تقویم تاریخ؛ از برکناری سید ضیاء الدین طباطبایی تا روز پایداری دزفول

 درگذشت سید ابن طاووس، مورخ و ادیب مشهور مسلمان

780 سال پیش در چنین روزی، پنجم ذیقعده سال 664 هجری قمری:

«رضی الدین، علی بن موسی» معروف به «سید ابن طاووس»، فقیه، محدث، مورخ و ادیب مسلمان درگذشت. رضى الدین در سال 589 ق در شهر حلّه در عراق به دنیا آمد. وى در ابتدا از محضر پدر دانشمند خود، سعدالدین ابوابراهیم و نیز جد بزرگوارش وَرّام ابن ابى فراس استفاده کرد و بعدها از افادات دیگر بزرگان حلّه، بهره ى وافى بُرد. سید ابن طاووس در زهد و تقوا شهره خاص و عام بود و به همین دلیل از قبول هر منصبی در دربار حاکمان عباسی امتناع ورزید. ابن طاووس در بین دانشمندان و عالمان آن زمان از اعتبار والایی برخوردار بود و شهرت او بیشتر مرهون نقل روایات اخلاقی و کلامی و همچنین پارسایی وی بوده است. او از دانشمندان پرکار مسلمان به شمار می رفت، چنانکه آثار متنوعی در علم کلام، اخلاق، فقه و حدیث از او به جای مانده و بسیاری از آثار او بارها ترجمه و چاپ شده است. یکی از تالیفات مهم ابن طاووس به نام «اللهوف» (al-Lohoof) در باره وقایع روز عاشوراست که از کتب معتبر تاریخ اسلام به شمار می رود. کتاب مهم دیگر او «الملاحم و الفتن» (al-malahem val-fetan) نام دارد که در مورد رویدادهای قبل و هنگام ظهور حضرت مهدی (عج) است. سیدبن طاووس، شاگردان فاضلى پرورش داد که پدر علامه حلى و علامه حلى از آن جمله اند. در اواخر عمر سیدبن طاووس و حضور او در بغداد، این شهر در محاصره لشکریان متوحش مغول قرار گرفت. هلاکوخان مغول در این هنگام سید را فراخوانده، امان نامه اى براى او و یارانش صادر کرد. سید که در پى راهى براى بیرون بُردن مؤمنان از پایتخت بود، هزار تن را گرد آورده، با حمایت سربازان هلاکوخان، آنان را به حِلّه رساند. سرانجام سید بن طاووس، در 5 ذیقعده سال 664 ق دعوت حق را لبیک گفت و به دیدار معبود شتافت.

 

 

کشف خلیج گینه 

663 سال پیش در چنین روزی، بیست و پنجم می سال 1360 میلادی:

گروهی از دریانوردان فرانسوی، خلیج گینه را کشف کردند . خلیج گینه در غرب قاره آفریقا و در اقیانوس اطلس واقع شده است. مدتی پس از کشف خلیج گینه ، نفوذ فرانسویان در این قاره آغاز شد و به تدریج آنان بر سرزمینی که بعدها گینه نامیده شد ، تسلط یافتند. کشور گینه پس از مبارزات طولانی برای کسب استقلال ، در سال 1958 میلادی مستقل شد. گینه با مساحتی بیش از 245 هزار کیلومتر مربع، با سنگال، گینه بیسائو، مالی، ساحل عاج، لیبریا و سیرالئون همسایه است و پایتخت آن کوناکری نام دارد.

 

 

تولد رالفو والدو امرسون، نویسنده مشهور آمریکایی

221 سال پیش در چنین روزی 25 مه سال 1802 میلادی:

"رالفو والدوامرسون"(Ralph WaldoEmerson) ادیب، متفکر و نویسنده معروف امریکایی در بوستون متولد شد. وی دوران کودکی و نوجوانی خود را با رنج یتیمی و سختی فقر و تنگ‏دستی سپری کرد و در نهایت ، تحصیلات خود را در دانشگاه هاروارد به پایان رساند . امرسون در ابتدا کشیش شد ولی پس از چندی این شغل را رها کرد و به مطالعه در فلسفه و تاریخ پرداخت. وی از آن پس به نوشتن و ترجمه آثار ادبی همت گماشت و با سفر به شهر کُنْکُورْد ، مدارج ترقی علمی را پیمود . امرسون پس از چندی چنان مشهور شد که به حکیم کنکورد معروف شد . او با فلسفه مادی ، مخالف بود و عالم طبیعت را مظهری از عالم معنوی و روحانی می‏ دانست. امرسون بر این عقیده بود که خدا واقعیت مطلق است و از عالم هستی جدا نیست . با این حال او عقیده داشت که همه آدمیان ، اجزای حیاتی یک وجود هستند و آن، بشریت است. بنابراین کار ما این است که یک‏پارچگی انسان را به عنوان پاره ‏ای از خداوند ، دوباره مورد تایید قرار دهیم . امرسون با شعر و نوشتار فلسفی و افکار ملی خود ، جنبشی را به وجود آورد که از آن به عنوان رنسانس آمریکا یاد می‏ شود.

 

 

تولد مارشال تیتو رهبر پیشین یوگسلاوی

131 سال پیش در چنین روزی 25 مه 1892 میلادی:

مارشال جوزف تیتو (Josip Broz Tito)، رهبر پیشین یوگسلاوی در ایالت کولدات کرواسی به دنیا آمد . تیتو در جریان جنگ جهانی اول در سال 1915م در جبهه جنگ علیه روسیه دستگیر شد و پس از آزادی ، همراه کمونیست ها بر ضد حکومت تزاری جنگید . تیتو پس از حمله آلمان به یوگسلاوی در جریان جنگ جهانی دوم ، جبهه آزادی بخش ملی را تاسیس کرد. او در سال 1943م به درجه مارشالی نائل آمد و در سال 1953 به ریاست شورای اجرایى فدرال و فرماندهی عالی نیروهای مسلح یوگسلاوی انتخاب و در سال 1974م نیز رئیس جمهور مادام العمر این کشور شد. او در سیاست خارجی خود ، استقلال یوگسلاوی را از نفوذ شوروی حفظ کرد و به همین سبب از جرگه کشورهای کمونیست جهان اخراج شد . مارشال جوزف تیتو چهارم می 1980م در پی یک بیماری طولانی درگذشت.

 

 

برکناری سید ضیاء الدین طباطبایی به فرمان احمد شاه قاجار

102 سال پیش در چنین روزی 4 خرداد 1300 هجری شمسی:

«سیدضیاءالدین طباطبایی» به فرمان احمدشاه قاجار، از رئیس الوزرایی برکنار شد. سیدضیاءالدین طباطبایی، در جریان کودتای سوم اسفند 1299رضاخان با حمایت انگلیس مشارکت داشت. سید ضیاء در نخستین روزهای ورود قوای قزاق به تهران، با احمدشاه ملاقات و فرمان رییس الوزرایی را با اختیارات کامل دریافت کرد . وی در اولین روز صدارت خویش دست به اقداماتی زد و نزدیک به دویست تن از رجال کشور و روحانیان را باز داشت نمود. نقطه زوال دولت سیدضیاءالدین طباطبایی معروف به دولت سیاه و کابینه صد روزه را باید در اختلاف وی با سردار سپه دانست . رضاخان که با سیدضیاء روابط خوبی نداشت ، با نزدیک شدن به احمدشاه و اظهار اطاعت و انقیاد، زمینه را برای برکناری سیدضیاء فراهم ساخت . به ویژه که احمدشاه از زمان امضای حکم ریاست وزرایی سیدضیاء ، دل خوشی از او نداشت و اهانت ‏ها و بی ‏ادبی ‏های او ، شاه قاجار را به شدت خشمگین ساخته بود. سرانجام در روز اول خرداد 1300، شاه از سیدضیاء خواست استعفا دهد اما سیدضیاء اطاعت نکرد تا این که احمد شاه وی را در چهارم خرداد بر کنار کرد و دولت 93 روزه ‏اش سقوط کرد.

 

 

امضای منشور سازمان وحدت آفریقا 

60 سال پیش در چنین روزی ، بیست و پنجم می سال 1963 میلادی:

منشور سازمان کشورهای آفریقایی با حضور 30 کشور این قاره دراتیوپی به امضا رسید و زمینه ساز تشکیل «سازمان وحدت آفریقا» شد. بنیانگذاران این سازمان جمال عبدالناصر، قوام نِکرومه و احمد سِکوتوره رؤسای جمهوری وقت مصر، غنا و گینه بودند. این سازمان تلاش های خود را جهت ایجاد یکپارچگی میان کشورهای آفریقایی، حل و فصل اختلافات این کشورها، دفاع از حق حاکمیت کشورهای عضو و آزادی سرزمین های تحت استعمار آفریقا متمرکز کرده بود. در ژوئیه سال 2002 سران کشورهای عضو سازمان وحدت آفریقا طی نشست خود در آفریقای جنوبی، نام«سازمان وحدت آفریقا» را به «اتحادیه آفریقا» تغییر دادند و نهادهایی را برای اجرای تصمیمات این اتحادیه و گسترش همکاری های اقتصادی میان اعضا ایجاد کردند. هم اکنون 54 کشور آفریقایی در اتحادیه آفریقا عضویت دارند. مقر این اتحادیه، در اتیوپی است و اجلاس سران، هر سال در یکی از کشورهای عضو برگزار می شود.

 

 

روز پایداری دزفول

چهارم خرداد در سالنمای جمهوری اسلامی ایران ، روز پایداری دزفول(یکی از شهرهای جنوب ایران) نامگذاری شده است.علت این نامگذاری ، مقاومت مردم دزفول در برابر موشک باران رژیم بعثی عراق در طول جنگ ایران و عراق است. این شهر در دوران دفاع مقدس بارها مورد هجوم دشمن و موشک‌باران رژیم بعث عراق قرار گرفت تا آنجا که آن را شهر موشک‌ها نامیدند . همچنین در آغاز جنگ عراق علیه ایران ، شهر دزفول بیش از ۲۰۰ بار موشک‌باران و ۲۰ هزار بار گلوله‌باران شد . مردم دزفول با وجود موشک‌باران شدید ، مقاومت می‌کردند و نماز جمعه دزفول هر هفته با حضور مردم و رزمندگان اقامه می‌شد.