تقویم تاریخ؛ از روز آتش نشانی و ایمنی تا روز بزرگداشت شمس تبریزی

تولد قاضی جرجانی، فقیه، ادیب و شاعر مسلمان

1155 سال پیش(بنا بر برخی روایات تاریخی) درچنین روزی، سیزدهم ربیع الاول سال 290 هجری قمری:

«قاضی جرجانی» ملقب به ابوالحسن، فقیه، ادیب، و شاعر مسلمان متولد شد. او معاصر صاحب بن عبّاد، قاضی القضات شهر ری ـ در نزدیکی تهران فعلی ـ بود و تالیفات بسیاری از خود بجای گذاشت. از جمله آثار این فقیه مسلمان می توان به کتب «تفسیر القرآن» و «تهذیب التاریخ» اشاره کرد. قاضی جرجانی در سال 366 هجری قمری در نیشابور وفات یافت و در جرجان یا گرگان امروزی ـ در شمال شرقی ایران ـ به خاک سپرده شد.

 

 

تولد سر وانتس، خالق دون کیشوت

476 سال پیش در چنین روزی برابر با بیست و نهم سپتامبر 1547 میلادی:

دون میگل د سِروانتِس ساآودرا (‎Don Miguel de Cervantes Saavedra)‌ رمان‌نویس، شاعر، نقاش و نمایشنامه‌نویس اسپانیایی متولد شد. رمان مشهور دون کیشوت- که از پایه‌های ادبیات کلاسیک اروپا به‌شمار می‌آید و بسیاری از منتقدان از آن به عنوان اولین رمان مدرن و یکی از بهترین آثار ادبی جهان یاد می‌کنند -اثر اوست. به وی لقب شاهزادهٔ نبوغ داده‌اند. پدر وی پزشک بود. دربارهٔ تحصیلات ابتدایی میگل ابهاماتی وجود دارد و اما بدون شک تحصیلات وی در سطح دانشگاهی نبوده‌اند. وی در سال ۱۵۵۶ در مادرید مستقر شد. و در سال ۱۵۶۹ به دستور فلیپه دوم پادشاه وقت اسپانیا برای شرکت در جنگ به ایتالیا سفر کرد. وی به مطالعه برخی از آثار ادبی در آنجا پرداخت و تحت تاثیر هنر ایتالیایی قرار گرفت. سروانتس در جنگ لپانتو شرکت داشته‌است. دست چپ او در این جنگ به دلیل صدمه‌ای که به اعصاب دستش وارد شد از کار افتاد. او همیشه از شرکت در این جنگ با افتخار یاد می‌کرده‌است. او در سال ۱۵۷۲ به زندگی نظامی خود پایان داد و زندگی عادی خود را از سر گرفت.

 

 

تولد انریکو فرمی، مخترع پیل اتمی

122 سال پیش در چنین روزی ، بیست و نهم سپتامبر سال 1901 میلادی:

«انریکو فرمی» (Enrico Fermi)، فیزیکدان ایتالیایی در شهر رم به دنیا آمد. او بعد از اتمام تحصیلات دانشگاهی، قانون حرکت مولکول های گازی را کشف کرد. فرمی در مورد تغییرات اتمی عناصر، مطالعه و تحقیق کرد و موفق شد از طریق شکافتن اتم و آزاد کردن انرژی آن، پیل (باتری) اتمی را بسازد. این فیزیکدان ایتالیایی در سال 1954 میلادی درگذشت.

 

 

درگذشت امیل زولا، نویسنده مشهور فرانسوی

121 سال پیش در چنین روزی، بیست و نهم سپتامبر سال 1902 میلادی:

«امیل زولا» (Emile Zola)، نویسنده فرانسوی درگذشت. او درسال 1840 در پاریس متولد شد. زولا کتاب های متعددی را به رشته تحریر درآورد. نخستین کتاب او «دختر کرباس پوش» و مشهورترین آثار او «نانا» و «ژرمینال» نام دارند.

 

 

تقسیم خاورمیانه بین انگلیس و فرانسه

102 سال پیش در بیست و نهم سپتامبر1921 میلادی:

قیمومیت سرزمین ‌های عربی خاورمیانه به انگلستان و فرانسه واگذار شد. پاریس و لندن در جریان جنگ جهانی اول و پس از آن، در مورد تقسیم امپراتوری عثمانی میانِ خود به توافق رسیده بودند و تصمیم جامعه ملل در 24 ژوئیه 1921م برای قیمومیّت، در واقع به این تقسیمْ جنبه قانونی می ‌داد. هم‌چنین کمیسیون دائمی قیمومیت به عنوان یکی از ارکان جامعه ملل، رسیدگی به گزارش ‌های سالانه سرزمین‌ های تحت قیمومیت و اعلام نظر به شورا را برعهده داشت. اگرچه مصوبات این کمیسیون معمولا بر اساس خواسته ‌های دول بزرگ انجام می ‌گرفت. یکی از اولین طرح‌ هایى که در این زمینه ارائه شد طرح قیمومیت مناطقی در افریقا و اقیانوس آرام بود اما در مورد کشورهای خاورمیانه، اتخاذ تصمیم چندین بار به تعویق افتاد و سرانجام طرح ‌های مربوط به این کشورها در 29 سپتامبر 1923 قوت اجرایى پیدا کرد. بر اساس تصمیم کمیسیون، سرزمین‌ های لبنان و سوریه تحت قیمومیت فرانسه قرار گرفت، و عراق، فلسطین و ماورای اردن تحت سیطره انگلستان درآمد. اگرچه سپردن حاکمیت سرزمین‌های اسلامی به فرانسه و انگلیس، خشم مردم مسلمان منطقه را برانگیخت، اما این دو کشور، سلطه خود را بر سوریه، لبنان، عراق، و اردن تحکیم بخشیدند و به ویژه انگلیس، زمینه لازم برای تشکیل دولت نامشروع صهیونیستی در فلسطین را فراهم کرد.

 

 

درگذشت وینسلو هومر، نقاش مشهور آمریکایی

113 سال پیش در چنین روزی برابر با بیست و نهم سپتامبر 1910 میلادی:

"وینسلو هومر" (Winslow Homer) نقاش و هنرمند معروف قرن نوزدهم و بیستم امریکا درگذشت. هومر، در 24 فوریه 1836م در بندر بوستون امریکا به دنیا آمد. وی از کودکی به هنر علاقه داشت از این رو کار خود را با مصوّرسازی و چاپ آغاز کرد. هومر در جریان جنگ داخلی امریکا معروف به جنگ ‌های انفصال، مأمور تهیه عکس از مناظر جنگ شد و با پایان جنگ، به خلق آثار برجسته و معروف خود پرداخت. او در زمینه گرافیک نیز استعداد خوبی داشت و سال ‌ها از راه تصویرگری برای نشریات گوناگون، زندگی خود را می‌گذراند. پس از سفری به انگلستان، تغییری در دید و شیوه ‌کاری هومر پدید آمد. هومر از آن پس با بیانی موجز و بدون تفصیل به تجسم صحنه‌ های دریایى پرداخت. وی علاوه بر رنگ روغنی، از آبرنگ نیز با مهارت استفاده می‌ کرد که مضامین آن بیشترْ دریا و حالت وحشیِ بیشه ‌زاران شمالی بود. هومر طی سال ‌های فعالیت هنری خود آثار متعددی به وجود آورد که هشت ناقوس، راست و چپ و اسیران جبهه از آن جمله است. وینسلو هومر سرانجام در 74 سالگی درگذشت.

 

 

روز آتش نشانی و ایمنی

هفتم مهر در سالنمای ایرانی به نام روز «آتش نشانی و ایمنی» نامگذاری شده است

در روز 7 مهر 1359 (1980) وقتی که عراق به پالایشگاه آبادان حمله هوایی کرد، آتش نشانان منطقه و شهر های اطراف برای مهار آتش به پالایشگاه رفتند که در حین عملیات خاموش کردن آتش، مجدداً هواپیماهای دشمن اقدام به بمباران پالایشگاه می کنند که منجر به شهادت تعداد زیادی از آتش نشانان ایرانی می شود. طرح تعیین روز آتش نشانی و ایمنی در سال 1379 (2000)توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور ایران تائید شد. این روز بهانه ای است تا به گرامیداشت انسان هایی بپردازیم که از جان و آسایش خود در راه حفظ جان و آسایش ما می گذرند تا بتوانیم در امنیت زندگی کنم. در ایران بیش از 175 سال از تأسیس اولین ایستگاه آتش نشانی در شهر تبریز به سال ۱۲۲۱ شمسی (1942) می گذرد.

 

 

درگذشت آیت الله صافی اصفهانی، زعیم حوزه علمیه اصفهان

28 سال پیش برابر با هفتم مهر 1374 شمسی:

آیت اللّه «محمد حسن صافی اصفهانی» زعیم حوزه علمیه اصفهان ایران درگذشت.محمد حسن صافى اصفهانى در سال 1298ش. در اصفهان زاده شد. وى پس از پشت سر گذاشتن تحصیلات جدید، به فراگیرى دانش هاى دینى روى آورد. و پس از مدتى اقامت در اصفهان و قم، به نجف اشرف عزیمت نمود و در محضر استادان نامدارى همچون شیخ محمد على کاظمینى، سید عبدالهادى شیرازى، سید محسن حکیم و سید ابوالقاسم خویى استفاده هاى فراوان بُرد. ایشان در 50 سالگى به اصفهان بازگشت و بعدها ریاست حوزه علمیه اصفهان را به عهده گرفت. این فقیه بزرگوار تألیفات متعددى به نگارش درآورد که تطبیق بین اقتصاد اسلامى و اقتصاد سوسیالیسم و کاپیتالیسم و نیز تقریرات دروس فقه و اصول از آن جمله اند.

 

 

ترور هاشمی نژاد  توسط عوامل گروهک منافقین 

42 سال پیش در چنین روزی ، هفتم مهر سال 1360 هجری شمسی:

حجت الاسلام «سید عبدالکریم هاشمی نژاد»، از روحانیون فعال و مبارز ایران در شهر مقدس مشهد، توسط یکی از عوامل گروهک تروریستی منافقین به شهادت رسید. حجت الاسلام هاشمی نژاد درسال 1312 هجری شمسی متولد شد. وی در تحصیل علوم دینی از محضر علمای بزرگی همچون آیت الله بروجردی و امام خمینی (ره) کسب فیض کرد. حجت الاسلام هاشمی نژاد ضمن تحصیل علوم دینی، در جریان حرکت های انقلابی مردم ایران علیه رژیم شاه، در صف اول مبارزین قرار گرفت و در این راه بارها به زندان افتاد و شکنجه های بسیاری را متحمل شد. حجت الاسلام هاشمی نژاد پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با تشکیل جلسات درس و سخنرانی، نقش موثری در هدایت مردم به سوی تعالیم عالی اسلام ایفا کرد. علاوه براین، شهید هاشمی نژاد، نویسنده ای توانا و سیاستمداری هوشیار بود. از حجت الاسلام هاشمی نژاد آثار ارزنده ای برجای مانده است که از میان آنها می توان به کتاب های «مسائل عصر ما»، «حضرت زهرا (س)»، «مکتب مقاومت» و «راهبران راستین» اشاره کرد.

 

 

روز بزرگداشت شمس تبریزی

هفتم مهرماه در ایران همچنین به عنوان روز بزرگداشت شمس تبریزی نامگذاری شده است. و به همین مناسبت هر ساله در مراکز علمی و فرهنگی سراسر ایران بخصوص شهرستان خوی (محل وفات شمس تبریزی)نشست ها و بزرگداشت هایی برگزار می شود. محمد بن علی بن ملک‌داد تبریزی، ملقب به شمس‌الدین، یا شمس تبریزی  حدود سال ۵۸۲ هجری قمری از صوفیانِ مسلمان  مشهور سدهٔ هفتم هجری است. شمس بسیار اهل سفر بود. او در ۲۶ جمادی‌الثانی ۶۴۲ (معادل ۶ دسامبر ۱۲۴۴ میلادی و ۱۶ آذر ۶۲۳ هجری خورشیدی) به قونیه رسید و با جلال‌الدین محمد بلخی معروف به مولانا، شاعر بزرگ ایرانی،  ملاقات کرد و با شخصیت نیرومند و نفس گرمی که داشت مولانا را دگرگون کرد.حسادت اطرافیان باعث می شود که شمس قونیه را چندین بار ترک کند و سرانجام در سال ۶۴۵ شمس تبریزی بی آنکه کسی آگاه شود قونیه را رها کرد و راه سفر در پیش گرفت. و دیگر کسی از او نشانی از او نیافت.

سخنان شمس تبریزی را که در مجالس مختلف بر زبان آورده، مریدان وی گردآوری کرده‌اند که به نام «مقالات شمس تبریزی» معروف است.

 

 

42 سال پیش در چنین روزی برابر با هفتم مهر 1360 شمسی:

5 نفر از فرماندهان نظامی ایران در جریان یک سانحه هوایی به شهادت رسیدند. سرلشکر فلاحی، جانشین رئیس ستاد ارتش؛ یوسف کلاهدوز، قائم مقام سپاه؛ سید موسی نامجو، وزیر دفاع؛ فکوری، مشاور جانشین ستاد ارتش و جهان آرا، فرمانده سپاه پاسداران خرمشهر پنج فرمانده ارشد نظامی جمهوری اسلامی ایران بودند که هنگامی که پس از عملیات ثامن الائمه و شکست حصر آبادان به تهران باز می‌گشتند در سانحه هوایی به شهادت رسیدند. هواپیمای آنان در منطقه کهریزک سقوط کرد.