تقویم تاریخ؛ تولد امام خمینی تا تشکیل عربستان سـعودی

 آغاز حمله مغول به ایران

804 سال pر چنین روزی، در اول مهر سال 598 هجری شمسی، قوم مغول به ایران حمله کرد. در تابستان 598 خورشیدی، دیده‌بانان گزارش دادند که مغول ها از مسیر جنوبی سیحون و از راه دره فرغانه نزدیک می‌شوند. شاه یک نیروی بزرگ به فرماندهی فرزندش جلال الدین برای نابودی دشمن فرستاد. مغول ها پس از نبردی شدید، عقب نشینی کردند. سلطان محمد خوارزمشاه در همان سال با سپاهی به مبارزه با مغول برآمد، ولی از جوجی پسر چنگیز شکست خورد و از آن پس تصمیم گرفت که از مواجهه با لشکر مغول خودداری کند. چنگیز برای دستگیری سلطان محمد دو نفر از بزرگان لشکر خود را به تعقیب او فرستاد. سال بعد سلطان محمد در بستر مرگ، جلال‌الدین خوارزمشاه را به جانشینی خویش برگزید و جلال‌الدین بیش از ۱۰ سال پس از مرگ پدر در برابر سپاهیان مغول ایستادگی کرد. دومین لشکرکشی در سال ۶۲۶ ه‍.ق به امر اوگتای قاآن و به فرماندهی جرماغون نویان بود. این لشکرکشی به قصد پایان دادن به مقاومت جلال‌الدین خوارزمشاه و تسخیر مناطقی که تحت سلطه خوارزمشاهیان باقی‌مانده بود، انجام شد. در پایان این دو حمله مغولان به سلطنت خوارزمشاهیان بر ایران پایان دادند و بسیاری از شهرهای ایران مانند طوس و نیشابور به کلی ویران و مردم آن قتل‌عام شدند. خط سیر تخریب و ویرانی فقط منحصر به شمال و شمال شرقی ایران نبود، در مرکز و غرب ایران نیز شهرهای دامغان، ری، قم، قزوین، همدان، مراغه و اردبیل هدف حمله قرار گرفتند.

 

 

تولد علی بن محمد تنوخی، شاعر مشهور مسلمان

1103 سال پیش بنا بر روایت های تاریخی در چنین روزی، هفتم ربیع الاول سال 342 هجری قمری: 

«علی بن محمد تنوخی»، عالم، ادیب و شاعر مشهور قرن چهارم هجری قمری در 64 سالگی در شهر بصره - در جنوب عراق - وفات یافت. او در انطاکیه، در شرق ترکیه امروزی - به دنیا آمد و در دوران جوانی به بغداد رفت و در آنجا مسکن گزید. تنوخی در علوم نحو، لغت، هندسه و ادبیات، از مشاهیر عصر خود به شمار می رفت. تنوخی پس از بغداد به بصره رفت و به کار قضاوت مشغول شد و از این رو به قاضی تنوخی شهرت یافت. او علاوه بر کسب مراتب علمی، از بیانی شیوا نیز برخوردار بود و به همین جهت در میان بزرگان عراق به عنوان سخنوری برتر شهرت پیدا کرد. تنوخی علاوه بر دیوان شعری که از خود به یادگار گذاشته، دارای تالیفات دیگری نیز همچون کتاب «العروض» است.

 

 

درگذشت والنتین کونرار، نویسنده و ادیب معروف فرانسوی

348 سال پیش درچنین روزی، بیست و سوم سپتامبر سال 1675 میلادی: 

«والنتین کونرار» (Valentin Conrart)، نویسنده و ادیب معروف فرانسوی در 72 سالگی درگذشت. وی درسال 1603 میلادی در خانواده ای ادب دوست متولد و به همین دلیل در نوجوانی به ادبیات علاقمند شد و به تدریج نویسندگی را آغاز کرد. درپی شهرت یافتن کونرار، ریشلیو صدر اعظم وقت فرانسه در سال 1635 به این ادیب فرانسوی پیشنهاد کرد تا محفل ادبی را که در منزل وی تشکیل می شد به انجمنی برای توسعه ادبیات فرانسه تبدیل کند. این انجمن ادبی پس از مرگ کونرار نیز ادامه فعالیت داد و به صورت یکی از انجمن های معتبر ادبی درآمد.

 

 

درگذشت اوریان لووریه، منجم فرانسوی و کاشف سیاره نپتون

146 سال پیش در چنین روزی، 23 سپتامبر 1877 میلادی:

 "اوریان لووریه" منجم فرانسوی و کاشف سیاره نپتون درگذشت. اوریان ژان ژوزف لووریه، (به فرانسوی: Urbain Jean Joseph Le Verrier) منجم برجسته فرانسوی در سال 1811م در فرانسه به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات خود، در ابتدا به آزمایش‌های شیمی پرداخت ولی پس از آشنایى با علم نجوم، به ستاره‌ شناسی علاقه‌مند گردید و تحقیقاتی درباره مریخ و اورانوس انجام داد. لووریه ضمن محاسبات دقیق خود موفق شد تا در سال 1843م، وجود یک سیاره را در منظومه شمسی ثابت کند و مکان آن را با تقریبی کمتر از یک درجه، در مکان تعیین شده معین نماید. این سیاره بعدها شناسایی شد و نپتون نام گرفت. کشف سیاره نپتون، از روی محاسبات صِرف، جنجال فراوانی به پا کرد و لووریه را به شهرت فراوان رساند. وی در سال 1854م به مدیریت رصدخانه پاریس منصوب شد و سرانجام در 23 سپتامبر 1877م در 66 سالگی درگذشت.

 

 

تولد امام خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران

121 سال پیش در چنین روزی برابر با روز اول مهر 1281 شمسی:

"آیت ‌اللَّه العظمی سیدروح اللَّه موسوی خمینی" رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در خُمین متولد شد. در دوران طفولیت، پدرشان که از عالمان آن دیار بود به شهادت رسید و سید روح ‌اللَّه از آن پس تحت سرپرستی مادر و عمه خود قرار گرفت. ایشان پس از پشت سر گذاشتن دروس مقدماتی و سطح، در محضر آیت ‌اللَّه شیخ عبدالکریم حائری یزدی به فراگیری دروس خارج همت گماشتند و مورد توجه خاص استاد واقع شدند. ایشان همزمان با تاسیس حوزه علمیه قم، به آن شهر عزیمت نموده و با استفاده از محضر پرفیض حضرات آیات شیخ علی اکبر یزدی و محمدعلی شاه آبادی، در علم هیئت، عرفان، حکمت و فلسفه، به درجه والایی دست یافتند. آیت الله خمینی(ره) سپس حلقه درسی خود را تشکیل دادند. در محضر ایشان شاگردان فراوانی پرورش یافتند که در جریان نهضت نیز، یاور آن حضرت بودند. حضرت امام از جمله کسانی بودند که نقش مهمی در دعوت از آیت‌ اللَّه بروجردی به قم ایفا کرده و از ایشان حمایت نمودند. پس از ارتحال آیت ‌اللَّه بروجردی و آغاز گسترده نقشه‌ های ضد اسلامی دستگاه پهلوی، حضرت امام علیه دستگاه جور به پا خاستند و نهضت اسلامی ایران را به جریان انداختند. حوادث متعدد این دوران به ویژه اعتراض و خروش آن حضرت نسبت به کاپیتولاسیون به تبعید ایشان به ترکیه، عراق و هجرت به پاریس انجامید. امام خمینی(ره) در نهایت پس از حدود 15 سال دوری از وطن، در بهمن ‌ماه 1357 به کشور اسلامی بازگشته و نظام جمهوری اسلامی را بنیان نهادند. حضرت امام در طول رهبری ده ساله خویش، انقلاب را در حوادث سهمگین پس از انقلاب و دوران جنگ هدایت کرده و در مقابل استکبار، ندای حق ‌خواهی و عدالت‌ طلبی را فریاد کردند. سرانجام این رادمرد جهاد و اسوه علم و عمل در چهاردهم خرداد 1368 در 88 سالگی جان به جان آفرین تسلیم کردند و پس از تشییعی بی‌ نظیر در جهان، در بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شدند.

 

 

تأسیس عربستان سعودی

91 سال پیش در چنین روزی، بیست و سوم سپتامبر سال 1932 میلادی:

کشورعربستان سعودی تاسیس و عبدالعزیز بن سعود پادشاه آن شد. شبه جزیره عربستان، محل ظهور حضرت محمد (ص) پیامبر اسلام در شهر مکه است. عربستان از اوایل قرن سوم هجری (نهم میلادی) از سلطه حکومت عباسیان خارج شد و تا چند قرن وضعیت ناآرام و آشفته ای داشت. در قرن شانزدهم میلادی دولت عثمانی، عربستان را تصرف کرد. از اواسط قرن هجدهم تلاش های آل سعود برای حکمرانی بر عربستان آغاز شد و در اوایل قرن بیستم شدت یافت. در جریان جنگ جهانی اول، سعودی ها با انگلیس روابط خوبی برقرار کردند. پس از خاتمه جنگ و تجزیه امپراتوری عثمانی، عربستان نیز مستقل شد و در جنگ میان عبدالعزیز بن سعود و حسین بن علی، شریف مکه، عبدالعزیز پیروز شد و حکومت خود را بر عربستان تثبیت کرد.عربستان سعودی دو میلیون و دویست و چهل هزار کیلومتر مربع مساحت دارد و در جنوب غربی آسیا، میان خلیج فارس و دریای سرخ قرار دارد. این کشور با عراق، اردن، یمن، عمان، کویت، قطر و امارات متحده عربی و بحرین همسایه است.

 

 

درگذشت زیگموند فروید، روانپزشک اتریشی

84 سال پیش، در روز بیست و سوم سپتامبر سال 1939 میلادی:

«زیگموند فروید» (Sigmund Freud) روانپزشک اتریشی درگذشت. وی در سال 1856 متولد شد. فروید در زمینه مشکلات روانی انسان، به تحقیق و مطالعه پرداخت و نظریات جدیدی را در مورد منشاء بیماری های روانی ارائه کرد. وی معتقد بود سرچشمه افکار و اعمال انسان، ضمیر ناخودآگاه او است و بسیاری از ناهنجاری های روانی، ریشه در تمایلات سرکوب شده بشر، بویژه در دوران کودکی او دارد. به همین دلیل، فروید را پایه گذار علم روانکاوی، خوانده اند. از جمله کتاب های وی می توان از «تعبیر رؤیا» و «آینده یک پندار» نام برد.