تقویم تاریخ؛ از تاسوعای حسینی تا شهادت حضرت ابوالفضل العباس(س)

امروز نهم ماه محرم الحرام سالنمای هجری قمری و روز تاسوعای حسینی است.

روز تاسوعا یا روز نهم ماه محرم آخرین روزی است که حسین بن علی (ع) سومین امام شیعیان و یارانش شبانگاه آن را درک کرده‌اند و این روز به شب عاشورا پیوند خورده‌است. این روز در نزد شیعیان از اهمیت بالایی برخوردار است. شیعیان این روز را منتسب به عباس بن علی (ع) نیز می‌دانند، و این روز را بسان روز عاشورا گرامی داشته و در آن به سوگواری می پردازند. تاسوعا بزرگداشت شهادت اسوه ایثار، ادب و دلاوری بزرگ مردی است که با گذشت بیش از هزار و چهارصد سال، هنوز تاریخ، روشن از کرامت های اوست و نام او با وفا و ادب و مردانگی همراه است.

 

 

شهادت حضرت ابوالفضل العباس(ع)

1384 سال پیش در چنین روزی، نهم محرم سال 61 هجری قمری:

حضرت ابوالفضل ‏العباس (ع) به امان نامه‏ شمربن ذی ‏الجوشن جواب ردّ داد. شمر بن ذی ‏الجوشن در عصر روز نهم محرم، چون دید که عمربن سعد مهیّای نبرد با امام حسین(ع) است، به نزدیک خیمه های حسینی آمد و بانگ زد که: فرزندان خواهرم کجایند؟ منظورش حضرت عباس و سه برادرش به نام‏ های عبداللَّه، جعفر و عثمان بود که از فرزندان فاطمه‏ ام ‏البنین(س) بودند. فاطمه‏ ام ‏البنین از قبیله‏ بنی‏ کلات و شِمر هم از همین قبیله بود. امام حسین(ع) که صدای شمر را شنید به برادرانش دستور داد که جواب شمر را بدهید، اگرچه او فاسق است ولیکن با شما قرابت و خویشی دارد. حضرت عباس(ع) به همراه سه برادرش به نزد شمر رفتند. شمر برای آنان، امان نامه ‏ای آورده بود، مشروط بر این که از یاری حسین(ع) دست بردارند و سپاهش راترک گویند. حضرت عباس(ع) فرمود: بریده باد دست‏ های تو و لعنت باد بر امانی که برای ما آورده ‏ای. ای دشمن خدا! ما را امر می‏ کنی که دست از برادر و مولای خویش برداریم و سر در طاعت ملعونان برآوریم. آیا ما را امان می ‏دهی ولی برای پسر رسول خدا(ص) امانی نیست؟ شمر از شنیدن این پاسخ دندان‏ شکن، خشمناک شد و به لشکرگاه خویش برگشت. در این شب، امام حسین(ع) برادر خود حضرت اباالفضل را به اردوگاه دشمن فرستاد که آن شب را مهلت بخواهد، برای این که امام و یارانش به نماز و راز و نیاز با خداوند بپردازند. در آن شب، امام حسین (ع) در میان یاران خویش برخاست و خدا را ستایش کرد. آنگاه در نهایت تواضع، بزرگی و آزادگی از یاران خود خواست تا در صورت تمایل، در فرصت اندک باقی مانده، از تاریکی شب استفاده کنند و از میدان نبرد خارج شوند، چرا که فردا در مصاف با سپاه یزید هیچ یک از آنان زنده نخواهند ماند. اما یاران امام حسین (ع) عزم جزم کرده بودند که تا پای جان از دین خدا و نواده رسول او حمایت کنند. شب عاشورا، صحرای کربلا، عبادتگاه شیرمردانی دریادل و با ایمان بود که اگرچه اندک بودند، ولی چون کوه استوار ماندند و لحظه ای از یاری امامشان غافل نشدند.

 

 

امضای قرارداد اولین تقسیم لهستان میان سه قدرت اروپایی

 251 سال پیش در چنین روزی، بیست و هفتم ژوئیه سال 1772 میلادی:

قرارداد اولین تقسیم لهستان میان سه قدرت بزرگ اروپای قرن هجدهم میلادی به امضا رسید. این سرزمین که امروز از کشورهای مستقل شرق اروپا است با امضای قرارداد مذکور توسط نمایندگان روسیه، اتریش و پروس، میان این سه کشور تقسیم شد. دولت های روسیه، اتریش و پروس به بهانه حفظ کشور لهستان از فساد و اضمحلال، هر یک بخش هایی از خاک این کشور را تصرف کردند. شایان ذکر است که لهستان تاکنون چهار بار میان کشورهای مختلف تقسیم شده است.

 

 

تولد الکساندر دوما، نویسنده و ادیب فرانسوی

 199 سال پیش در چنین روزی، بیست هفتم ژوئیه سال 1824 میلادی:

«آلکساندر دوما» (پسر) ( Alexandre Dumas )، نویسنده و ادیب فرانسوی در پاریس متولد شد. وی فرزند آلکساندر دوما (پدر) ، ژنرال ارتش و نویسنده فرانسوی بود. دوران کودکی دوما (پسر) با رنج و محنت سپری شد و این رنج و درد در همه آثار او منعکس است. او نمایشنامه ها و رمان های متعددی نوشت و در آنها تلاش کرد تا هنجارها و آداب صحیح اجتماعی را رواج دهد. از جمله آثار مشهور دوما (پسر) می توان به «خانم کامیلیا»، «نصف جهان» و «مساله پول» اشاره کرد. وی در سال 1895 درگذشت.

 

 

تولد جیوسوئه کاردوجی، نویسنده مشهور ایتالیایی

 188 سال پیش، در روز بیست و هفتم ژوئیه سال 1835 میلادی:

 «جیوسوئه کاردوچی» (Giosue Carducci) شاعر و نویسنده میهن دوست ایتالیایی به دنیا آمد. وی دکترای خود را در رشته ادبیات دریافت کرد و به مقتضای شرایط کشورش که به سوی وحدت پیش می رفت، شعر می گفت. کاردوچی که خطیبی توانا بود، با مسافرت به شهرهای مختلف ایتالیا، با خواندن شعرهایش مردم را به مبارزه با اشغالگران اتریشی ترغیب می کرد. او قسمتی از تاریخ ایتالیا را به شعر درآورد و کتاب نهم اشعار هومر شاعر یونان باستان را به ایتالیائی (لاتین جدید) ترجمه کرد. کاردوچی معتقد بود که دموکراسی باید کامل و واقعی باشد و در غیر این صورت اصلاً وجود نداشته باشد. البته وی در میهن دوستی گاه راه افراط را می پیمود و از جمله خواستار گسترش مرزهای ایتالیا تا مرزهای روم باستان و الحاق صربستان، یونان، آلبانی و حتی بخش هایی از شمال آفریقا به ایتالیا بود. کاردوچی در سال 1906 برنده جایزه نوبل شد و سه سال بعد در 74 سالگی درگذشت.

 

 

کشته شدن میخائیل لرمانتوف، شاعر و نویسنده روس

 182 سال پیش، در روز بیست و هفتم ژوئیه سال 1841 میلادی:

 «میخائیل لرمانتوف» (Mikhaïl Lermonto) شاعر و نویسنده روس درپی یک دوئل، کشته شد. وی در سال 1814 در مسکو متولد شد و خیلی زود دوق و استعداد خود را در شعر نشان داد. لرمانتوف که هم عصر الکساندر پوشکین دیگر شاعر بزرگ روس بود، از وی تأثیر پذیرفت. این دو شاعر را بزرگترین شاعران ادبیات روسی برشمرده اند. شعر لرمانتوف مضامین اعتراضی و پرشور دارد و پیشرو رمانتیسم ادبی روسیه است. البته وی از نویسندگی نیز غافل نبود و در زمینه نثر نیز آثاری برجسته دارد. از جمله آثار این شاعر و نویسنده جوان روسی می توان به «قهرمان عصر ما»، «مرگ پیامبر» و «شاخه فلسطین» اشاره کرد.

 

 

مرگ فیودور ایوانویچ تیوتچف، شاعر و سیاستمدار روسی

 150 سال پیش، در روز بیست و هفتم ژوئیه سال 1873 میلادی:

«فیودور ایوانوویچ تیوتچف» (Fyodor Ivanovich Tyutchev) شاعر و سیاستمدار روسی از دنیا رفت. وی در سال 1803 متولد شد و تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته زبانشناسی تاریخی به پایان برد. تیوتچف به مدت 22 سال نماینده روسیه در شهر مونیخ آلمان بود و از محیط اجتماعی و افکار اندیشمندان این کشور تأثیر پذیرفت. وی اگر چه در آلمان نیز شعر می سرود، اما پس از بازگشت از این کشور به طور جدی تری به ادبیات پرداخت و علاقه فراوانی به سرودن شعر در باره طبیعت نشان داد.

 

 

برگزاری اولین نمازجمعه بعد از انقلاب اسلامی

 44 سال پیش، در روز پنجم مرداد سال 1358 هجری شمسی:

 اولین نماز جمعه رسمی پس از انقلاب اسلامی ایران، در تهران برگزار شد. امامت این نماز جمعه را مرحوم آیت الله سید محمود طالقانی از علمای مبارز و انقلابی برعهده داشت و انبوه مردم از قشرهای مختلف در آن شرکت داشتند. قبل از انقلاب اسلامی ایران، به دلیل استبداد و خفقان حاکم، امکان برگزاری نماز جمعه ای که در آن امام جمعه آزادانه به بیان مسائل روز بپردازد، نبود. اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این مراسم عبادی – سیاسی جایگاه واقعی خود را بازیافت و به تجلی گاه وحدت و قدرت مردم مسلمان ایران و تریبونی برای آگاهی بخشی درمورد مسائل داخلی و بین المللی تبدیل شد.

 

 

مرگ محمدرضا پهلوی آخرین شاه ایران در مصر

 43 سال پیش در چنین روزی، پنجم مرداد سال 1359 هجری شمسی:

«محمدرضا پهلوی» آخرین شاه ایران، در قاهره پایتخت مصر مرد. وی در سال 1298 هجری شمسی متولد شد و پس از عزل پدرش رضاخان از سلطنت و تبعید وی توسط انگلیسی ها، وارث سلطنت او شد. دومین شاه سلسله پهلوی که همچون پدرش، سلطنت خود را مدیون انگلیسی ها بود، تلاش کرد تا منافع نامشروع آنها را در ایران حفظ کند. اما با قیام مردم ایران در سال 1329 هجری شمسی و پیروزی نهضت ملی شدن صنعت نفت، دست انگلیسی ها از ایران کوتاه شد. سه سال بعد، آمریکا وانگلیس کودتایی را در ایران ترتیب دادند که منجر به سرنگونی حکومت ملی دکتر مصدق و بازگشت محمدرضا شاه به تهران شد. محمد رضا، سه روز قبل از کودتا، به خارج از ایران گریخته بود و پس از حصول اطمینان از پیروزی کودتا، به ایران بازگشت. از این پس آمریکا به غارت منابع ایران پرداخت. محمدرضا شاه با پشتیبانی واشنگتن به سرکوب مخالفت های مردمی پرداخت و برای حفظ سلطنت خود، سلاح های فراوانی از آمریکا خرید. در سال 1357 ه.ش. انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی (ره) اوج گرفت و در بهمن ماه همان سال با پیروزی انقلاب، به 37 سال سلطنت شاه جنایتکار خاتمه داده شد. محمدرضا پهلوی پس از فرار از ایران در دی ماه 1357 ه.ش، ابتدا به مصر و سپس به چند کشور دیگر رفت. اما پس از آنکه با اقامت وی در این کشورها و حتی آمریکا مخالفت شد، به مصر بازگشت و در همین کشور جان سپرد.

 

 

آغاز عملیات مرصاد علیه منافقین

 35 سال پیش، در روز پنجم مرداد سال 1367 هجری شمسی:

عملیات بزرگ «مرصاد» برای درهم کوبیدن عناصر گروهک تروریستی منافقین در غرب ایران، آغاز شد. دو روز قبل از آن، منافقین که نیروهای خود را در مرز ایران و عراق گردآوری کرده و توسط رژیم سابق عراق با سلاح های سنگین و نیمه سنگین مجهز شده بودند، تجاوز به خاک ایران را آغاز کرده بودند. طرح عملیات گروهک منافقین بسیار ساده لوحانه و غیرواقع بینانه بود. رهبری منافقین تصور می کرد که نیروهای این گروهک بدون برخورد با مانع مهمی از جاده های اصلی کشور عبور خواهند کرد و در مدت کوتاهی به تهران خواهند رسید و پایتخت ایران را به تصرف درخواهند آورد. اما نیروهای نظامی ایران با همراهی نیروهای مردمی در عملیات مرصاد، عناصر منافقین را در غرب ایران، محاصره کردند و این تروریست های مزدور و وابسته به بیگانه را درهم کوبیدند.

 

 

درگذشت آیت الله سید جواد حسنی خرمشاهی، از دانشمندان نامدار کرمانشاه

27 سال پیش در چنین روزی، 5 مرداد 1375 شمسی:

آیت اللَّه سیدجواد حسنی خرمشاهی از عالمان نامدار کرمانشاه در گذشت. سیدجواد حسنی خرمشاهی در سال 1284 ش (1325 ق)در خاندانی که نسبشان به امام حسن مجتبی(ع) می رسید، به دنیا آمد. وی در کودکی پدرو مادرش را از دست داد و تحت سرپرستی و کفالت آیت اللَّه آقا رحیم آل آقا، روحانی بزرگ شهر قرار گرفت. سید جواد، تحصیلات خویش را در مکتب خانه آغاز کرد و پس از آن به فراگیری علوم دینی پرداخت. وی در کنار شاگردی در محضر بزرگان، به مطالعه مداوم احادیث و اخبار و تاریخ و تفسیر همت گماشت و بر غنای معلومات خویش افزود. از آن پس، خدمات دینی خود را با تالیف، تبلیغ دین، امامت جماعت و ارشاد مردم آغاز کرد و بیش از پنجاه سال بر روی منبر و در جایگاه وعظ، مردم مسلمان را از بیانات خویش بهره مند نمود. مسجد آیت اللَّه خرمشاهی در زمان جنگ تحمیلی و هشت سال دفاع مقدس (با نام مسجد میر عبدالباقی) از بزرگ ترین مراکز کمک رسانی به جبهه های نبرد بود و خود او نیز با وجود کهولت سن در جبهه ها حاضر می شد و با حضور خویش، روحیه بیشتری به رزمندگان اسلام می داد. از این عالم وارسته تالیفاتی چند به یادگار مانده از جمله: مفاتیح آیات قرآن، کتاب انسابِ سادات، فرهنگ لغت قرآن و دیوان اشعار. آیت اللَّه خرمشاهی سرانجام پس از عمری نزدیک به 92 سال در پنجم مرداد 1375 ش برابر با 9 ربیع الاول 1417 ق درگذشت و در کرمانشاه به خاک سپرده شد