تقویم تاریخ؛ از شهادت امام سجاد(ع) تا روز جهانی جوانان

شکست ارتش اسکندر توسط آریوبرزن، سردار نامدار ایرانی

2353 سال پیش در چنین روزی؛ 12 اوت 330پیش ازمیلاد:

بر پایه یادداشت های روزانه "کالیستنسCallisthenes " مورخ رسمی اسکندر، نیروهای این کشورگشای مقدونی در پیشروی به سوی "پرسپولیس" پایتخت آن زمان ایران، در یک منطقه کوهستانی صعب العبور به نام دربند پارس، (تکاب در کهگیلویه فعلی) با یک هنگ1000 تا 1200 نفره از ارتش ایران به فرماندهی ژنرال «آریو برزن Ario Barzan » رو به رو و متوقف شدند. این یگان رزمی دلاور ایرانی چندین روز مانع ادامه پیشروی ارتش دهها هزار نفری اسکندر که مصر، بابل و شوش را قبلا تصرف و در سه جنگ، داریوش سوم را شکست و فراری داده بود، شد و تلفات بسیاری بر سپاه اسکندر وارد کرد. اما سرانجام این سپاه آریوبرزن با محاصره کوهها توسط سپاهیان اسکندر و حمله به افراد آن از ارتفاعات بالاتر از پای درآمد و آریو برزن، فرمانده دلیر آن نیز کشته شد.

 

 

تولد اوژن بورنوف، خاورشناس مشهور فرانسوی

222 سال پیش در چنین روزی برابر با دوازدهم اوت 1801 میلادی:

اوژن بورنوف، (Eugène Burnouf) خاورشناس فرانسوی و بزرگ‌ترین دانشمند سانسکریت‌ شناس، در پاریس به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات متوسطه، در علم حقوق فارغ ‌التحصیل گردید و ضمن اشتغال به عنوان وکیل دعاوی، به زبان و ادبیات مشرق زمین و شگفتی ‌های سرزمین هند، علاقه ‌مند شد. از این رو به فراگیری زبان‌ های سانسکریت و پالی همت گماشت و به کار مطالعه و تحقیق روی آورد. این دانشمند جوان در ضمن مطالعه در کتابخانه ملی پاریس، به نسخه ‌هایى از کتب مذهبی زرتشتیان برخورد کرد که پس از مطالعه آن، توانست عقایدی را که بر اثر مرور زمان حتی در بین زرتشتیان، منحرف شده بود دوباره برقرار نماید. بورنوف در سال 1835م تفسیر یِسْنا را که یک متن مهم زرتشتی است انتشار داد و به کمک زبان سانسکریت آن را نوشت. وی با این کار علمی بزرگ، کلید و کشف رمز خواندن کتیبه‌ های خطی میخی در زبان‌ های ایران باستان را به دست دیگر دانشمندان داد. بورنوف هم‌چنین پس از مطالعات فراوان، کتاب بودا و مذهب او را به تنهایى و بدون کمک دیگران نگاشت و اثری بی‌ مانند پدید آورد. بورنوف، از دانشمندان بزرگ سانسکریت ‌شناسی بود و به زبان ‌های ایران باستان نیز تسلط داشت. اوژن بورنوف در 28 مه 1852م در 51 سالگی درگذشت.

 

 

انتشار نخستین روزنامه ایران

192 سال پیش درچنین روزی، بیست و پنجم محرم سال 1253 هجری قمری: «کاغذ اخبار»، نخستین روزنامه ایران انتشار یافت. این روزنامه توسط میرزا صالح شیرازی در دو برگ بزرگ با چاپ سنگی در تهران منتشر می شد. کاغذ اخبار ماهی یکبار پخش می شد و در آن مطالبی درباره شهر تهران و دیگر شهرهای ایران، سرزمین های عربی و کشور ترکیه به چاپ می رسید. تنها نسخه موجود از روزنامه کاغذ اخبار در موزه بریتانیا نگهداری می شود .

 

 

تولد فریتز کنکور. خاورشناس مشهور آلمانی

151 سال پیش، در روز دوازدهم اوت سال 1872 میلادی: «فریتز کرنکو» (Fritz Krenkow) خاورشناس آلمانی متولد شد. وی دوازده ساله بود که به انگلیس رفت و به مطالعه فرهنگ مشرق زمین، بویژه معارف اسلامی پرداخت تا در این زمینه به مدارج عالی دست یافت. کرنکو بسیاری از کتب خطی را که در شرف نابودی بود، تصحیح و چاپ کرد. مطالعه قرآن و دیگر کتاب های اسلامی باعث شد تا وی به حقانیت دین اسلام پی ببرد و سرانجام با نام «محمد سالم کرنکو» مسلمان شود. این مستشرق مسلمان 30 کتاب منتشر کرد که بیشتر آنها تصحیح، تنظیم و ترجمه متون قدیمی اسلامی بوده است. وی در سال 1953 درگذشت.

 

 

اعدام‌میرزا رضا کرمانی. قاتل ناصرالدین شاه قاجار

127 سال پیش در چنین روزی ، بیست و یکم مرداد سال 1275 هجری شمسی:

«میرزا رضا کرمانی»، از چهره های انقلابی و مبارز دوره قاجاریه به علت کشتن ناصرالدین شاه قاجار، پادشاه مستبد و ظالم قاجار، اعدام شد و به شهادت رسید. میرزا رضا در وقایع نهضت تحریم تنباکو که حرکتی علیه استعمار انگلیس بود، به اتهام تحریک مردم و ایجاد تشنج، به مدت چهار سال زندانی شد. وی پس از آزادی، به استانبول رفت و در آنجا با سید جمال الدین اسدآبادی آشنا شد و به جمع یاران وی پیوست. میرزا رضا درسال 1275 هجری شمسی از استانبول به تهران آمد و تصمیم گرفت ناصرالدین شاه را که ریشه فساد در کشور بود، از میان بردارد. میرزا رضا در روز سیزدهم اردیبهشت ماه همان سال، شاه ستمکار قاجار را در حرم مطهر حضرت عبدالعظیم واقع در شهر ری - در جنوب تهران ـ اعدام انقلابی کرد. میرزا رضا در بازپرسی های مامورین حکومتی، علت این اقدام خود را اوضاع نابسامان و پریشان کشور، ظلم و ستم حکام و شیوع فساد در جامعه ذکر کرد.

 

 

تصویب کنوانسیون رفتار با مجروحین و اسیران جنگی در ژنو

74 سال پیش، در روز دوازدهم اوت سال 1949 میلادی:

کنوانسیون رفتار با مجروحین و اسیران جنگی در ژنو، مقر اروپایی سازمان ملل متحد به تصویب رسید. این کنوانسیون در پی رفتارهای غیرانسانی و جنایاتی که در مورد مجروحین و اسیران در طول جنگ جهانی دوم صورت گرفت، تدوین شد. در کنوانسیون ژنو مقرراتی برای رفتار انسانی با مجروحین و اسیران جنگی تعیین شد، از جمله آنکه کشورها حق ندارند اینگونه افراد را بکشند و یا شکنجه کنند و مجروحین باید تحت مداوا قرار گیرند. همچنین اسیران حق استفاده از حداقل امکانات رفاهی و مکاتبه با بستگان خود را دارند. به علاوه برای تضمین رعایت حقوق مجروحین و اسیران جنگی، دولت های متخاصم موظف شدند در اسرع وقت اسامی اسرای جنگی را به صلیب سرخ جهانی ارائه و امکان ملاقات نمایندگان این سازمان را با آنان فراهم کنند. با وجود این، بسیاری از کشورها این مقررات را در مورد اسیران جنگی رعایت نمی کنند.

 

 

تولد سامنر، شیمیدان مشهور آمریکایی

68 سال پیش، در روز دوازدهم اوت سال 1955 میلادی : 

«جیمز بچلر سامنر» (James Batcheller Sumner) شیمی دان آمریکایی درگذشت. وی در سال 1887 متولد شد و در اثر حادثه ای دست چپ خود را از دست داد. اما این حادثه مانع از کوشش و تحصیل سامنر نشد و او توانست به درجه دکترا در رشته شیمی دست یابد. کشف مهم وی آن بود که نشان داد آنزیم ها که سرعت واکنش های شیمیایی را در بدن موجودات زنده افزایش می دهند، از جنس پروتئین هستند. وی همچنین در این زمینه به کشفیات دیگری نیز دست یافت و به همین دلیل در سال 1946 به همراه دو دانشمند دیگر موفق به دریافت جایزه نوبل شیمی شد.

 

 

درگذشت توماس مان، نویسنده مشهور آلمانی

68 سال پیش، در روز دوازدهم اوت سال 1955 میلادی: 

"توماس مان"(Thomas Mann) نویسنده برجسته آلمانی درگذشت. توماس مان در ژوئن 1875م در شهر لوبِک آلمان به دنیا آمد. وی پس از اتمام تحصیلات متوسطه وارد دانشگاه مونیخ شد و در حین تحصیل، وارد عرصه نویسندگی شد. پس از انتشار اثر "افتاده‌ ها" و نیز داستان‌ های سه دهه، مان، به شهرت رسید. توماس مان از لحاظ سبک و طرز نگارش نوشته ‌هایش، به سبک ظریف فرانسوی متمایل و از لحاظ روح و اساس، مظهر نبوغ فکری آلمان است و همین خصوصیت است که نوشته ‌های او را در ردیف بهترین آثار معاصر آلمان قرار داده است. داستان‌ های مان به قدری عمیق است که به اثر علمی و فلسفی بیشتر شباهت دارند تا سبک داستان. بیشتر علوم زمان از قبیل پزشکی، ستاره‌شناسی، علوم الهی، زیست ‌شناسی، گیاه ‌شناسی، ماوراءالطبیعه و... در آثار توماس مان جایگاهی برجسته دارند. توماس مان در سال 1913 کتاب کوهستان جادو را نوشت و این کتاب چنان اهمیتی به نویسنده ‌اش داد که جایزه ادبیات نوبل را در سال 1929م نصیب وی ساخت. یوسف جوان، یوسف در مصر و خلاصه زندگی از دیگر آثار اوست. توماس مان با آغاز جنگ جهانی دوم رهسپار فرانسه، انگلستان و امریکا شد تا این‌که در دوازدهم اوت 1955م در هشتاد سالگی در نزدیکی شهر زوریخ سوئیس درگذشت.

 

 

پرتاب اولین ماهواره مخابراتی جهان به فضا

54 سال پیش در روز دوازدهم اوت سال1969 میلادی:

 اولین ماهواره مخابراتی جهان به نام "اکو-1" توسط ایالات متحده امریکا به فضا فرستاده شد و پیامی را از ریئس جمهور وقت ایالات متحده ارسال کرد. این اولین پیغام بشر بود که با استفاده از ماهواره فرستاده می شد. اکو-1 و سپس اکو-2 این نظریه را به اثبات رساندند که با استفاده از ماهواره می توان عکس، صدا و موسیقی را به فواصل دور ارسال کرد.ماهواره های اکو بالن هایی با پوشش فلزی بودند و در ابتدا برای مطالعات اتمسفری در نظر گرفته شده بودند، ولی مهندسین مخابرات پیشنهاد کردند که از این ماهواره ها به عنوان ماهواره های مخابراتی استفاده شود. بازتاب پیام ها با استفاده از بدنه این ماهواره ها انجام می شد و در واقع آنها تجهیزات مخابراتی خاصی حمل نمی کردند. پس از ماهواره های اکو، ناسا ساخت و پرتاب ماهواره های مخابراتی فعال مانند تلستار و سینکام را دنبال کرد و از تجارب به دست آمده از ماهواره های اکو در توسعه این سامانه های مخابراتی بهره برد.

 

 

روز جهانی جوانان

24 سال پیش، در سال 1999 میلادی:

 سازمان ملل متحد، روز دوازدهم اوت را «روز جهانی جوانان» نام نهاد تا یادآور شود جوانان در جهان امروز اهمیت روزافزونی دارند. این قشر پرتحرک و نیروی فعال جامعه عامل پیشرفت و ترقی هر کشور محسوب می شود و از این رو دولت ها باید به جوان ها توجه بیشتری داشته باشند. آنها امروزه برای ایفای نقش مهم و سرنوشت ساز خود نیاز به حمایت دولت ها، بویژه در زمینه اشتغال، مسکن و ازدواج، دارند. از سوی دیگر خطرات پیش روی نسل جوان افزایش یافته و سلامت جسمی و روحی آنان را تهدید می کند. امروزه جوانان با خطراتی چون اعتیاد به مواد مخدر، اینترنت و بازی های دیجیتالی و تبلیغات وسیع برای کشاندن آنها به ورطه فساد اخلاقی مواجه هستند. این تهدیدهای فزاینده، تحصیل، کار و ازدواج جوانان و در نتیجه برخورداری جامعه از نیروی فعال و آینده ساز آنها را به خطر انداخته است.

 

 

پرتاب کاوشگر خورشیدی پارکر به فضا

5 سال پیش در چنین روزی ، 12 اوت 2018 میلادی:

کاوِشگر خورشیدی پارکر (Parker Solar Probe)  به فضا پرتاب شد. این کاوشگر، یک فضا پیمای رباتیک برنامه‌ریزی شده برای بررسی تاج خورشیدی (کرونا) است. کاوشگر پارکر که مقاومت زیادی نسبت به حرارت دارد، از همهٔ کاوشگرهای پیشین به خورشید نزدیک‌تر خواهد شد و با کمک نیروی گرانش سیارهٔ ناهید پس از هفت سال در شش میلیون کیلومتری خورشید قرار خواهد گرفت؛ این کاوشگر اطلاعات تازه‌ای دربارهٔ تاج‌های خورشیدی و بادهای خورشیدی مخابره خواهد کرد. یکی از موضوعات تحقیق این کاوشگر این است که چرا بر خلاف معمول درجهٔ حرارت در تاج خورشید بیشتر از سطح این ستاره  است.

قرار است پارکر در طی مأموریت ۷ سالهٔ خود ۲۴ بار در مدار خورشید گردش کند و مسافتی حدود ۶ میلیون و ۲۰۰ کیلومتر را بپیماید. این کاوشگر در فاصلهٔ ۶ میلیون و ۱۶ کیلومتری خورشید حرکت خواهد کرد و زمانی که به خورشید نزدیک شود، می‌تواند با افزایش سرعت خود به سریع‌ترین ابزار تولید بشر تبدیل شود.

 

 

قتل عام فلسطینی های اردوگاه تل زعتر در جنوب لبنان

47 سال پیش در چنین روزی، دوازدهم اوت سال 1976 میلادی:

اردوگاه فلسطینی «تل زعتر» در نزدیکی بیروت پایتخت لبنان، پس از یک محاصره طولانی توسط شبه نظامیان مارونی این کشور، سقوط کرد و ساکنان آن قتل عام شدند. این اردوگاه هزاران پناهنده فلسطینی را در خود جای داده بود و محاصره آن از اوایل سال 1976 میلادی، با پشتیبانی و دخالت رژیم صهیونیستی آغاز شد. هدف رژیم صهیونیستی از این اقدام - تشدید جنگ داخلی در لبنان بود. با سقوط اردوگاه تل زعتر، شبه نظامیان مارونی که توسط رژیم صهیونیستی کاملا مسلح شده بودند، سه هزار غیرنظامی فلسطینی را قتل عام و این اردوگاه را با خاک یکسان کردند. وقوع این جنایت هولناک، خشم افکار عمومی و اعتراض بسیاری از دولت ها را علیه صهیونیست ها و همدستانشان در لبنان برانگیخت.