تقویم تاریخ؛ از روز جهانی سوادآموزی تا جمعه خونین میدان ژاله

روز بین المللی سوادآموزی

هشتم سپتامبر روز بین المللی سوادآموزی نامگذاری شده است:

در طول قرن نوزدهم کشورهای صنعتی به اهمیت نقش تعلیم و تربیت در دگرگونیِ جوامع پی بردند. این اندیشه از آن جا تقویت می‌ شد که وقوع انقلاب صنعتی و اوج‌گیری پیشرفت در ساختارهای صنعتی و تکنولوژی جامعه، نیاز به افراد خلّاق و با استعداد را که بهره ‌مند از سواد باشند روزافزون می‌ نمود. از سوی دیگر مسئله مبارزه با بی‌سوادی در کشورهای آسیایی و افریقاییِ تازه استقلال یافته به عنوان یک هدف ملی مدّنظر قرار گرفت و ریشه کنی آن را لازمه توسعه و عدالت اجتماعی برشمردند. با تمامی این تلاش ‌ها به دلایل گوناگونی هنوز هم در سراسر جهان و حتی در کشورهای پیشرفته صنعتی مسئله بی‌سوادی همچنان باقی است. ناگفته نماند که یک میلیارد جمعیت جهان از جمله یک صد میلیون کودک به دلیل فقر اقتصادی و فرهنگی از نعمت آموزش محروم هستند.

در ایران، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بر اساس تعالیم اسلام، به موضوع مبارزه با بی سوادی توجه جدی تری شد و در دی ماه 1358 ش (دسامبر 1979)، به فرمان امام خمینی (ره) «نهضت سوادآموزی» تأسیس شد. این نهاد گام های مثبت فراوانی برای آموزش سواد به مردم ایران برداشت و جمهوری اسلامی ایران در وضعیت بسیار مطلوبی از نظر نرخ باسوادی مردم دست یافت.

 

 

درگذشت ابن نقطه، عالم و حدیث شناس عراقی

816 سال پیش بنا بر اقوال تاریخی، در چنین روزی، بیست و دوم صفر سال 629 هجری قمری:

«ابن نقطه»، عالم و حدیث شناس عراقی در بغداد درگذشت. وی از کودکی به حدیث علاقه داشت و برای استماع حدیث سفرهای بسیار کرد. او بدین منظور به خراسان، شام و مصر رفت و ضمن گردآوری حدیث ، شاگردان زیادی نیز تربیت کرد که از استاد خود، احادیث فراوانی روایت کرده اند. از میان شاگردان ابن نقطه می توان ابن عساکر را  نام برد. از آثار این محدث بزرگ می توان به کتاب «الاستدراک» اشاره کرد.

 

 

انتقال استعمار کانادا از فرانسه به انگلیس

 260 سال پیش در چنین روزی، هشتم سپتامبر سال 1763 میلادی:

سرزمین کانادا پس از مدت ها درگیری سرانجام بر اساس معاهده پاریس از تصرف فرانسه خارج شد و بطور رسمی تحت حمایت انگلیس قرار گرفت، اما کشمکش میان کانادایی های فرانسوی الاصل و انگلیسی های ساکن کانادا، مدت ها ادامه داشت. با وجود اعلام استقلال کانادا در سال 1867 میلادی، این کشور از نظر نظام سیاسی، تابع انگلیس است و دارای حکومت فرمانداری کل می باشد که فرماندار آن، نماینده ملکه انگلیس در کانادا به شمار می رود.

 

 

تولد میرزا محمد باقر خوانساری از علمای بزرگ اسلام

219 سال پیش در چنین روزی برابر با بیست و دوم صفر 1226 قمری:

میرزا "محمدباقر خوانساری" در خوانسار به دنیا آمد. میرزا محمدباقر بن میرزا زین العابدین خوانساری از علمای بزرگ قرن سیزده و چهارده هجری است . وی فقیه اصولی، محدث رجالی، ادیب و محقق برجسته بود و ریاست علمی مذهبی در اصفهان را به عهده داشت. حوزه‌ درس او محل استفاده‌ فضلای بسیاری از جمله شیخ الشریعه‌ اصفهانی ، سیدابوتراب خوانساری و سیدمحمدکاظم یزدی و دیگران بود . احسنُ العطیه، حاشیه‌ شرح لمعه، قرةالعین و روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات ، از تالیفات این عالم برجسته است.

 

 

محاصره لنینگراد توسط نیروهای آلمان نازی

 82 سال پیش، در روز هشتم سپتامبر سال 1941 میلادی:

نیروهای آلمان نازی سه ماه پس از حمله به خاک شوروی، شهر لنینگراد (سن پترزبورگ کنونی) را محاصره کردند. اما علیرغم پیش بینی هیتلر و فرماندهانش، این شهر سقوط نکرد و مردم آن تا ژانویه سال 1944 میلادی، که حلقه محاصره شکسته شد، به مقاومت ادامه دادند. در مدت محاصره نظامی لنینگراد، مردم از کمترین امکانات برخودار بودند و تنها مقداری آذوقه، از راه ایران به وسیله هواپیما، به آنها می رسید به همین دلیل نزدیک به یک میلیون غیرنظامی در جریان محاصره این شهر، کشته شدند. اما درپی ضربات ارتش شوروی به نیروهای آلمان و گشوده شدن جبهه های دیگر در مقابل ارتش هیتلر و نیز به دلیل سرمای شدید هوا در شوروی، ارتش آلمان مجبور به عقب نشینی از اطراف لنینگراد شد.

 

 

امضای پیمان سیتو 

 69 سال پیش در چنین روزی، هشتم سپتامبر سال 1954 میلادی:

پیمان «سیتو»(SEATO) یا قرارداد دفاع مشترک آسیای جنوب شرقی در شهر مانیل پایتخت فیلیپین به امضا رسید. این پیمان میان دولت های آمریکا، انگلیس، استرالیا، پاکستان، تایلند، فرانسه، نیوزلند و فیلیپین منعقد شد. به موجب پیمان سیتو، دول عضو متعهد شدند به هنگام تهاجمات نظامی خارجی یا شورش و تهدیدهای داخلی علیه هریک از اعضا، سایر کشورهای عضو این پیمان، با عملیات نظامی و تحریم اقتصادی واکنش نشان دهند. سیتو حلقه شرقی زنجیره دفاعی غرب در برابر شوروی بود و پیمان های سنتو و ناتو، دیگر حلقه های آن بودند. سرانجام به دلیل تغییر اوضاع منطقه، بخصوص شکست آمریکا در جنگ با ویتنام و سرنگونی رژیم ویتنام جنوبی، این پیمان در سال 1975 میلادی منحل اعلام شد.

 

 

جمعه خونین

 45 سال پیش، در روز هفدهم شهریور سال 1357 هجری شمسی:

نظامیان رژیم مستبد پهلوی، تظاهرات بزرگ مردم تهران را به خاک و خون کشیدند. در این روز، مردم مسلمان تهران از اولین ساعات بامداد برای چندمین روز متوالی، تظاهرات خود را علیه رژیم آغاز کردند. در این زمان در تهران حکومت نظامی اعلام شده بود. اما مردم بدون توجه به این وضعیت و حضور نیروها و تجهیزات نظامی در خیابان ها، به شعار دادن علیه ستمگری های رژیم شاه پرداختند. در این حال، مزدوران گارد مخصوص شاه از زمین و هوا، مردم حق طلب و بی دفاع را آماج گلوله های آتشین خود قرار دادند و در مدت کوتاهی، بیش از چهار هزار تن از مردم تهران را به شهادت رساندند و هزاران تن را مجروج کردند. به همین دلیل، روز جمعه هفدهم شهریور سال 1357، جمعه خونین و روز شهدا نام گرفته است. هدف رژیم شاه از کشتار مردم تهران در این روز، ایجاد ترس و وحشت در مردم و پایان دادن به قیام آنان بود. اما مردم ایران تظاهرات خود را با شدت هرچه بیشتر ادامه دادند. امام خمینی (ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در پیامی به مناسبت جمعه خونین فرمود: «چهره ایران امروز گلگون است و دلاوری و نشاط در تمام اماکن به چشم می خورد. آری این چنین است راه امیرالمومنین (ع) و سرور شهیدان، امام حسین (ع) / ای کاش خمینی در میان شما بود و در کنار شما در جبهه دفاع برای خدای تعالی کشته می شد. ملت ایران، مطمئن باشید که دیر یا زود پیروزی از آن شماست.»