تقویم تاریخ، از عاشورای حسینی و شهادت امام حسین(ع) تا قیام بردگان در آمریکا

عاشورای حسینی و شهادت امام حسین(ع)

1384 سال پیش در چنین روزی، دهم محرم سال 61 هجری قمری:

یکی از حساسترین حلقه های نبرد حق و باطل و یکی از حماسی ترین رویدادهای تاریخ اسلام و بشریت در سرزمین کربلا ـ واقع در عراق ـ روی داد. امام حسین (ع) از اهل بیت پاک رسول گرامی اسلام (ص ) دراین روز به اتفاق 72 تن از یارانش، به منظور پاسداری از دین خدا و مبارزه با ظلم، به نبرد با لشگری عظیم پرداخت. حسین (ع) به دعوت مردم کوفه، عازم این شهر بود تا آنها را از ظلم و ستم حکومت یزید برهاند. اما سپاه یزید، راه را بر امام بست و خواستار بیعت او با یزید شد که این درخواست با مخالفت شدید امام حسین (ع) روبرو شد. به این ترتیب، از صبح روز دهم محرم، جنگ بین یاران امام (ع) که تعدادی از آنان خویشاوندان نزدیک ایشان بودند، با دشمنان آغاز شد و تا بعد ازظهر ادامه یافت. دراین مدت، یاوران امام حسین (ع) زیباترین جلوه های رشادت، ایثار و شهادت در راه خدا و وفاداری به امام خویش را به نمایش گذاشتند، به طوری که در طول تاریخ، الگوی آزادیخواهان جهان شدند. درخشش و جاودانگی قیام امام حسین (ع) قبل از هر چیز به خاطر جنبه های الهی و انسانی آن است آن حضرت هدف از قیام بزرگ خود را امر به معروف و نهی از منکر و احیای آئین پیامبر اکرم (ص) عنوان کرد. ازطرف دیگر، جنایات و بی رحمی های سپاه یزید، چه در هنگام جنگ و چه پس از آن، باعث شد که دشمنان امام حسین (ع) به عنوان مظاهر ستم، تباهی و جهل در تاریخ، شناخته شوند، بویژه آنکه سپاه یزید پس از پایان جنگ، زنان و کودکان را، که بسیاری از آنها از نوادگان پیامبر گرامی اسلام (ص ) بودند، به اسارت بردند.

 

 

هلاکت عبیدالله بن زیاد توسط سپاهیان مختار

1378 سال پیش در چنین روزی دهم محرم سال 67 هجری قمری:

"عبیداللَّه بن زیاد" حاکم ظالم کوفه و مجری واقعه خونین کربلا توسط سپاهیان مختار به هلاکت رسید. در روز عاشورای سال 67 قمری، شش سال پس از واقعه‌ کربلا، درست همان روزی که سپاهیان یزید به فرمان عبیداللَّه بن زیاد فاجعه‌ خونین کربلا را به وجود آورده و امام حسین(ع) و یارانش را مظلومانه به شهادت رسانده بودند، لشکریان عبدالملک بن مروان به فرماندهی عبیداللَّه بن زیاد و لشکریان مختار بن ابی‌ عبیده ثقفی به فرماندهی ابراهیم بن ‌مالک اشتر در ساحل "نهر خاذر" در چهارفرسخی شهر "موصل" با هم به نبرد پرداختند و از طرفین تعداد بی ‌شماری کشته شدند. سرانجام لشکریان شام با از دست دادن هفتاد هزار تن، رو به هزیمت نهاد و طعم تلخ شکست را پذیرا شدند. مهم‌ترین حادثه‌ این نبرد، کشته شدن عبیداللَّه بن زیاد (فرمانده لشکریان شام) به دست ابراهیم بن مالک اشتر بود که با یک ضربت شمشیر، به هلاکت رسید.

 

 

 آغاز قیام بردگان سیاهپوست در آمریکای شمالی

294 سال پیش در چنین روزی بیست و هشتم ژوئیه سال 1729 میلادی:

 نخستین قیام بردگان سیاهپوست در آمریکای شمالی آغاز شد. قیام کنندگان که 44 نفر بودند در سر راه خود از کارولینای جنوبی به فلوریدا (و در آن زمان فلوریدای اسپانیا) هر سفید پوستی را که دیدند کشتند، اما پیش از رسیدن به مرز فلوریدا و به دست آوردن آزادی خود، به محاصره نیروهای نظامی انگلستان درآمده و اسیر و کشته شدند. پس از این قیام، سیاهپوستان به صورت متناوب به قیام های خود برای به دست آوردن آزادی و حقوق مدنی ادامه دادند. سیاهپوستان از قرن هفدهم از آفریقا ربوده و یا خریده شده و به قاره امریکا جهت فروش و کار کردن رایگان برای اربابانشان منتقل شده بودند، زیرا که بومیان آمریکا (سرخپوستان) حاضر نبودند برای سفید پوستان اروپایی مهاجر حتی در برابر دریافت مزد کار کنند.

 

 

درگذشت یوهان سباستین باخ، موسیقیدان و آهنگساز آلمانی

273 سال پیش در چنین روزی، بیست و هشتم ژوئیه سال 1750 میلادی:

«یوهان سباستیان باخ» (Johann Sebastian Bach)، موسیقیدان و آهنگساز آلمانی در 65 سالگی درگذشت. باخ، آموزش موسیقی را از کودکی آغاز کرد و خیلی سریع استعداد خود را در این زمینه آشکار ساخت. بسیاری از آهنگ های باخ به سبب علاقه و گرایش او به مذهب، رنگ دینی دارند. از اینرو او به عنوان یک آهنگساز مذهبی در قرن هجدهم میلادی، مشهور شد. باخ در پیشرفت و تکامل موسیقی آلمان، نقش بسزایی داشت و در راه آموزش موسیقی، بینایی اش را از دست داد. نیایش ها و سرودها ازجمله آثار باخ هستند.

 

 

پایان دوره وحشت در فرانسه

229 سال پیش، در روز بیست و هشتم ژوئیه سال 1794 میلادی:

 با اعدام «ماکسیمیلیان روبسپیر» (Maximilien Robespierre ) و جمعی از هوادارانش، به دوره وحشت در فرانسه پایان داده شد. این دوره یک ساله هنگامی آغاز شد که به دستور مجلس کنوانسیون که اداره امور فرانسه را پس از پیروزی انقلاب برعهده داشت، دادگاهی برای مبارزه با مخالفین داخلی انقلاب فرانسه تشکیل شد. اما روبسپیر یکی از رهبران اصلی انقلاب که قصد داشت قدرت را بطور کامل در این کشور در دست گیرد، با سوء استفاده از این موقعیت، بسیاری از مخالفین خود را به تیغ گیوتین سپرد. در دوره وحشت بیش از 120 هزار نفر بدون محاکمه کشته شدند که در بین آنها اشخاصی چون لاوازیه شیمیدان و آندره شینه شاعر فرانسوی، وجود داشتند. به همین دلیل، این دوره باعث نارضایتی مردم فرانسه و مخدوش شدن چهره انقلاب این کشور شد.

 

 

درگذشت گاسپار مونژ، ریاضیدان مشهور فرانسوی

205 سال پیش در چنین روزی بیست و هشتم ژوئیه سال 1818 میلادی:

 «گاسپار مونژ» (Gaspard Monge) ریاضی‌ دان شهیر فرانسوی و مبتکر هندسه ترسیمی درگذشت. او پسر یک کاسب دوره‎‌گرد بود و خود نیز تا شانزده سالگی به کار اشتغال داشت. اما پس از مدتی به تحصیل روی آورد و از دانشگاه فارغ التحصیل شد. گاسپار در نوجوانی نقشه بزرگی از کشورش ساخته بود که مورد توجه دولت فرانسه قرار گرفت. از این رو، آن را در فرمانداری به دیوار نصب کردند و همین مسئله باعث فرستادن او به دانشگاه گردید. مونژ به مطالعه بعضی از شاخه‌‎های هندسه، جانی دوباره بخشید و کار وی نقطه شروع شکوفایى فوق‎‌العاده آن رشته در سده نوزدهم بود. وی علاوه بر ریاضی، در علم شیمی نیز مهارت داشت و از راه تهیه باروت و مواد منفجره، کمک زیادی به انقلابیون فرانسه در جریان انقلاب آن کشور نمود. مونْژْ هم‌چنین مدرسه پلی تکنیک پاریس را برای پرورش علمی و فنی جوانان تأسیس کرد و با مطالعات و کار علمی دقیق، موفق به ابداع هندسه ترسیمی گردید. هندسه ترسیمی روشی از ترسیم و حل کردن مسائل سه بُعدی است که به وسیله خطوط و نقاطی که در یک صفحه یعنی در یک سطح دو بعدی می‎‌باشد، کشیده می‌‎شود. گاسپار مونژ سرانجام در 28 ژوئیه 1818میلادی در 72 سالگی جان سپرد. در حالی که با اختراع هندسه ترسیمی که بدون آن، ساخت ماشین‌‎های مدرن و عمارات عظیم میسر نیست، میراث بزرگی از خود به جای گذاشت.

 

 

استقلال پرو از اسپانیا 

202 سال پیش در چنین روزی، بیست و هشتم ژوئیه سال 1821 میلادی:

کشور پرو موفق به کسب استقلال از اسپانیا شد و چنین روزی، به عنوان روز ملی این کشور نام گرفت. پرو محل اصلی قوم متمدن اینکا و امپراتوری آنها بود که از قرن دوازدهم تا شانزدهم بر شمال غربی آمریکای جنوبی تسلط داشت. در اوایل قرن شانزدهم میلادی استعمارگران اسپانیایی وارد پرو شدند و پس از کشتار بیرحمانه سرخپوستان، این سرزمین را تحت الحمایه اسپانیا درآوردند. استعمارگران اسپانیایی، مردم پرو و منابع طبیعی این سرزمین را بشدت چپاول کردند به همین علت انقلاب آزادیخواهانه و استقلال طلبانه مردم پرو اوج گرفت. سرانجام درجریان مبارزات خوزه سان مارتین و سیمون بولیوار، سرداران استقلال طلب آمریکای جنوبی، پرو مستقل و از حکومت جمهوری برخوردار شد.

 

 

امضای معاهده تاریخی برلین 

145 سال پیش در چنین روزی، بیست و هشتم ژوئیه سال 1878 میلادی:

 معاهده تاریخی برلین در پایان کنگره ای به همین نام، میان نمایندگان کشورهای روسیه، آلمان، فرانسه، انگلیس و اتریش به امضا رسید. کنگره برلین به خواست بیسمارک، صدراعظم وقت آلمان، تشکیل شد. با امضای این معاهده قدرت سیاسی و نظامی آلمان به اوج خود رسید و زمینه برای توسعه طلبی بیشتر آلمان فراهم شد. در واقع انعقاد قرارداد برلین در سال 1878 ، از عوامل زمینه ساز جنگ جهانی اول بود.

 

 

خودکشی ونسان فانگوگ، نقاش مشهور هلندی

133 سال پیش در چنین روزی بیست وهشتم ژوئیه سال 1890 میلادی:

«ونسان فان‌گوگ» (Vincent van Gogh)نقاش شهیر هلندی خودکشی کرد. وی پس از مدتی تحصیل، به علت فقر، به فروشندگی پرداخت و مدتی نیز در سلک روحانیان مسیحی درآمد. فان‌گوگ در جوانی، عشق غریبی به نقاشی احساس نمود و بر اثر همین علاقه، به فراگیری این هنر روی آورد. او که به شدت تهیدست بود، با عدم امکانات به کار پرداخت و بیش از پیش گرفتار تهیدستی می‎‌شد. سرانجام تصمیم گرفت که به کاری جز نقاشی نپردازد تا این‌که در سال 1880 به یک نقاش ماهر تبدیل گردید. او دارای جنون ادواری و افسردگی بود و این حالتِ خود را در اوقات نقاشی سپری می‌‎کرد و آثار ارزنده‎‌ای به وجود می‌‎آورد. نقاشی‌‎های فان‌گوگ در طی سال‌‎های 1880 تا 1885میلادی، بسیار تیره و تاریکند که شاید بازتابی از مصیبت‌‎های عاطفی او باشد. وی در سال 1886 سفری به پاریس داشت. فان‌گوگ در این سفر تحت تاثیر نقاشان سبک اِمپرسیونیست که در آن، حالات به وسیله رنگ‌‎های تجزیه شده به نمایش درمی‎‌آیند، قرار گرفت و از آن پس آثارشْ روشنی و صفای رنگ تازه پیدا کرد. مهم‌ترین خدمت فان‌گوگ به عالم نقاشی، مبارزه با اصول و قواعد رنگ‌‌آمیزی قدیمی در نقاشی بود و خود او نیز سبکی تازه و نو بدعت گذاشت. از فان‌گوگ آثارمتعددی برجای مانده که گل‌‎های آفتابگردان، شب ستاره و سیب‌‎زمینی‎خوران شهرتی جهانی دارند. وی در پنج سال آخر عمر خویش بیش از هشت‌صد تابلو ترسیم کرد تا این‌که سرانجام در 28 ژوئیه 1890میلادی در 37 سالگی خودکشی کرد.

 

 

تولد کارل پوپر، فیلسوف و نویسنده مشهور اتریشی 

121 سال پیش در چنین روزی برابر با بیست و هشتم ژوئیه 1902 میلادی:

کارل پوپِر(Karl Popper) فیلسوف و نظریه‎‌ پرداز معروف اتریشی در خانواده‎‌ای یهودی در ویِن پایتخت اتریش، به ‎‌دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات خود، مدتی به مشاغل آزاد روی آورد اما پس از آن به تدریس پرداخت. با قدرت‎‌ گیری نازی‌‎ها در آلمان و سپس اتریش، پوپر جهت دوری از حاکمیت حزب نازی، به زلاندنو در قاره اقیانوسیه سفر نمود و به تدریس در دانشگاه مشغول شد. وی طی سال‌‎های بعد به ارائه نظرات خود پرداخت و طی بیش از پنجاه سال تدریس، کتاب‌‎هایی نیز نگاشت. پوپر در این زمان، در فلسفه علم و فلسفه سیاسی به‌‎ عنوان یکی از نظریه‌‎پردازان شاخص شناخته شد و کتاب‌‎هایش به حدود سی زبان ترجمه گردید. پوپر با رد پوزیتیویسم منطقی و فلسفه تحلیلی، معیار علمی بودن یک گزاره را ابطال‌‎ پذیری عنوان کرد. به این معنا که دانشمند نظریه‎‌ای را با حدس عرضه می‌‎کند و درصورتی‌که این نظریه با یک قضیه مشاهده ‎‌ای ناسازگار باشد، آن نظریه ابطال می‌‎شود. پوپر در فلسفه سیاسی نیز یکی از بزرگ‌ترین حامیان لیبرالیسم در قرن بیستم به ‌‎شمار می آید. پوپر در عین حال از نظم نوین امریکا حمایت کرد و ژاندارمی امریکا بر جهان را پذیرفت. از پوپر آثاری به‎‌ جای مانده که "جامعه باز و دشمنان آن"، "شناخت عینی"، "حدس‌‌ها و ابطال‌‌ها"، "فقر تاریخی‌گری" و "منطق اکتشاف علمی" از آن جمله‌‎اند. کارل ریموند پوپر سرانجام در ۱۷ سپتامبر ۱۹۹۴میلادی در سن ۹۲ سالگی درگذشت.

 

 

اعلام جنگ اتریش به صربستان 

109 سال پیش در چنین روزی، بیست و هشتم ژوئیه سال 1914 میلادی:

در آستانه جنگ جهانی اول، امپراتوری اتریش به بهانه قتل ولیعهد این کشور در صربستان، به دولت صربستان اعلان جنگ داد. اما علت واقعی این اعلان جنگ، مخالفت مردم صربستان با دخالت های اتریش در امور داخلی کشورشان و شورش علیه این کشور بود. در جنگ جهانی اول، دولت های آلمان، اتریش و عثمانی در یک جبهه قرار داشتند و کشورهای روسیه، فرانسه، انگلستان و صربستان جناح مقابل را تشکیل می دادند. گاوریلو پرینسیپ(Gavrilo Princip)کسی که فرانتس فردیناند، ولیعهد اتریش، را به قتل رساند

 

 

 درگذشت لیلیان وینیچ، نویسنده معروف انگلیسی

63 سال پیش در چنین روزی بیست و هشت ژوئیه سال 1960 میلادی:

خانم "اتل لیلیان وینیچ" (Ethel Lilian Voynich) نویسنده معروف انگلیسی درگذشت. اِتِل لیلیان وینیچ در طفولیت پدر را از دست داد. وینیچ پس از گذران مراحل ابتدایى تحصیل، در هجده سالگی برای ادامه تحصیل عازم آلمان شد. وی در آن‌جا ضمن تحصیل، در رشته موسیقی نیز به فعالیت پرداخت و آن را به خوبی آموخت. وی هم‌چنین به فراگیری فلسفه، ادبیات و زبان‌‎شناسی پرداخت. وینیچ شیفته پژوهش در ادبیات جهان بود. از این رو، در سال 1887میلادی سفری به روسیه داشت و در آن‌جا در رشته ادبیات و زبان روس مطالعات وسیعی به عمل آورد. وی چندین سال به کار ترجمه پرداخت تا این‌که در سال 1897میلادی در سن 33 سالگی اولین کتاب خود به نام "خرمگس" را منتشر نمود. این کتاب در اندک زمانی به فروش رفت و تجدید چاپ شد. وی در این کتاب، سیمای واقعی و حقیقی انسان‌‎هایى را مجسم کرده است که برای کسب آزادی و استقلال و حقوق اجتماعی خود، دست به مبارزه دامنه‎‌داری می‎‌زنند و در این راه از مرگ نیز هراسی ندارند. وینیچ طی سال‌‎های فعالیت خود، آثار متعددی منتشر کرد که جک دایموُنْد، الیویالتام و کفشت را بکن از آن جمله‌‎اند. خانم اِتِل لیلیان وینیچ سرانجام در بیست و هشت ژوئیه 1960میلادی در نود و شش سالگی درگذشت.

 

 

وقوع بزرگترین زلزله تاریخ چین 

47 سال پیش، در روز بیست و هشتم ژوئیه سال 1976 میلادی:

 زلزله بسیار شدیدی شهر «تانگشان» در شرق چین را لرزاند. این زمین لرزه که 7.8 ریشتر شدت داشت، بیش از 600 هزار کشته و صدها هزار مجروح و آواره برجای گذاشت. البته مقام های رسمی چین تلفات زلزله این کشور را 240 هزار کشته، ذکر کردند. این زمین لرزه بزرگترین زلزله این کشور پس از زمین لرزه سال 1556 میلادی، بود که باعث مرگ 830 هزار تن شد.

 

 

 برگزاری همه پرسی اصلاحات قانون اساسی در ایران

34 سال پیش، در روز ششم مرداد سال 1368 هجری شمسی:

مردم مسلمان ایران همزمان با پنجمین انتخابات ریاست جمهوری با شرکت در یک همه پرسی، با اکثریت قوی، اصلاحات انجام شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران را تایید کردند. حضرت امام خمینی (ره ) اندکی قبل از رحلت خود در خرداد ماه 1368 هجری شمسی، فرمان انجام این اصلاحات و تشکیل مجلسی به این منظور را صادر کرد. از مهمترین تغییرات در قانون اساسی، حذف شرط مرجعیت برای احراز سمت رهبری بود. همچنین افزایش اختیارات رئیس جمهوری و حذف سمت نخست وزیری از دیگر تغییرات مهمی بود که به منظور جلوگیری از تداخل مسئولیت ها و انسجام بیشتر قوه مجریه، انجام شد. براساس اصلاحات قانون اساسی، به منظور افزایش کارآیی و تمرکز در قوه قضاییه، شورای عالی قضایی از ریاست این قوه حذف شد و به جای آن رئیس قوه قضائیه مسئولیت قوه قضائیه را به عهده گرفت. در پنجمین انتخابات ریاست جمهوری آیت الله هاشمی رفسنجانی از یاران نزدیک امام خمینی(ره) به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد.

 

 

درگذشت سیف الله داد، کارگردان مطرح ایرانی

14 سال پیش در چنین روزی برابر با ششم مرداد 1388 شمسی:

سیف ‎الله داد، کارگردان مطرح ایرانی درگذشت. سیف‌‌الله داد در سال ۱۳۳۴شمسی در خرمشهر به‌‌دنیا آمد. وی در سال ۱۳۵۱شمسی از دانشگاه شیراز در رشته جامعه‌‌شناسی فارغ‎‌التحصیل شد. اوایل سال‌های دهه ۶۰شمسی، وی عضو شورای بررسی فیلمنامه شبکه اول تلویزیون بود و بعد از آن به عضویت بنیاد سینمایی فارابی درآمد. داد در نیمه اول دهه ۷۰شمسی، دو سال رئیس هیأت مدیره خانه سینما بود و از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۹شمسی، معاون سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود. وی در طول سال‌های فعالیت خود علاوه بر کارگردانی فیلم‌‌هایی چون "زیر باران"، "کانی‌مانگا" و "بازمانده" به‎‌عنوان تدوینگر نیز فعالیت داشت. او به‌‌عنوان تدوینگر، در فیلم‌های "هور در آتش"، "ابلیس"، "در مسلخ عشق" و "بچه‌های طلاق" فعالیت کرده و در فیلم "از کرخه تا راین" ساخته ابراهیم حاتمی‌‌کیا به‌‌عنوان مجری طرح همکاری داشته است. سیف‌‌الله داد، سرانجام در بامداد روز ششم مردادماه سال ۱۳۸۸شمسی، در بیمارستان مهر تهران بر اثر ابتلا به سرطان درگذشت.