تقویم تاریخ؛ از وفات سعدی شیرازی تا استعفای مصدق

 وفات سعدی شیرازی، شاعر مشهور ایرانی

753 سال پیش درچنین روزی، بیست و هفتم ذیحجه سال 691 هجری قمری:

شیخ «مصلح الدین سعدی شیرازی»، شاعر و استاد بزرگ شعر و نثر فارسی، وفات یافت. وی پس از گذراندن مقدمات علوم ادبی و دینی در زادگاهش شیراز، در جوانی به شهر بغداد رفت. سعدی در مدرسه نظامیه این شهر، به آموختن علوم متداول آن دوران پرداخت و پس از تحصیل، به سرزمین های شام، فلسطین، حجاز، روم و کشورهای دیگر مسافرت کرد. سعدی طی این سفرها با مردم جوامع مختلف آشنا شد و دیده ها و شنیده هایش به همراه قریحه شاعری، موجب سرودن اشعاری زیبا و ماندنی شد. وی سپس به زادگاهش شیراز بازگشت و به تالیف و تصنیف منظومه های پندآموز که نتیجه سی سال تجربه، جهانگردی و مردم شناسی بود، دست زد. سعدی در سال 655 هجری قمری اثر بزرگ اخلاقی و تربیتی خود به نام «بوستان» را که در حین سفر سروده بود، به پایان رساند. این کتاب به نظم است و در آن از موضوعاتی چون عدل، احسان، عشق، تواضع، قناعت، تربیت، توبه و مناجات سخن رفته است. سعدی در سال 656 هجری قمری دومین اثر خود، «گلستان» را نیز به رشته نگارش درآورد. گلستان یکی از شیواترین کتاب های نثر فارسی است که در ضمن آن از اشعار فارسی و عربی نیز استفاده شده است این کتاب مجموعه حکایات اخلاقی و اجتماعی در هشت باب است. همچنین دیوان سعدی شامل قصاید، قطعات، غزلیات و رباعیات اوست. از دیگر آثار این شاعر و سخن سرای ادب فارسی می توان کتاب «مجالس پنجگانه» را نام برد. مدفن سعدی در شهر شیراز، روزانه میزبان علاقمندان زبان و ادب فارسی از سراسر دنیاست.

 

 

کشف بیماری پارکینسون

133 سال پیش درچنین روزی، شانزدهم ژوئیه سال 1890 میلادی:

بیماری "پارکینسون" و چگونگی به وجود آمدن آن توسط یک پزشک انگلیسی به نام «جیمز پارکینسون» شناخته شد. به همین دلیل، این بیماری به اسم همین پزشک نامیده شده است. علائم این بیماری، ارتعاش شدید و دائمی دست، زبان، سر و صورت و عدم تعادل هنگام راه رفتن بویژه در دوران پیری است. علت اصلی این بیماری، برخی اختلالات مغزی است و تاکنون درمان قطعی برای آن پیدا نشده است.

 

 

عزل محمد علی شاه قاجار از سلطنت 

 114 سال پیش، در روز بیست و پنجم تیر سال 1288 هجری شمسی: 

در پی پناهنده شدن محمد علی شاه قاجار به سفارت روسیه در تهران، مجلس عالی تشکیل و وی را عزل کرد. وی حدود شش ماه پس از امضای فرمان مشروطیت توسط پدرش، فتحعلی شاه در مرداد سال 1285 ه.ش، به سلطنت رسید، اما به تدریج روابطش با آزادیخواهان مشروطه تیره شد. چرا که مشروطه اختیارات شاه را محدود می کرد و به مردم حق دخالت در اداره امور کشورشان را می داد. در تیر ماه 1287 ه.ش، کلنل لیاخوف روسی به دستور محمد علی شاه، مجلس شورای ملی را با گلوله های توپ مورد هدف قرار داد و تعدادی از مشروطه خواهان کشته و دستگیر شدند و بار دیگر استبداد بر ایران حاکم شد. اما آزادیخواهان در شهرهای مختلف ایران قیام علیه استبداد را آغاز کردند تا آنکه یک سال بعد، نیروهای آنان تهران را تصرف کردند. در این زمان محمد علی شاه چاره را پناهندگی به سفارت کشور حامی خویش، یعنی روسیه دید و مشروطه خواهان نیز با تشکیل مجلسی که «مجلس عالی» نام گرفت، وی را عزل و پسرش احمد شاه را جایگزین وی کردند.

 

 

استعفای دکتر مصدق از نخست وزیری

71 سال پیش در چنین روزی ، 25 تیر ماه 1331 شمسی:

 دکتر مصدق از نخست وزیری استعفا داد. دکتر محمد مصدق، نخست وزیر ایران پس از انتخاب مجدد توسط مجلس در روز 25 تیر ماه 1331 ش، با محمدرضاشاه ملاقات کرد و لیست وزیران خود را تسلیم محمدرضا پهلوی نمود. در این دیدار، مصدق از شاه درخواست کرد تا پست وزارت جنگ هم با او باشد. زیرا مدعی بود که نظامیان به حرف او اهمیت نمی ‏دهند و در کارها، کارشکنی می ‏کنند و با این وضعیت، دولت نمی ‏تواند به فعالیت خود ادامه دهد. شاه با واگذاری وزارت جنگ به مصدق موافقت نکرد و مصدق به خانه بازگشت و استعفای خود را برای شاه فرستاد. در نتیجه، شاه، قوام‏ السلطنه را به نخست وزیری برگزید و او نیز در اولین روز زمامداری خود با انتشار اعلامیه ‏ای، برخورد قاطع دولت با مخالفانش را اعلام نمود. اقدامات قوام که مورد حمایت همه جانبه شاه بود، مردم و علما را به صحنه کشاند و سرانجام این وقایع، زمینه ‏ساز حضور گسترده مردم ایران در قیام تاریخی 30 تیر 1331 و بازگشت مصدق به قدرت گردید.

 

 آزادی سمیر قنطار از مبارزان مشهور لبنانی 

15 سال پیش، در روز شانزدهم ژوئیه سال 2008 میلادی:

حزب ا... لبنان در موفقیتی دیگر، در ازای مبادله جسد دو سرباز رژیم صهیونیستی، 5 اسیر لبنانی و پیکرهای حدود 200 شهید لبنانی را از رژیم صهیونیستی بازپس گرفت. تبادل اجساد و اسرا، درپی مدت ها مذاکره غیرمستقیم دو طرف با وساطت دولت آلمان انجام شد. نکته جالب توجه در این عملیات آن بود که دستگاه های اطلاعاتی و جاسوسی صهیونیست ها تا آخرین لحظه نمی دانستند که دو سرباز آنها در همان لحظات اولیه درگیری با رزمندگان حزب ا... کشته شده اند و زنده نیستند. در میان اسیران آزاد شده لبنانی، افرادی از دیگر گروه های مبارز لبنانی نیز به چشم می خورد که مهمترین آنها «سمیر قنطار» بود که حدود سی سال از عمر خود را در زندان های رژیم صهیونیستی گذرانده بود. این تبادل اسرا، به عنوان پیروزی دیگری برای حزب ا... دربرابر رژیم صهیونیستی تلقی/ و به خاطر آن جشن ملی در لبنان برگزار شد.

 

 

درگذشت سید متولی عبدالعال، قاری سرشناس مصری

8 سال پیش در چنین روزی، 16 ژوئیه 2015 میلادی:

 سید‌ متولی عبدالعال(Al Sayyid Metwaly Abdel Aal)، قاری سرشناس مصری درگذشت. وی 26 آوریل سال 1947 میلادی در روستایی واقع در استان الشرقیه در کشور مصر متولد شد. پدرش متولی نام داشت و مادر به دلیل ارادتی که به شیخ سیداحمد البدوی داشت او را سید نام گذاشت. سید‌متولی از کودکی به آموختن قرآن کریم پرداخت و در 12 سالگی کل قرآن را حفظ کرد. نکته‌ای که سید‌ متولی عبدالعال را از بسیاری از قاریان متمایز کرد ارائه سبکی نوین در تلاوت در سن 13 سالگی بود. سیدمتولی در سال‌های حیاتش از محضر اساتید بزرگی مانند محمود‌علی البناء، عبدالباسط محمد عبد‌الصمد، مصطفی اسماعیل و حمدی زامل، تلمذ و در کنار آنان در محافل مختلف به تلاوت پرداخت. این قاری نامدار بار‌ها به ایران سفر کرد. سیدمتولی درباره جمهوری اسلامی و ملت ایران می‌گوید: در هیچ جاى دنیا مانند ملت ایران ندیدم و در حد بسیار بالایى در عشق ورزیدن به قرآن و اهمیت دادن به این کتاب آسمانى در سطح عالم، ملت بى‌نظیری هستند و من این را به چشم خویش مشاهده کردم و مى‌توانم بگویم که در کشورهایى که مسافرت داشتم این را به عنوان واقعیت و بدون غلو عرض مى‌کنم که از این حیث ملت شما بى‌نظیر است.

 

سرانجام این قاری نامدار در سن 68 سالگی براثر ایست قلبی دارفانی را وداع گفت و پیکرش در زادگاهش در استان الشرقیه مصر به خاک سپرده شد.