوروی درآمد.

 

 

اعتراضات گسترده جهانی علیه صدام حسین 

32 سال پیش در چنین روزی دوم خرداد سال 1370 شمسی:

مسلمانان جهان در اعتراض به هتک حرمت رژیم بعث عراق به عتبات عالیات تظاهرات گسترده ای را برگزار کردند. پس از آن که مردم مسلمان عراق از جنایات بی‏ اندازه رژیم حاکم بر عراق به ستوه آمده و دست به قیام فراگیر زدند، به دستور صدام حسین، دیکتاتور وقت عراق، علاوه بر کشتار وسیع و بی‏رحمانه مردم، اماکن مقدسه و عتبات عالیات در این کشور مورد هتک حرمت قرار گرفتند. این عمل رژیم بعث، احساسات مسلمانان و به ویژه شیعیان جهان را برانگیخت و طی راهپیمایی ‏های متعدد اعتراض ‏آمیز، آن را به شدت محکوم کردند. این بی‏ حرمتی در حالی صورت گرفت که مردم عراق تا پیروزی فاصله چندانی نداشتند. در این زمان، آمریکا و متحدانش به کمک صدام شتافته و برای کشتار و سرکوب مردم، انواع کمک‏ ها را در اختیار رژیم بعث قرار دادند. با پناه گرفتن مردم در حرم ائمه معصومین، این اماکن شریف توسط ارتش بعث مورد هجوم قرار گرفت. بعد از سرنگونی رژیم بعث گورهای جمعی فراوانی از مردم عراق که به دست صدامیان به شهادت رسیده بودند، کشف شد و ابعاد جنایات صدام در این واقعه بیش از پیش آشکار گشت.

 

 

درگذشت احمد پارسا، بنیانگذار گیاه شناسی نوین ایران

26 سال پیش در چنین روزی، دوم خرداد 1376 خورشیدی،

پرفسور احمد پارسا، بنیانگذار گیاه شناسی نوین ایران، درگذشت. احمد پارسا نخستین استاد گیاه‌شناسی دانشگاه تهران و نخستین ایرانی بود که به‌صورت علمی بر فلور (رستنی‌های) ایران تحقیق کرد. وی در۲۰ تیر ۱۲۸۶ در تراران تفرش دیده به جهان گشود و تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در تهران گذراند و پس از آن در دانشگاه رن و پوآتیه فرانسه به ادامه تحصیل پرداخت. احمد پارسا پس از دریافت دریافت دکترای گیاه‌شناسی از فرانسه به ایران بازگشت. مهم‌ترین کار پارسا تاسیس «موزه علوم طبیعی ایران» و برجسته‌ترین اثرش تالیف کتاب فلور مستقل ایران با نام «فلور دو لیران» به زبان فرانسه‌است که در فاصله سالهای ۱۳۲۱ تا ۱۳۲۹خورشیدی به همت وزارت فرهنگ آن زمان منتشر شد. پارسا در اواخر عمر خود در فلور گیاهی ایران تجدید نظر کرد و سپس نسخه جدیدی از آن را با کمک یکی از شاگردانش به نام زین‌العابدین ملکی تهیه و ترجمه کرد که چاپ آن در ۱۱ جلد پیش‌بینی شده‌است. احمد پارسا بیش از شصت سال از عمر خود را به تحقیق و تفحص درباره طبیعت ایران پرداخت و در سال۱۳۷۶ در سن نود سالگی درگذشت.

 

 

درگذشت ناصر حجازی، فوتبالیست سرشناس ایرانی

12 سال پیش در چنین روزی، دوم خرداد 1390 خورشیدی:

 ناصر حجازی بازیکن و مربی سرشناس فوتبال ایران درگذشت. ناصر حجازی در سال 1328 (1949)در تهران به دنیا آمد وی دروازه بان سابق تیم‌های استقلال و تیم ملی ایران بود و همراه تیم ایران در جام جهانی 1978 آرژانتین به عنوان سنگربان اول این تیم به میدان رفت. حجازی تا سال 1359 (1980) دروازه بان اول ایران بود. او در سال 1365 (1986) فوتبال را در 36 سالگی کنار گذاشت و پس از آن به تیم فوتبال محمدان بنگلادش رفت و بعد از مدت کوتاهی، تبدیل به سرمربی موفق این تیم شد. تحت مربیگری او، محمدان بنگلادش به جمع 8 تیم برتر آسیا رسید. حجازی در ایران نیز مربی بسیاری از تیم‌های فوتبال از قبیل بانک تجارت، شهرداری کرمان، ماشین سازی تبریز، ذوب آهن و سپاهان اصفهان، نساجی مازندران، استقلال تهران، استقلال رشت و استقلال اهواز بود. در طی دوران مربیگری، ناصر حجازی توانسته است بازیکنانی مانند علی دایی و رحمان رضایی را به فوتبال ایران معرفی کند. او از محبوب‌ترین و مشهورترین فوتبالیست‌های ایرانی به شمار می‌رود و در استقلال تهران از او به عنوان تنها اسطوره این باشگاه نام برده می‌شود. در سال 1378 (1999) کنفدراسیون فوتبال آسیا وی را به عنوان دومین دروازه‌بان برتر قرن بیستمِ این قاره انتخاب کرد. ناصر حجازی در سال 1388به علت بیماری در بیمارستان کسری تهران بستری شد.و سرانجام در 2 خرداد سال 1390 دار فانی را وداع گفت.