تقویم تاریخ؛ از روز عید قربان تا روز مبارزه با سلاح های شیمیایی و میکروبی

روز عید قربان

امروز دهم ذیحجه، یکی از اعیاد بزرگ مسلمانان بنام «عید قربان» یا «عید اضحی» است.

در این روز حاجیانی که به زیارت خانه خدا شتافته اند، به دستور خداوند و برای رضای او قربانی می کنند و خاطره پیامبر بزرگ الهی، حضرت ابراهیم (ع) را زنده و گرامی می دارند. خداوند برای آزمودن ایمان و اخلاص حضرت ابراهیم (ع) به او ماموریت داد که فرزندش اسماعیل را در راه خدا قربانی کند. ابراهیم (ع) با وجود دشواری این کار ، به فرمان الهی گردن نهاد و برای اجرای این ماموریت مهیا شد . اما هرچه تلاش کرد، کارد گلوی فرزندش اسماعیل را نبرید. در این حال به ابراهیم (ع) خطاب شد که از امتحان الهی سربلند بیرون آمده است و آنگاه گوسفندی فرستاده شد تا وی آن را به جای اسماعیل قربانی کند. این ماجرای عبرت انگیز، درس فداکاری، از خودگذشتگی، غلبه بر هوای نفس و تسلیم دربرابر فرمان خداوند است. به همین دلیل، مسلمانان جهان نیز روز دهم ذیحجه رابه عنوان یک عید بزرگ و پرشکوه اسلامی، گرامی می دارند و از آن درس اخلاص و بندگی به درگاه خداوند بزرگ را می آموزند. فرا رسیدن عید سعید قربان را به تمامی مسلمانان جهان تبریک می گوییم.

 

 

درگذشت ابن انباری، لغت شناس مشهور مسلمان

1116 سال پیش درچنین روزی، دهم ذیحجه سال 328 هجری قمری:

«ابوبکر انباری» مشهور به «ابن انباری»، نویسنده، مفسر و لغت شناس مشهور مسلمان درگذشت. وی در سال 271 هجری قمری در بغداد متولد شد و نزد مشاهیر آن زمان، علومی چون لغت و تفسیر را آموخت. ابن انباری به داشتن دانش و تالیفات بسیار و فضائل اخلاقی، مشهور است و تا آخرین روزهای عمر از آموختن دانش غافل نبود. اما آنچه بیش از همه، نظر مورخان را به ابن انباری جلب کرده است، حافظه توانای اوست. کسانی که در کلاس درس او شرکت داشتند، گفته اند که وی در مجالس درس، تنها از حافظه خود بهره می برد و از دفتر و کتاب ، کمتر استفاده می کرد. از تالیفات ابن انباری می توان به کتب «ادب الکاتب»، « الاضداد» و «ضمائر القرآن» اشاره کرد.

 

 

تولد جیمز رابینسون، مورخ مشهور آمریکایی

160 سال پیش در چنین روزی 29 ژوئن سال 1863 میلادی :

"جِیمز هاروی رابینسون"(James Harvey Robinson) مورخ امریکایی متولد شد. وی پس از گذراندن دوران تحصیل، از 29 سالگی به عنوان استاد تاریخ دانشگاه کلمبیا مشغول به تدریس شد و 27 سال در این شغل خدمت کرد. رابینسون، تاریخ را وسیله ‏ای برای درک و فهم مجموع زندگی می‏دانست و تاریخ یک ملت را تنها فصلی از تاریخ و داستان جهان می‏شمرد. او ضمن اشاره به گذشته تاریخ بشری و آینده قابل پیش‏بینی با توجه به امکانات موجود، مسئله خودبینی و برتری یک ملت را امری سخیف و خنده‏ دار می‏خوانْد و به طور کلی و به صورت طبیعی، خودبزرگ‏بینی و برتراندیشی فرد را نیز مضحک می‏پنداشت. از دیدگاه فلسفی، رابینسون معقتد بود که وحدت قومی سرانجام به وحدت جهانی می ‏انجامد. به سخن دیگر، قدرت فلسفی او در پیوسته و واحدْ دیدنِ زندگی تبلور پیدا می‏ نمود. از رابینسون آثار متعددی بر جای مانده که مقدمه‏ ای بر تاریخ اروپای غربی، بشری کردن دانش و آزمایش تمدن از آن جمله است. جِیمز هاروی رابینسون سرانجام در شانزدهم فوریه 1936م در هفتادوسه سالگی درگذشت.

 

 

تشکیل بنیاد نوبل

123 سال پیش در چنین روزی 29 ژوئن سال 1900 میلادی:

بنیاد نوبل جهت نحوه تقسیم و اعطاء جوایز نوبل تشکیل شد. آلفرد نوبل، شیمی‏دان و مخترع سوئدی در 21 اکتبر 1833م به دنیا آمد. وی تحصیلات ابتدایى را در استکهلم و تعلیمات عالی را در سن‏پطِرِزْبورگ گذرانید و علاوه بر فراگیری رشته ‏های زبان و شیمی توانست گواهینامه ‏هایى در زبان سوئدی، روسی، انگلیسی، فرانسوی و آلمانی دریافت نماید. وی پس از سفری به کشورهای اروپایى، در سال 1863م به سوئد بازگشت و سال بعد از آن در پی آزمایش‏ های مکرر موفق شد تا دینامیت را به عنوان مهیب‏ ترین مواد منفجره اختراع نماید. این ماده انفجاری گرچه انقلاب بزرگی در کشف معادن، راه‏سازی و حفر تونل به وجود آورد ولی علی‏رغم میل نوبل، در راه تهیه سلاح‏های جنگی و کشتار و تخریب نیز به کار گرفته شد. آلفرد نوبل علاوه بر آن در زمینه ‏های گوناگون موفق به ثبت 355 امتیاز نامه از اختراعات و ابتکارات خود شد و با بهره ‏برداری سریع از این اختراعات به ایجاد 90 کارخانه و شرکت در 20 کشور جهان دست زد. کسب درآمدهای فراوان و گسترش سرمایه نوبل از یک طرف و بهره برداری از اختراع اصلی وی، دینامیت، در جنگ و خون‏ریزی باعث شد تا وی در وصیت نامه ‏ای به تاریخ 27 نوامبر 1895م سود ناشی از سرمایه‏ گذاری و دارایى‏ هایش را، به افراد و دانشمندان رشته ‏های فیزیک، شیمی، پزشکی، ادبیات و صلح اختصاص دهد. در 29 ژوئن 1900م، پادشاه سوئد تأسیس بنیاد نوبل را اعلام نمود. در نهایت، جایزه نوبل که مبلغ آن، یک میلیون دلار است، از سال 1905م به فیزیک‏دانان، شیمی‏دانان، پزشکان، نویسندگان برجسته و ادیبان و منادیان صلح در سراسر جهان اهداء شد. هرچند جوایز نوبل در طی یک‏صد سال گذشته، ازبزرگان بسیاری تجلیل به عمل آورده و کارهای علمی و خدمات آنان به عالم بشریت را ستوده است ولی در برخی موارد، آلت دست سیاست‏مداران و گروه‏های فشار بین ‏المللی قرارگرفته و اعتبار آن زیر سؤال رفته است.

 

 

آغاز جنگ دوم بالکان

110 سال پیش، در روز بیست و نهم ژوئن سال 1913 میلادی:

جنگ دوم بالکان میان بلغارستان با مجموعه کشورهای صربستان، یونان، مونته نگرو، رومانی و عثمانی آغاز شد. حدود یک سال قبل از آن در جنگ اول بالکان، بلغارستان، صربستان، یونان و مونته نگرو که جزو قلمرو عثمانی بودند، علیه این امپراتوری شورش کردند و حدود 80 درصد از متصرفات عثمانی در اروپا از کنترل این امپراتوری خارج شد. اما فاتحین جنگ اول بالکان نتوانستند درمورد تقسیم سرزمین های به دست آمده، به توافق برسند و به همین دلیل، جنگ دوم بالکان آغاز شد. در این جنگ، بلغارستان که خود را تنها می دید ، پیشنهاد صلح داد و براساس معاهده صلح بخارست ، قسمت هایی از سرزمین های عثمانی را که تصرف کرده بود به صربستان، رومانی، یونان و مونته نگرو واگذار کرد. جنگ های بالکان، زمینه ساز آغاز جنگ جهانی اول در سال 1914 بود.

 

 

روز ملی مجمع الجزایر سیشل

47 سال پیش در چنین روزی، بیست و نهم ژوئن سال 1976 میلادی:

مجمع الجزایر سیشل به استقلال دست یافت و چنین روزی به عنوان روز ملی این کشور نامگذاری شد. تا اواسط قرن هیجدهم میلادی که پرتغالی ها بر این سرزمین مسلط بودند ، بیشتر جزایر سیشل کشف نشده و غیرمسکونی بود. از همین ایام، نفوذ فرانسویها درسیشل آغاز شد. در اواخر قرن هیجدهم میلادی به هنگام اوجگیری انقلاب فرانسه - نیروهای انگلیسی مستقر در منطقه آفریقا- سیشل را تصرف کردند. از سال 1960 میلادی به بعد، موج استقلال طلبی در سیشل اوج گرفت و شانزده سال بعد این مجمع الجزایر به استقلال دست یافت. سیشل با مساحت 280 کیلومترمربع ، متشکل از چند جزیره است که در شرق آفریقا در اقیانوس هند واقع شده و نزدیکترین همسایه آن ماداگاسکار است.

 

 

انحلال کومکون

32 سال پیش، در روز بیست و نهم ژوئن سال 1991 میلادی:

درپی فروپاشی شوروی، شورای همیاری اقتصادی کشورهای بلوک شرق موسوم به «کومکون» (Comecon) منحل شد. این سازمان در سال 1949 با هدف یکپارچه کردن اقتصاد کشورهای بلوک شرق تحت رهبری شوروی ، تاسیس شد. کومکون در دوران فعالیت خود در رقابت با بازار مشترک اروپا موفقیت چشمگیری نداشت و بیشتر به صورت یک دفتر برنامه ریزی برای اقتصاد کشورهای کمونیستی عمل می کرد. کشورهای عضو کومکون لهستان، رومانی، مجارستان، چکسلواکی، بلغارستان، ویتنام، کوبا، مغولستان و شوروی بودند. اعضای کومکون هنگام اعلام انحلال آن، با امضای پروتکلی به اعتبار کلیه اسناد آن خاتمه دادند.

 

 

ترور محمد بوضیاف رئیس شورای حکومتی الجزایر

31 سال پیش در چنین روزی 29 ژوئن سال 1992 میلادی:

"محمد بوضیاف" (Mohamed Boudiaf) رئیس شورای حکومتی الجزایر ترور شد. محمد بوضیاف، سیاست‏مدار الجزایری و چهارمین رئیس جمهوری بعد از استقلال این کشور بود. او از سنین جوانی به شبکه ‏های مخفی مبارزه با استعمار فرانسه پیوست و در دهه 1940، مراحل رشد و ترقی را در حزب الشعب الجزایر که یک تشکیلات زیرزمینی ضد فرانسه بود، طی کرد. بوضیاف در جنگ‏ های استقلال ، از سازمان دهندگان نهضت ضد فرانسوی مردم الجزایر بود. پس از پیروزی انقلاب در سال 1962م با همکاری احمدبن بلا ، حکومت سوسیالیستی دموکراتیک الجزایر را پایه‏ ریزی کرد. با وقوع کودتای هواری بومِدیَن علیه ریاست جمهوری احمد بن بلا، بوضیاف در سال 1965 از کشور گریخت و در دولت بومدین به طور غیابی محکوم به اعدام شد. بوضیاف در نهایت پس از 27 سال دوری از وطن به الجزایر بازگشت و پس از استعفای شاذْلی بن جدید در سال 1992م به ریاست شورای حکومتی رسید . بوضیاف نیز مانند اکثر رهبران بعد از استقلال الجزایر ، سرسختانه با افکار اسلامی مردم مخالفت می‏ کرد. انتصاب وی به ریاست شورای حکومت الجزایر در ژانویه 1992م زمانی انجام شد که این کشور در پی استعفای شاذلی بن جدید و قدرت گرفتن نظامیان ، دچار موجی از تشنج و ناامنی شده بود. بوضیاف پس از تصدی ریاست شورای حکومت، تشکیلات بنیادگرایان اسلامی را که در انتخابات پارلمانی پیروز شده بودند، منحل کرد و آرای حدود 400 شهر و آبادی را که اسلام‏گرایان در آنها به پیروزی رسیده بودند باطل کرد . این اقدام ، دامنه اختلافات دولت و اسلام‏گرایان را هر چه بیشتر گسترش داد و زد و خوردهای خیابانی را شدت بخشید. بوضیاف در نهایت پس از کمتر از شش ماه حکومت، در 29 ژوئن 1992م توسط یکی از محافظین خود در 73 سالگی به قتل رسید.

 

 

درگذشت باقرصحرارودی، بازیگر سینما و تلویزیون

9 سال پیش در چنین روزی، هشتم تیر 1393 شمسی:

باقر صحرارودی، بازیگر سینما و تلویزیون درگذشت. باقر صحرارودی متولد ۲۶ خرداد ۱۳۲۱ در فسا است. وی تحصیلات خود را در دانشکده ادبیات فسا و شیراز و دانشکده ادبیات و دانشکدهه هنرهای زیبای تهران به انجام رساند. او از سال ۱۳۳۴ فعالیت هنری خود را آغاز کرد و از آن هنگام در حرفه هنری خود که بخش اعظم آن شامل کارهای تلویزیونی بود ، در مقام بازیگر، تهیه کننده، نویسنده و کارگردان حضور داشت . «گیرنده»، «کلانتری غیرانتفاعی»، «ملک سلیمان» و «ازدواج به سبک ایرانی» از جمله فیلم‎های سینمایی اخیر صحرارودی است. وی در تلویزیون نیز در آثاری چون «راه در رو» ، «کوچه اقاقیا» و «سیر و سرکه» با سعید آقاخانی، رضا عطاران و غلامرضا رمضانی همکاری کرده است.

 

 

فاجعه منا

8 سال پیش در چنین روزی، برابر با دهم ذی الحجه 1436 هجری قمری( ۲ مهر ۱۳۹۴ برابر با ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵ میلادی):

همزمان با عید قربان، سرزمین منا قربانگاه هزاران حاجی بیت الله الحرام شد و مرگبارترین رویداد تاریخ حج شکل گرفت. این حادثه حوالی 9 صبح و زمانی رخ داد که بخشی از حجاج برای شرکت در فریضه رمی جمرات از خیابان 204 مکه در حال حرکت به سمت جمرات بودند که با بسته شدن خیابان های دیگر و در نتیجه ازدحام بیش از اندازه جمعیت، بیش از 7 هزار تن از حجاج کشورهای مختلف از جمله 464 حاجی ایرانی بر اثر بی کفایتی آل سعود جان خود را از دست دادند و تعداد زیادی هم مجروح شدند. دولت عربستان سعودی با قضا و قدر خواندن حادثه، تلاش نموده است تا از پذیرفتن مسئولیت حادثه سر باز زند اما همه شواهد دال بر بی تدبیری آل سعود در مدیریت مراسم رمی جمرات سال 1436 قمری است. بسته شدن خیابان های 215 و 223 و مسدود شدن سایر خیابان های فرعی و راهنمایی حجاج به خیابان 204 علی رغم مسدود بودن خیابان های کناری آن، به همراه تدابیر شدید امنیتی که بر ازدحام جمعیت افزوده بود و همچنین کوتاهی در امداد رسانی به موقع به زائران بیت الله الحرام، اصلی ترین موارد بی تدبیری آل سعود بود که باعث شد تا مرگبارترین رویداد تاریخ حج رخ دهد. در این حادثه بیش از 7000 حاجی از بیش از 42 کشور مسلمان جان باختند که بیشترین شهدا مربوط به کشورهای ایران، نیجریه، مالی، مصر، بنگلادش و اندونزی بود.

 

 

روز مبارزه با سلاح های شیمیایی و میکروبی

هشتم تیر در سالنمای ایرانی، روز مبارزه با سلاح‏های شیمیایی و میکروبی است.

هشتم تیر هر سال، به مناسبت بمباران شیمیایی شهر سردشت، روز مبارزه با سلاح های شیمیایی و میکروبی نام گذاری شده است. در سال 1366 در زمان جنگ ایران و عراق، نیروهای عراقی پس از اینکه در خوزستان و مناطق مرزی سرپل ذهاب، کردستان و قصر شیرین شکست هایی خوردند، به کاربرد گازهای سمی اقدام کردند و با استفاده از گاز اعصاب از نوع "تابون" تلفات زیادی را به نیروهای ایرانی در "جزایر مجنون" تحمیل کردند. در تاریخ 7 و 8 تیرماه 1366، هواپیماهای بمب افکن عراقی با بمب‌های شیمیایی به 4 نقطه پر ازدحام و متراکم جمعیتی شهر سردشت حمله کردند و شهر سردشت و اطراف آن را آماج گازهای کشده شیمیایی قراردادند. بمیاران شهر سردشت در تیر 1366 یکی از جنایات جنگی مهم عراق علیه نیروهای ایرانی و غیر نظامیان بود.